bencede
New member
ABD’de 8 Kasım’da yapılan Kongre seçimleri, Temsilciler Meclisi’nde çoğunluğun az bir farkla da olsa Cumhuriyetçilerin eline geçtiği, Demokratların da Senato’da denetimi kaybetmediği bir tabloyu ortaya çıkardı. Ankara’da yapılan değerlendirmeler, seçim daha sonrası oluşacak Kongre’nin F-16 satışı ve Türk-Amerikan bağlarının genel gidişi açısından büyük bir farklılık yaratmayacağına işaret ediyor. tıpkı vakitte, Washington’da var olan Türk hükümetine ait olumsuz kanaatin de değişmesi beklenmiyor. Türkiye aykırısı görüşleriyle bilinen Temsilciler Meclis Lideri Nancy Pelosi yerine Cumhuriyetçi bir adayın seçilecek olması Ankara açısından olumlu bir gelişme olarak görülüyor.
Türk-Amerikan bağlarında bilhassa son senelerda Kongre’nin artan bir etkisinin olması, 8 Kasım’da yapılan orta seçimlerin Ankara tarafınca da yakından izlenmesine niye oldu.
İkili alakalarda başta S-400 konusu olmak üzere yaşanan tansiyonlarda faal bir rol oynayan ve Türkiye’ye çeşitli alanlarda yaptırım uygulanmasına yol açan kanunları onaylayan Kongre’nin gündeminde F-16 savaş uçaklarının satışının yer alması seçimlere dönük ilginin artmasının niçinleri içindeydı.
Resmi sonuçların çabucak hemen açıklanmamış bulunmasına rağmen Cumhuriyetçilerin 435 sandalyeli Temsilciler Meclisi’nde çoğunluğu ufak bir farkla ele geçireceği, Demokratların da Senato’da Lider Yardımcısı Kamala Harris’in oyu yardımıyla tek oy farkla denetimi elinde tutacağı öngörülüyor.
Bu sonuçlar, Ankara açısından şu başlıkları öne çıkarıyor:
Erdoğan’ın beklentisi tutmadı
Türkiye’nin Amerikan Kongre seçimlerinden beklentisini en açık sözlerle kamuoyuna aktaran kişi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan oldu.
Türk Devletleri Teşkilatı tepesinin yapıldığı Özbekistan dönüşü gazetecilere açıklamalar yapan Erdoğan, Cumhuriyetçilerin Temsilciler Meclisi’nde açık orta kazandıklarını, Senato’da da kazanma olasılıklarını içeren bir yaklaşım ortaya koyarken, “Senatoda iki üç yer hayli büyük değer arz ediyor. Yani bu iki üç yerde şayet Cumhuriyetçiler başarılı çıkarsa tahminen iş bizim için epeyce daha kolay olacaktır. Artık süreci takip ediyoruz” ifadelerini kullandı.
Erdoğan’ın ABD’nin Demokrat Lideri Joe Biden ile hem ikili alakaları tıpkı vakitte F-16 savaş uçağı satışı müzakerelerini yürüttüğü bir müddetçte bu beklentiyi lisana getirmesi dikkat çeken bir öge oldu.
Erdoğan ve Biden, bu açıklamadan yalnızca bir hafta daha sonra Bali’de düzenlenen G20 Zirvesi çerçevesinde bir ortaya geldiler ve F-16 sürecini ele aldılar.
Erdoğan, gazetecilere yaptığı açıklamada, Kongre seçim neticelerina değinmezken, Biden’ın F-16 satışı için olumlu bir havada olduğunu lisana getirdi.
F-16 onayı çıkacak mı?
Türkiye ile ABD içinde son senelerda yaşanan tansiyonlar, Amerikan Kongresi’nde Türkiye aykırısı havanın güçlenmesine yol açmıştı. Rum, Ermeni ve Yahudi lobilerinin faal kampanyaları, Kongre’den Türkiye aleyhine biroldukça karar çıkmasına niye olmuştu.
Türkiye’nin Yunanistan ve Kıbrıs Cumhuriyeti ile Ege ve Doğu Akdeniz’de yaşadığı tansiyonlar, Karabağ savaşında Ermenistan’a karşı savaşan Azerbaycan’a askeri takviye vermesi de Amerikan Kongresi’nde tepkisel açıklama ve kararlara yol açmıştı.
Ancak Türkiye’nin Rusya’nın Ukrayna’yı işgal teşebbüsü daha sonrasında takip ettiği siyaset, Ukrayna’ya silahlı insansız hava araçları temin etmesi, besin güvenliği için tahıl koridoru muahedesini yaşama geçirmesi üzere adımları hem Kongre’de tıpkı vakitte Biden idaresinde Ankara lehine bir anlayışın gelişmesini sağladı.
Bu mevzudaki en somut gelişme ise Türkiye’nin F-16 satın alması sürecinde yaşandı. İkili bağlardaki problemlere rağmen Biden idaresi, F-16 satışını desteklediğini bildirdi.
Rum ve Ermeni lobilerinin de bastırması üzerine 2023 Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası’na konan ve F-16 satışını şartlara bağlayan iki önerge geri çekildi ve müzakerelerin önündeki mani ortadan kalktı.
Kongre’de hâlâ F-16 satışına mani olmak isteyen Cumhuriyetçi ve Demokrat kongre üyeleri olsa da, bu satışın yalnızca Türkiye değil beraberinde NATO’nun güney kanadını da koruyacağı sebebi öne sürülerek onaylanması Ankara’nın beklentileri içinde.
Ancak bu onay sürecinin mevcut Kongre’de mi yani Aralık ayı sonuna kadar mı olacağı yoksa 3 Ocak 2023’ten itibaren vazifesi devralacak yeni Kongre’de mi olacağı belirsizliğini koruyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın dış siyaset danışmanı İbrahim Kalın, bir röportajında, Aralık ayını işaret etmiş, Ankara’nın bu sürecin bir an evvel tamamlanmasını beklediğini kaydetmişti. Ankara ile Washington içindeki teknik çalışmaların sürüyor olması ve Kongre takviminin sıkışıklığı niçiniyle oylamanın 2023’e sarkması da olasılıklar içinde.
Kongre’ye yeni lider, yeni komite başkanları
Ara seçimlerde Cumhuriyetçilerin Temsilciler Meclisi’nde çoğunluğu alması, başta Meclis Lideri olmak üzere kıymetli durumlarda değişimi de birlikteinde getirecek olması açısından kıymet taşıyor. Temsilciler Meclis Lideri Nancy Pelosi’nin yerine büyük olasılıkla Cumhuriyetçi Kevin McCarthy’nin gelecek olması Ankara’da olumlu bedellendirilen gelişmeler içinde.
Kaliforniya’dan Kongre üyesi olan Pelosi, bakılırsav yaptığı müddetlerde Türkiye’ye aralıklı davranmasıyla Ankara’da hoşnutsuzluk yaratmıştı.
McCarthy, Türkiye’nin 2019’da Suriye’ye yaptığı hudut ötesi operasyonu ve Rusya’dan S-400 hava savunma sistemleri almasına karşı çıkan Kongre üyeleri içinde yer almıştı.
Temsilciler Meclisi’nde Dış Alakalar Komitesi ve Askeri Hizmetler Komitesi liderleri da değişecek. Dış Bağlantılar Komitesi Başkanlığı’nı yürüten ve Türkiye aykırılığı ile bilinen Bob Menendez’in yerine Cumhuriyetçi Kongre üyeleri Michael McCaul ve Jim Risch’in adı geçiyor.
Ancak her iki Cumhuriyetçi de Haziran ayında Demokrat Kongre üyelerinin de imzaladığı bir bildiriyle Türkiye’nin mümkün bir Suriye operasyonuna sert sözlerle karşı çıkmışlardı. Aynı Kongre üyeleri, 2021’de insan hakları konusunda Türkiye’ye daha fazla baskı yapılması için kaleme alınan bildiriye de imza atmışlardı.
Bu durum, Kongre’de Cumhuriyetçi ve Demokratlar içinde seçim neticelerina bakılırsa rakamsal ve bakılırsavsel değişimleri olsa da Türkiye’nin başta Suriye olmak üzere Doğu Akdeniz ve Ege’de atacağı tek taraflı adımlara verilen reaksiyonun değişmeyeceğini göstermesi açısından kıymetli.
Türk-Amerikan bağlarında bilhassa son senelerda Kongre’nin artan bir etkisinin olması, 8 Kasım’da yapılan orta seçimlerin Ankara tarafınca da yakından izlenmesine niye oldu.
İkili alakalarda başta S-400 konusu olmak üzere yaşanan tansiyonlarda faal bir rol oynayan ve Türkiye’ye çeşitli alanlarda yaptırım uygulanmasına yol açan kanunları onaylayan Kongre’nin gündeminde F-16 savaş uçaklarının satışının yer alması seçimlere dönük ilginin artmasının niçinleri içindeydı.
Resmi sonuçların çabucak hemen açıklanmamış bulunmasına rağmen Cumhuriyetçilerin 435 sandalyeli Temsilciler Meclisi’nde çoğunluğu ufak bir farkla ele geçireceği, Demokratların da Senato’da Lider Yardımcısı Kamala Harris’in oyu yardımıyla tek oy farkla denetimi elinde tutacağı öngörülüyor.
Bu sonuçlar, Ankara açısından şu başlıkları öne çıkarıyor:
Erdoğan’ın beklentisi tutmadı
Türkiye’nin Amerikan Kongre seçimlerinden beklentisini en açık sözlerle kamuoyuna aktaran kişi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan oldu.
Türk Devletleri Teşkilatı tepesinin yapıldığı Özbekistan dönüşü gazetecilere açıklamalar yapan Erdoğan, Cumhuriyetçilerin Temsilciler Meclisi’nde açık orta kazandıklarını, Senato’da da kazanma olasılıklarını içeren bir yaklaşım ortaya koyarken, “Senatoda iki üç yer hayli büyük değer arz ediyor. Yani bu iki üç yerde şayet Cumhuriyetçiler başarılı çıkarsa tahminen iş bizim için epeyce daha kolay olacaktır. Artık süreci takip ediyoruz” ifadelerini kullandı.
Erdoğan’ın ABD’nin Demokrat Lideri Joe Biden ile hem ikili alakaları tıpkı vakitte F-16 savaş uçağı satışı müzakerelerini yürüttüğü bir müddetçte bu beklentiyi lisana getirmesi dikkat çeken bir öge oldu.
Erdoğan ve Biden, bu açıklamadan yalnızca bir hafta daha sonra Bali’de düzenlenen G20 Zirvesi çerçevesinde bir ortaya geldiler ve F-16 sürecini ele aldılar.
Erdoğan, gazetecilere yaptığı açıklamada, Kongre seçim neticelerina değinmezken, Biden’ın F-16 satışı için olumlu bir havada olduğunu lisana getirdi.
F-16 onayı çıkacak mı?
Türkiye ile ABD içinde son senelerda yaşanan tansiyonlar, Amerikan Kongresi’nde Türkiye aykırısı havanın güçlenmesine yol açmıştı. Rum, Ermeni ve Yahudi lobilerinin faal kampanyaları, Kongre’den Türkiye aleyhine biroldukça karar çıkmasına niye olmuştu.
Türkiye’nin Yunanistan ve Kıbrıs Cumhuriyeti ile Ege ve Doğu Akdeniz’de yaşadığı tansiyonlar, Karabağ savaşında Ermenistan’a karşı savaşan Azerbaycan’a askeri takviye vermesi de Amerikan Kongresi’nde tepkisel açıklama ve kararlara yol açmıştı.
Ancak Türkiye’nin Rusya’nın Ukrayna’yı işgal teşebbüsü daha sonrasında takip ettiği siyaset, Ukrayna’ya silahlı insansız hava araçları temin etmesi, besin güvenliği için tahıl koridoru muahedesini yaşama geçirmesi üzere adımları hem Kongre’de tıpkı vakitte Biden idaresinde Ankara lehine bir anlayışın gelişmesini sağladı.
Bu mevzudaki en somut gelişme ise Türkiye’nin F-16 satın alması sürecinde yaşandı. İkili bağlardaki problemlere rağmen Biden idaresi, F-16 satışını desteklediğini bildirdi.
Rum ve Ermeni lobilerinin de bastırması üzerine 2023 Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası’na konan ve F-16 satışını şartlara bağlayan iki önerge geri çekildi ve müzakerelerin önündeki mani ortadan kalktı.
Kongre’de hâlâ F-16 satışına mani olmak isteyen Cumhuriyetçi ve Demokrat kongre üyeleri olsa da, bu satışın yalnızca Türkiye değil beraberinde NATO’nun güney kanadını da koruyacağı sebebi öne sürülerek onaylanması Ankara’nın beklentileri içinde.
Ancak bu onay sürecinin mevcut Kongre’de mi yani Aralık ayı sonuna kadar mı olacağı yoksa 3 Ocak 2023’ten itibaren vazifesi devralacak yeni Kongre’de mi olacağı belirsizliğini koruyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın dış siyaset danışmanı İbrahim Kalın, bir röportajında, Aralık ayını işaret etmiş, Ankara’nın bu sürecin bir an evvel tamamlanmasını beklediğini kaydetmişti. Ankara ile Washington içindeki teknik çalışmaların sürüyor olması ve Kongre takviminin sıkışıklığı niçiniyle oylamanın 2023’e sarkması da olasılıklar içinde.
Kongre’ye yeni lider, yeni komite başkanları
Ara seçimlerde Cumhuriyetçilerin Temsilciler Meclisi’nde çoğunluğu alması, başta Meclis Lideri olmak üzere kıymetli durumlarda değişimi de birlikteinde getirecek olması açısından kıymet taşıyor. Temsilciler Meclis Lideri Nancy Pelosi’nin yerine büyük olasılıkla Cumhuriyetçi Kevin McCarthy’nin gelecek olması Ankara’da olumlu bedellendirilen gelişmeler içinde.
Kaliforniya’dan Kongre üyesi olan Pelosi, bakılırsav yaptığı müddetlerde Türkiye’ye aralıklı davranmasıyla Ankara’da hoşnutsuzluk yaratmıştı.
McCarthy, Türkiye’nin 2019’da Suriye’ye yaptığı hudut ötesi operasyonu ve Rusya’dan S-400 hava savunma sistemleri almasına karşı çıkan Kongre üyeleri içinde yer almıştı.
Temsilciler Meclisi’nde Dış Alakalar Komitesi ve Askeri Hizmetler Komitesi liderleri da değişecek. Dış Bağlantılar Komitesi Başkanlığı’nı yürüten ve Türkiye aykırılığı ile bilinen Bob Menendez’in yerine Cumhuriyetçi Kongre üyeleri Michael McCaul ve Jim Risch’in adı geçiyor.
Ancak her iki Cumhuriyetçi de Haziran ayında Demokrat Kongre üyelerinin de imzaladığı bir bildiriyle Türkiye’nin mümkün bir Suriye operasyonuna sert sözlerle karşı çıkmışlardı. Aynı Kongre üyeleri, 2021’de insan hakları konusunda Türkiye’ye daha fazla baskı yapılması için kaleme alınan bildiriye de imza atmışlardı.
Bu durum, Kongre’de Cumhuriyetçi ve Demokratlar içinde seçim neticelerina bakılırsa rakamsal ve bakılırsavsel değişimleri olsa da Türkiye’nin başta Suriye olmak üzere Doğu Akdeniz ve Ege’de atacağı tek taraflı adımlara verilen reaksiyonun değişmeyeceğini göstermesi açısından kıymetli.