bencede
New member
İklim ve güç alanlarındaki çalışmalarıyla bilinen fikir kuruluşu Ember, global elektrik üretimini incelediği yeni araştırmasının sonuçlarını deklare etti. Araştırmaya göre nazaran 2021’de birinci sefer dünya genelinde elektriğin yüzde 10’u rüzgar ve güneş gücünden üretildi.
Türkiye’de güneş ve rüzgar gücünün elektrik üretimindeki hissesi yüzde 13’ü geçti lakin Ember “Türkiye’nin daha fazla yenilenebilir güce geçiş için daha argümanlı amaçlara gereksinimi var” diyor.
Araştırmaya göre Türkiye, 2021’de pandemi öncesine nazaran elektrik talebinin en süratli arttığı 4’üncü ülke oldu.
Elektrik talebinin en süratli arttığı ülke yüzde 13’le Çin oldu. Çin’i yüzde 12’lik artışla Azerbaycan, yüzde 10’luk artışla Kazakistan ve yüzde 9’luk artışla Türkiye takip etti.
Türkiye, 2015 ve 2021 yılları içinde elektrik üretiminde rüzgar ve güneş hissesini üçe katladı. 2021’de yüzde 13’ün üstündeki hissesi ile Türkiye, G20 ülkeleri içinde rüzgar ve güneş üretiminde beşinci sıraya yerleşti. Buna rağmen Türkiye’nin, güç talebindeki artışı yenilenebilir güçten karşılama oranı kâfi değildi.
Türkiye, olağan kaideler altında elektriğinin yaklaşık dörtte birini hidroelektrik santrallerden üretiyor fakat son periyotta artan kuraklıkla bu oran bu beşte teğin altına indi. Türkiye hidroelektrik üretimindeki azalmayı doğal gaz talebindeki artışla telafi etti.
Rapora nazaran Türkiye 2021’de gaz talebinin en epey arttığı üç ülkeden biri oldu. Türkiye ile birlikte Brezilya ve Rusya azalan yağışların eksikliğini gazla telafi etti.
Ember’a nazaran 2021’de hidroelektrik üretiminin hissesi yüzde 26’dan yüzde 17’ye düşerken, gazın hissesi yüzde 23’ten yüzde 33’e yükseldi.
2021’de dünya genelinde elektrik üretiminin yüzde 38’i ‘yeşil güç’ten
Araştırmaya nazaran öteki yenilenebilir kaynaklar dahil edildiğinde 2021’de dünyada elektrik üretiminin yüzde 38’i “yeşil enerji” kaynaklarıyla yapıldı.
Başka yandan pandemi daha sonrası ekonomik toparlanma sürecinde kömür kullanmasında 1985’ten bu yana görülen en süratli artış yaşandı.
Çin’de üretilip ihraç edilen rüzgar türbini kanatları
Paris İklim Muahedesi’nin imzalandığı 2015 yılından bu yana rüzgar ve güneşin hissesi ikiye katlandı.
Rüzgar ve güneş gücüne en süratli geçiş Hollanda, Avustralya ve Vietnam’da gerçekleşti. Üçü de son iki yılda elektrik arzının yüzde 10’unu fosil yakıtlardan yeşil kaynaklara kaydırdı.
Vietnam bir yılda güneş gücü üretimini yüzde 300’ün üzerinde artırdı
Ember’den Hannah Broadbent, “Hollanda, güneş gücünün yükselişinin sırf yılın uzun bir kısmında güneş görmekle ilgili olmadığının, büyük fark yaratan gerçek siyaset ortamına sahip olmakla ilgili olduğunu kanıtlayan kuzey enlemli ülkelerin olağanüstü bir örneği” diyor.
Vietnam, yalnızca son bir yılda güneş gücü üretimini yüzde 300’ün üzerinde artırarak olağanüstü bir büyüme kaydetti.
Ember’den Dave Jones. “Vietnam’ı incelediğimizde, güneş gücü üretiminde büyük bir artış olduğunu ve bunun elektrik üretenlere hükümetin yaptığı ödemelerle teşvik edildiğini görüyoruz. Bu da haneler ve güç sağlayıcıların üretim kapasitesini büyük oranda artırmasını epey alımlı hale getirdi” diyor ve ekliyor:
“Bunun geçen yıl güneş gücü üretiminde yaşanan büyümenin yalnızca artan elektrik talebini karşılamakla kalmayan, hem de hem kömür birebir vakitte gaz üretiminde düşüşe yol açan devasa bir adım olduğunu görüyoruz.”
Yenilenebilir güç üretimindeki büyümeye ve Danimarka üzere birtakım ülkelerin artık elektriğinin yüzde 50’sinden çoksını rüzgar ve güneşten sağlamasına karşın, 2021’de kömür kullanmasında da dikkate kıymet bir artış kaydedildi.
Öteki güç kaynaklarının fiyatı süratle yükseldiği için 2021’de kömür bir daha canlandı
2021’de artan elektrik talebinin büyük bir çoğunluğu kömürle karşılandı. Kömür talebi yüzde 9 oranında arttı, bu, 1985’ten bu yana görülen en süratli artıştı.
Kömür kullanmasındaki artışın birçok Çin ve Hindistan dahil Asya ülkelerinde gerçekleşti.
Doğal gaz talebindeki artışsa yüzde 1 olarak gerçekleşti. Bu da artan gaz fiyatlarının karşısında kömürü daha ucuz bir elektrik kaynağı olarak konumlandığını gösteriyor.
Dave Jones, “Geçen yıl gaz fiyatları fazlaca fazla yükseldi bu da kömürün gazdan daha ucuz hale gelmesine yol açtı” diyor ve ekliyor:
“Şu anda Avrupa’da ve Asya’nın büyük kısmında gaz fiyatları geçen yılın tıpkı periyoduna göre 10 kat daha değerli, kömürse birebir periyoda bakılırsa 3 kat daha kıymetli.”
Jones, hem gaz birebir vakitte kömür fiyatlarındaki artışlarla ilgili olarak, “Elektrik üretiminde pak kaynaklara yönelmek için iki kat fazla niye var zira iktisat fazlaca temelden değişti” diyor.
Türkiye’nin kömür talebi son üç yıldır düşüyor
Ember’a nazaran kömür, Türkiye’nin toplam elektrik üretiminin üçte birini oluşturuyor. Buna rağmen son üç yıldır ülkenin kömür talebi düşüyor. Ember’ın bu yışl başında yayımladığı Türkiye’nin 2021 yılı elektrik üretimi tahliline bakılırsa, ülkenin kömür üretimi, ithal kömürün artan maliyetleri niçiniyle 2021’de düştü.
Türkiye’nin kömür üretimi 2018’den 2021’e yüzde 8 azaldı. Lakin 2018 öncesi periyoda nazaran en yüksek düzeye ulaştı.
Türkiye’nin 2053’te karbon nötr olma gayesine karşın ülke çabucak hemen kömürden çıkış için bir tarih belirlemedi. 2021’de fosil yakıtların hissesi yüzde 65 olarak gerçekleşti.
‘Ukrayna savaşı güç geçişini hızlandırabilir’
Araştırmacılar, 2021’de kömür talebinin bir daha canlanmasına karşın ABD, İngiltere, Almanya ve Kanada üzere büyük iktisatların önümüzdeki 15 yıl ortasında şebekelerini yüzde 100 elektrikli hale getirmeyi hedeflediklerini söylüyor.
Bu değişim, ülkelerin global ısınmayı 1,5 dereceyle sınırlamak için verdikleri iklim taahhütlerinden kaynaklanıyor.
Bilim insanları bunu başarabilmek için rüzgar ve güneş gücü kullanmasının 2030’a kadar her yıl yaklaşık yüzde 20 oranında artması gerektiğini söylüyor.
Ember tahlilinin muharrirleri, bunun artık “son derece mümkün” olduğunu söylüyor.
Ukrayna’daki savaş, Rusya’dan petrol ve gaz ithalatını gerektirmeyen elektrik kaynaklarına geçişi hızlandırabilir.
“Bunlar iklim krizi ya da fosil yakıtlara bağımlılık üzere dünyanın karşı karşıya olduğu çeşitli krizlere bir tahlil sunuyor, bu gerçek bir dönüm noktası olabilir.”
Türkiye’de güneş ve rüzgar gücünün elektrik üretimindeki hissesi yüzde 13’ü geçti lakin Ember “Türkiye’nin daha fazla yenilenebilir güce geçiş için daha argümanlı amaçlara gereksinimi var” diyor.
Araştırmaya göre Türkiye, 2021’de pandemi öncesine nazaran elektrik talebinin en süratli arttığı 4’üncü ülke oldu.
Elektrik talebinin en süratli arttığı ülke yüzde 13’le Çin oldu. Çin’i yüzde 12’lik artışla Azerbaycan, yüzde 10’luk artışla Kazakistan ve yüzde 9’luk artışla Türkiye takip etti.
Türkiye, 2015 ve 2021 yılları içinde elektrik üretiminde rüzgar ve güneş hissesini üçe katladı. 2021’de yüzde 13’ün üstündeki hissesi ile Türkiye, G20 ülkeleri içinde rüzgar ve güneş üretiminde beşinci sıraya yerleşti. Buna rağmen Türkiye’nin, güç talebindeki artışı yenilenebilir güçten karşılama oranı kâfi değildi.
Türkiye, olağan kaideler altında elektriğinin yaklaşık dörtte birini hidroelektrik santrallerden üretiyor fakat son periyotta artan kuraklıkla bu oran bu beşte teğin altına indi. Türkiye hidroelektrik üretimindeki azalmayı doğal gaz talebindeki artışla telafi etti.
Rapora nazaran Türkiye 2021’de gaz talebinin en epey arttığı üç ülkeden biri oldu. Türkiye ile birlikte Brezilya ve Rusya azalan yağışların eksikliğini gazla telafi etti.
Ember’a nazaran 2021’de hidroelektrik üretiminin hissesi yüzde 26’dan yüzde 17’ye düşerken, gazın hissesi yüzde 23’ten yüzde 33’e yükseldi.
2021’de dünya genelinde elektrik üretiminin yüzde 38’i ‘yeşil güç’ten
Araştırmaya nazaran öteki yenilenebilir kaynaklar dahil edildiğinde 2021’de dünyada elektrik üretiminin yüzde 38’i “yeşil enerji” kaynaklarıyla yapıldı.
Başka yandan pandemi daha sonrası ekonomik toparlanma sürecinde kömür kullanmasında 1985’ten bu yana görülen en süratli artış yaşandı.
Çin’de üretilip ihraç edilen rüzgar türbini kanatları
Paris İklim Muahedesi’nin imzalandığı 2015 yılından bu yana rüzgar ve güneşin hissesi ikiye katlandı.
Rüzgar ve güneş gücüne en süratli geçiş Hollanda, Avustralya ve Vietnam’da gerçekleşti. Üçü de son iki yılda elektrik arzının yüzde 10’unu fosil yakıtlardan yeşil kaynaklara kaydırdı.
Vietnam bir yılda güneş gücü üretimini yüzde 300’ün üzerinde artırdı
Ember’den Hannah Broadbent, “Hollanda, güneş gücünün yükselişinin sırf yılın uzun bir kısmında güneş görmekle ilgili olmadığının, büyük fark yaratan gerçek siyaset ortamına sahip olmakla ilgili olduğunu kanıtlayan kuzey enlemli ülkelerin olağanüstü bir örneği” diyor.
Vietnam, yalnızca son bir yılda güneş gücü üretimini yüzde 300’ün üzerinde artırarak olağanüstü bir büyüme kaydetti.
Ember’den Dave Jones. “Vietnam’ı incelediğimizde, güneş gücü üretiminde büyük bir artış olduğunu ve bunun elektrik üretenlere hükümetin yaptığı ödemelerle teşvik edildiğini görüyoruz. Bu da haneler ve güç sağlayıcıların üretim kapasitesini büyük oranda artırmasını epey alımlı hale getirdi” diyor ve ekliyor:
“Bunun geçen yıl güneş gücü üretiminde yaşanan büyümenin yalnızca artan elektrik talebini karşılamakla kalmayan, hem de hem kömür birebir vakitte gaz üretiminde düşüşe yol açan devasa bir adım olduğunu görüyoruz.”
Yenilenebilir güç üretimindeki büyümeye ve Danimarka üzere birtakım ülkelerin artık elektriğinin yüzde 50’sinden çoksını rüzgar ve güneşten sağlamasına karşın, 2021’de kömür kullanmasında da dikkate kıymet bir artış kaydedildi.
Öteki güç kaynaklarının fiyatı süratle yükseldiği için 2021’de kömür bir daha canlandı
2021’de artan elektrik talebinin büyük bir çoğunluğu kömürle karşılandı. Kömür talebi yüzde 9 oranında arttı, bu, 1985’ten bu yana görülen en süratli artıştı.
Kömür kullanmasındaki artışın birçok Çin ve Hindistan dahil Asya ülkelerinde gerçekleşti.
Doğal gaz talebindeki artışsa yüzde 1 olarak gerçekleşti. Bu da artan gaz fiyatlarının karşısında kömürü daha ucuz bir elektrik kaynağı olarak konumlandığını gösteriyor.
Dave Jones, “Geçen yıl gaz fiyatları fazlaca fazla yükseldi bu da kömürün gazdan daha ucuz hale gelmesine yol açtı” diyor ve ekliyor:
“Şu anda Avrupa’da ve Asya’nın büyük kısmında gaz fiyatları geçen yılın tıpkı periyoduna göre 10 kat daha değerli, kömürse birebir periyoda bakılırsa 3 kat daha kıymetli.”
Jones, hem gaz birebir vakitte kömür fiyatlarındaki artışlarla ilgili olarak, “Elektrik üretiminde pak kaynaklara yönelmek için iki kat fazla niye var zira iktisat fazlaca temelden değişti” diyor.
Türkiye’nin kömür talebi son üç yıldır düşüyor
Ember’a nazaran kömür, Türkiye’nin toplam elektrik üretiminin üçte birini oluşturuyor. Buna rağmen son üç yıldır ülkenin kömür talebi düşüyor. Ember’ın bu yışl başında yayımladığı Türkiye’nin 2021 yılı elektrik üretimi tahliline bakılırsa, ülkenin kömür üretimi, ithal kömürün artan maliyetleri niçiniyle 2021’de düştü.
Türkiye’nin kömür üretimi 2018’den 2021’e yüzde 8 azaldı. Lakin 2018 öncesi periyoda nazaran en yüksek düzeye ulaştı.
Türkiye’nin 2053’te karbon nötr olma gayesine karşın ülke çabucak hemen kömürden çıkış için bir tarih belirlemedi. 2021’de fosil yakıtların hissesi yüzde 65 olarak gerçekleşti.
‘Ukrayna savaşı güç geçişini hızlandırabilir’
Araştırmacılar, 2021’de kömür talebinin bir daha canlanmasına karşın ABD, İngiltere, Almanya ve Kanada üzere büyük iktisatların önümüzdeki 15 yıl ortasında şebekelerini yüzde 100 elektrikli hale getirmeyi hedeflediklerini söylüyor.
Bu değişim, ülkelerin global ısınmayı 1,5 dereceyle sınırlamak için verdikleri iklim taahhütlerinden kaynaklanıyor.
Bilim insanları bunu başarabilmek için rüzgar ve güneş gücü kullanmasının 2030’a kadar her yıl yaklaşık yüzde 20 oranında artması gerektiğini söylüyor.
Ember tahlilinin muharrirleri, bunun artık “son derece mümkün” olduğunu söylüyor.
Ukrayna’daki savaş, Rusya’dan petrol ve gaz ithalatını gerektirmeyen elektrik kaynaklarına geçişi hızlandırabilir.
- Ukrayna’daki savaş Avrupa’nın yeşil güce geçişini sağlayacak mı?
- AB, Rusya’ya bağımlılığı azaltmak için ABD ile gaz muahedesi imzaladı
- Milletlerarası Güç Ajansı: Yenilenebilir güç üretimi rekor süratte artıyor ancak ‘Net sıfır emisyon’ amacı için kâfi değil
“Bunlar iklim krizi ya da fosil yakıtlara bağımlılık üzere dünyanın karşı karşıya olduğu çeşitli krizlere bir tahlil sunuyor, bu gerçek bir dönüm noktası olabilir.”