bencede
New member
Toplumda bekarların sayısı giderek artıyor. Ancak beşerler onlara hala yakında bir partner bulacaklarını söylemekte diretiyor. Bekarlara yönelik bu acıma ve ayıplama tavrı niye kaynaklanıyor?
Birine “niçin hala bekar olduğunu” sormak ve “doğru kişiyi yakında bulacağına” dair garanti vermek, bekar arkadaşları yoklamak için fikirli, hatta hassas bir yol üzere görünebilir. Ancak aslında bu tabirler “bekar ayıplama” manasına gelir ve muhtemelen yardımcı olmaktan fazlaca ziyanlı olurlar.
Bekar ayıplama, partneri olmayan bireyler hakkındaki olumsuz önyargılardan kaynaklanır: partneri olmadığı için üzgün ve yalnız oldukları, faal olarak birini aradıkları, lakin çabucak hemen eşleşme sağlanamadığı yahut onlarda yalnız kalmalarına niye olan yanlış bir şeyler olduğu vb. Tüm bu klişelere evvelden beri süregelen toplumsal standartlara uyma baskıları kaynaklık ediyor: bir partnerin olması, birebir meskende yaşamak, 2,4 çocuk sahibi olmak ve köpek beslemenin bir insanın keyifli bir hayat sürmesi için gereksinim duyduğu her şeyi tabir ettiği var iseyılıyor.
İnsanlar on yıllardır bu toplumsal normları bir daha değerlendirirken, son araştırmalar bekar ayıplamanın hala kuvvetli olduğunu gösteriyor. Çöpçatanlık servisi Match tarafınca yapılan bir ankette elde edilen datalar, İngiltere’deki bekar 1000 yetişkinin %52’sinin, pandemi devrinde bekar ayıplamasına maruz kaldıklarını gösteriyor. Katılanların %59’u da “ilişki durumlarından şad olduklarını” söylemelerine karşın, bir daha de özel ömrü sorgulayan soruların amacı oldular.
Bekarlara karşı bu ısrarlı önyargılar yalnızca alçaltıcı değil, hem de birfazlaca ülkede modası geçmiş görülüyor. “Ayrımcılığa Uğrayanlar: Bekarlar Nasıl Klişelere Oturtuluyor, Damgalanıyor, Görmezden Geliniyor ve Hala Keyifli Bir Ömür Sürüyor” isimli çalışmanın muharriri Bella DePaulo, “Bekarlık bir vakit içinder insanların evlenene yahut bir daha evlenene kadarki devirlerini söz eden bir geçiş süreci olarak kabul ediliyordu” diyor. Lakin artık, Amerikalıların yetişkinlik devirlerinin daha uzun bir kısmını bekar geçirdiklerini söylüyor. 1970 nüfus sayımı bilgilerine göre ABD’deki hanelerin %40’ının evli çiftler ve çocuklarından oluştuğuna, %17’sinin bekar olarak yalnız yaşadığına, 2012’de ise ABD’deki hanelerin %27’sinin bekarlardan oluştuğuna ve yalnızca %20’sinin ebeveynler ve çocuklardan oluştuğuna dikkat çekiyor.
Ancak bu değişen istatistiklere karşın, hem anekdot olarak birebir vakitte araştırmalarda, romantik alaka ortasında olmayan şahısların, arkadaşları, aileleri ve de kendileri tarafınca zorluklara maruz kalmaya devam ettikleri görülüyor. Bekarlar alaka durumlarını giderek daha fazla benimsiyor ve tercih ediyor görünse de, partner bulma baskısı ortadan kalkmıyor. Lakin, nüfusta bekarların artan temsili, bekarlığın damgalanmasından daha ağır basmaya başlayabileceğinden, en azından bir ilerleme gözlenebilir.
Bekar ayıplamanın zararları
New York’ta çalışan psikoterapist Allison Abrams’a bakılırsa, bekar ayıplama, “bir insanı partneri olmadığı ve toplumun muhakkak bir yaşta evlenme beklentilerine uymadığı için yargılamaktır”.
Ayıplayanlar, sonuç olarak partneri olmayan insanlara “farklı” davranıyor. Çöpçatanlık uygulaması Happn’da flört uzmanı olan Paris merkezli İpek Küçük’e göre, “İnsanlar, bekar olduğunuzda sıkıldığınızı ve yalnızlık çektiğinizi düşünmeye meyilli”.
Match tarafınca paylaşılan çalışmada, bekarların diğerlerinden duyduğu yaygın “utanç verici ifadeler” soruldu ve %35’i kendilerine “yakında birini bulacaksın” dendiğini söylemiş oldu. %29’u “oldukca yalnız olmalısın” sözünü duyarken, %38’i münasebet durumlarına genel olarak acındığını bildirdi.
DePaulo, bekarlar hakkındaki mitlerin, evli çiftlerin, bekarların sahip olmadığı özel bir hayat maharetine sahip olduğu; bekarların hayatlarının “trajik” olduğu ve bekarlığın bencil olmayı ima ettiği fikrini içerdiğini söylüyor. (Aslında, mutsuz bekarlar ve memnun çiftler hakkındaki klişelerin hiç de hakikat olmadığını öne süren 2018 Alman araştırması da dahil olmak üzere birtakım araştırmalar, bunların yanlış inançlardan ibaret olduğunu destekliyor.)
Bekarlarla ilgili klişeler yanlış olduğu üzere ziyanlı sonuçları da olabilir. Psikoterapist Abrams’a göre, bekarlara yönelik toplumsal tavırlardan kaynaklanan içselleştirilmiş utanç, benlik imajını olumsuz etkileyebilir. Bekar bir kişinin arkadaşları ve ailesi onları statüleri niçiniyle utandırmasa bile, evlilik ve çocuklar üzere hayattaki büyük dönüm noktalarına ulaşmamak, bilhassa etkin olarak bir eş arayan biri için fazlaca güç olabilir, zira toplumun onlardan beklediği şey budur.
Abrams, “Birfazlaca kere bunun depresyonda rol oynadığını gördüm” diyor. Başarılı bir hayatın kıstası olarak görülen bu “senaryo”, bekarlıktan mutlu oldukları biçimde durumlarını bir daha düşünmeye ve kültürel normlara ahenk sağlayabilmek için istemedikleri biçimde bir arayışa girmeye bile zorlayabilir.
Bekar ayıplaması, meraklı ebeveynler ve arkadaşlardan öteki kaynaklarca da yöneltilebilir. Yasal olarak evli olanlara, bekarların yararlanamayacağı çeşitli imtiyazlar sunan hükümetlerin de bunda rolü vardır. Kimi beşerler hayata devam etmenin “doğru yolu” konusunda bunun bir ileti içerdiğine, partnerler için olumlu bir pekiştirme fonksiyonu gördüğüne ve bekarların yetişkinliklerini yanlış sürdürdükleri fikrini içselleştirmelerine niye olduğuna inanıyor.
Kadınlarda ve erkeklerde bekarlık
Diğer kültürel damgalama olaylarında olduğu üzere, bekar ayıplaması da cinsiyetler içinde eşit yaşanmaz. Temel olarak bayanlar bunun yüküne daha fazla katlanmak zorunda kalır, ve kimi kültürlerde evlilik ve çocuk sahibi olmak başkalarına göre daha fazla kıymet taşır.
ilk vakit içinderda, adamların tersine bekar bayanları tanımlayan sözleri düşünün. Erkekler “bekar” olarak bilinirken, bayanlar “evde kalmış” yahut “kız kurusu” üzere sözlerle karşılaşır. Bekar erkekler ise asırlar boyunca ekseriyetle eğlenceli, beğenilen fakat potansiyel olarak aldatıcı, ömrün tadını çıkaran dertsiz şahıslar olarak tasvir edilmiştir.
Bridget Jones’un Günlüğü‘ndeki 30’lu yaşlarının başında Londra’da yeterli bir iş sahibi ana karakter bile kendisini “evde kalmış” olarak tanımlamaktadır.
DePaulo, “Ne makul ne de gerçek olan klasik inanışa göre, bayanlar evliliğe erkeklerden daha fazla kıymet veriyor. Yani, bekar bayanların daha sık ‘Biriyle görüşüyor musun?’ üzere hudut bozucu sorulara maruz kaldığını düşünüyorum” diyor. Abrams, bayan müşterilerinin erkek danışanlarından daha fazla bekar ayıplama tecrübelerini paylaştığını söylüyor ve genel müşteri profilinin bayanlara negatif ayrımcılık yaptığına işaret ediyor.
DePaulo’ya göre, “Bekar erkekler de aşağılayıcı ve küçümseyici muamelelere maruz kalabiliyor”; mesela kimileri onları çocuksu, kendilerine bakamayan yahut “seks takıntılı” beşerler üzere gorebiliyor.
Kültürel demografik özellikler de bekar ayıplamanın yaygınlığını etkileyebilir. Abrams, Kore, Çin ve Hindistanlı aileler üzere makul kültürlerden gelen şahısların ya da orta Amerika’dan New York’a taşınanların, aile üyeleri tarafınca daha fazla bekar ayıplamasına maruz kalabildiklerini belirtiyor. Bu kültürler, evlilikle ilgili daha klasik cinsiyet rollerini vurgulama eğilimindedir ve bu geleneklere uymamak bilhassa sıra dışı görünebilir.
‘Sayıların gücü’
Bekarlığın manası değişiyor ve birtakım uzmanlar hem tutumsal tıpkı vakitte demografik değişimlerin bekarlığı olağanlaştırmaya yardımcı olabileceğine ve potansiyel olarak eşi olmayanları yargılama eğilimini azaltabileceğine inanıyor.
Son senelerda, toplumsal medyadaki tesirli isimler ve ünlüler, bekar statülerinden gururla kelam ettiler. Örneğin, oyuncu Emma Watson, kendisini her insanın önünde “kendi kendisinin partneri” olarak niteledi ve romantik bir partner eksikliğinin olumsuz değil, olumlu olarak görülmesini istedi. Abrams, “Daha fazla insan bekar olarak statülerini benimsedikçe, daha epey kişi tıpkı şeyi yapmakta kendisini daha özgür hissediyor” diyor.
Ancak, bu bilgiler, karşılık verenlerin geri kalan %58’inin bu biçimde düşünmediği manasına geliyor; aslında, pandemi kaynaklı izolasyon biroldukça bekarı olumsuz etkiledi ve kimileri açısından ayıplamanın artmasına niye oldu. Match, ankete katılan bekarların %37’sinin aşk hayatları konusunda “endişeli arkadaşları ve ailelerinden” daha fazla soruya maruz kalkdıklarını söylemiş oldu. Nitekim de Abrams, ABD üzere ülkelerde giderek artan sayıda bekarların bu davranıştan muhtemel bir uzaklaşmaya işaret etmesine karşın, bekar ayıplamasının “hala çok yaygın” olduğunu öne sürüyor.
bir daha de uzmanlar, değişen demografinin bekarlık konusundaki yargıları değiştirmeye devam edeceğinden umutlu. DePaulo, bu artışı bekarlarda “sayıların gücü” olarak isimlendiriyor ve “Nüfus Ofisi’nin her yeni istatistiği bekar insan sayısının giderek arttığını gösteriyor” diyor ve ekliyor:
“Nüfusun büyük bir kısmı evli değilse, ki ABD’de bu oran yarıya yakın, hepsinde bir sorun olduğunu söylemek zorlaşıyor.”
Birine “niçin hala bekar olduğunu” sormak ve “doğru kişiyi yakında bulacağına” dair garanti vermek, bekar arkadaşları yoklamak için fikirli, hatta hassas bir yol üzere görünebilir. Ancak aslında bu tabirler “bekar ayıplama” manasına gelir ve muhtemelen yardımcı olmaktan fazlaca ziyanlı olurlar.
Bekar ayıplama, partneri olmayan bireyler hakkındaki olumsuz önyargılardan kaynaklanır: partneri olmadığı için üzgün ve yalnız oldukları, faal olarak birini aradıkları, lakin çabucak hemen eşleşme sağlanamadığı yahut onlarda yalnız kalmalarına niye olan yanlış bir şeyler olduğu vb. Tüm bu klişelere evvelden beri süregelen toplumsal standartlara uyma baskıları kaynaklık ediyor: bir partnerin olması, birebir meskende yaşamak, 2,4 çocuk sahibi olmak ve köpek beslemenin bir insanın keyifli bir hayat sürmesi için gereksinim duyduğu her şeyi tabir ettiği var iseyılıyor.
İnsanlar on yıllardır bu toplumsal normları bir daha değerlendirirken, son araştırmalar bekar ayıplamanın hala kuvvetli olduğunu gösteriyor. Çöpçatanlık servisi Match tarafınca yapılan bir ankette elde edilen datalar, İngiltere’deki bekar 1000 yetişkinin %52’sinin, pandemi devrinde bekar ayıplamasına maruz kaldıklarını gösteriyor. Katılanların %59’u da “ilişki durumlarından şad olduklarını” söylemelerine karşın, bir daha de özel ömrü sorgulayan soruların amacı oldular.
Bekarlara karşı bu ısrarlı önyargılar yalnızca alçaltıcı değil, hem de birfazlaca ülkede modası geçmiş görülüyor. “Ayrımcılığa Uğrayanlar: Bekarlar Nasıl Klişelere Oturtuluyor, Damgalanıyor, Görmezden Geliniyor ve Hala Keyifli Bir Ömür Sürüyor” isimli çalışmanın muharriri Bella DePaulo, “Bekarlık bir vakit içinder insanların evlenene yahut bir daha evlenene kadarki devirlerini söz eden bir geçiş süreci olarak kabul ediliyordu” diyor. Lakin artık, Amerikalıların yetişkinlik devirlerinin daha uzun bir kısmını bekar geçirdiklerini söylüyor. 1970 nüfus sayımı bilgilerine göre ABD’deki hanelerin %40’ının evli çiftler ve çocuklarından oluştuğuna, %17’sinin bekar olarak yalnız yaşadığına, 2012’de ise ABD’deki hanelerin %27’sinin bekarlardan oluştuğuna ve yalnızca %20’sinin ebeveynler ve çocuklardan oluştuğuna dikkat çekiyor.
Ancak bu değişen istatistiklere karşın, hem anekdot olarak birebir vakitte araştırmalarda, romantik alaka ortasında olmayan şahısların, arkadaşları, aileleri ve de kendileri tarafınca zorluklara maruz kalmaya devam ettikleri görülüyor. Bekarlar alaka durumlarını giderek daha fazla benimsiyor ve tercih ediyor görünse de, partner bulma baskısı ortadan kalkmıyor. Lakin, nüfusta bekarların artan temsili, bekarlığın damgalanmasından daha ağır basmaya başlayabileceğinden, en azından bir ilerleme gözlenebilir.
Bekar ayıplamanın zararları
New York’ta çalışan psikoterapist Allison Abrams’a bakılırsa, bekar ayıplama, “bir insanı partneri olmadığı ve toplumun muhakkak bir yaşta evlenme beklentilerine uymadığı için yargılamaktır”.
Ayıplayanlar, sonuç olarak partneri olmayan insanlara “farklı” davranıyor. Çöpçatanlık uygulaması Happn’da flört uzmanı olan Paris merkezli İpek Küçük’e göre, “İnsanlar, bekar olduğunuzda sıkıldığınızı ve yalnızlık çektiğinizi düşünmeye meyilli”.
Match tarafınca paylaşılan çalışmada, bekarların diğerlerinden duyduğu yaygın “utanç verici ifadeler” soruldu ve %35’i kendilerine “yakında birini bulacaksın” dendiğini söylemiş oldu. %29’u “oldukca yalnız olmalısın” sözünü duyarken, %38’i münasebet durumlarına genel olarak acındığını bildirdi.
DePaulo, bekarlar hakkındaki mitlerin, evli çiftlerin, bekarların sahip olmadığı özel bir hayat maharetine sahip olduğu; bekarların hayatlarının “trajik” olduğu ve bekarlığın bencil olmayı ima ettiği fikrini içerdiğini söylüyor. (Aslında, mutsuz bekarlar ve memnun çiftler hakkındaki klişelerin hiç de hakikat olmadığını öne süren 2018 Alman araştırması da dahil olmak üzere birtakım araştırmalar, bunların yanlış inançlardan ibaret olduğunu destekliyor.)
Bekarlarla ilgili klişeler yanlış olduğu üzere ziyanlı sonuçları da olabilir. Psikoterapist Abrams’a göre, bekarlara yönelik toplumsal tavırlardan kaynaklanan içselleştirilmiş utanç, benlik imajını olumsuz etkileyebilir. Bekar bir kişinin arkadaşları ve ailesi onları statüleri niçiniyle utandırmasa bile, evlilik ve çocuklar üzere hayattaki büyük dönüm noktalarına ulaşmamak, bilhassa etkin olarak bir eş arayan biri için fazlaca güç olabilir, zira toplumun onlardan beklediği şey budur.
- 116 yıl yaşamanın sırrı- ‘Bekarlık ve her gün 2 çiğ yumurta’
- İngiltere’de bekar bir erkek eş bulma umuduyla bilboardlara ilan verdi
Abrams, “Birfazlaca kere bunun depresyonda rol oynadığını gördüm” diyor. Başarılı bir hayatın kıstası olarak görülen bu “senaryo”, bekarlıktan mutlu oldukları biçimde durumlarını bir daha düşünmeye ve kültürel normlara ahenk sağlayabilmek için istemedikleri biçimde bir arayışa girmeye bile zorlayabilir.
Bekar ayıplaması, meraklı ebeveynler ve arkadaşlardan öteki kaynaklarca da yöneltilebilir. Yasal olarak evli olanlara, bekarların yararlanamayacağı çeşitli imtiyazlar sunan hükümetlerin de bunda rolü vardır. Kimi beşerler hayata devam etmenin “doğru yolu” konusunda bunun bir ileti içerdiğine, partnerler için olumlu bir pekiştirme fonksiyonu gördüğüne ve bekarların yetişkinliklerini yanlış sürdürdükleri fikrini içselleştirmelerine niye olduğuna inanıyor.
Kadınlarda ve erkeklerde bekarlık
Diğer kültürel damgalama olaylarında olduğu üzere, bekar ayıplaması da cinsiyetler içinde eşit yaşanmaz. Temel olarak bayanlar bunun yüküne daha fazla katlanmak zorunda kalır, ve kimi kültürlerde evlilik ve çocuk sahibi olmak başkalarına göre daha fazla kıymet taşır.
ilk vakit içinderda, adamların tersine bekar bayanları tanımlayan sözleri düşünün. Erkekler “bekar” olarak bilinirken, bayanlar “evde kalmış” yahut “kız kurusu” üzere sözlerle karşılaşır. Bekar erkekler ise asırlar boyunca ekseriyetle eğlenceli, beğenilen fakat potansiyel olarak aldatıcı, ömrün tadını çıkaran dertsiz şahıslar olarak tasvir edilmiştir.
Bridget Jones’un Günlüğü‘ndeki 30’lu yaşlarının başında Londra’da yeterli bir iş sahibi ana karakter bile kendisini “evde kalmış” olarak tanımlamaktadır.
- Bekar kalmak sıhhate yeterli geliyor mu?
- Bekarlar günü nedir? Dünyanın en büyük alışveriş çılgınlığı hakkında 5 dev gerçek
DePaulo, “Ne makul ne de gerçek olan klasik inanışa göre, bayanlar evliliğe erkeklerden daha fazla kıymet veriyor. Yani, bekar bayanların daha sık ‘Biriyle görüşüyor musun?’ üzere hudut bozucu sorulara maruz kaldığını düşünüyorum” diyor. Abrams, bayan müşterilerinin erkek danışanlarından daha fazla bekar ayıplama tecrübelerini paylaştığını söylüyor ve genel müşteri profilinin bayanlara negatif ayrımcılık yaptığına işaret ediyor.
DePaulo’ya göre, “Bekar erkekler de aşağılayıcı ve küçümseyici muamelelere maruz kalabiliyor”; mesela kimileri onları çocuksu, kendilerine bakamayan yahut “seks takıntılı” beşerler üzere gorebiliyor.
Kültürel demografik özellikler de bekar ayıplamanın yaygınlığını etkileyebilir. Abrams, Kore, Çin ve Hindistanlı aileler üzere makul kültürlerden gelen şahısların ya da orta Amerika’dan New York’a taşınanların, aile üyeleri tarafınca daha fazla bekar ayıplamasına maruz kalabildiklerini belirtiyor. Bu kültürler, evlilikle ilgili daha klasik cinsiyet rollerini vurgulama eğilimindedir ve bu geleneklere uymamak bilhassa sıra dışı görünebilir.
‘Sayıların gücü’
Bekarlığın manası değişiyor ve birtakım uzmanlar hem tutumsal tıpkı vakitte demografik değişimlerin bekarlığı olağanlaştırmaya yardımcı olabileceğine ve potansiyel olarak eşi olmayanları yargılama eğilimini azaltabileceğine inanıyor.
Son senelerda, toplumsal medyadaki tesirli isimler ve ünlüler, bekar statülerinden gururla kelam ettiler. Örneğin, oyuncu Emma Watson, kendisini her insanın önünde “kendi kendisinin partneri” olarak niteledi ve romantik bir partner eksikliğinin olumsuz değil, olumlu olarak görülmesini istedi. Abrams, “Daha fazla insan bekar olarak statülerini benimsedikçe, daha epey kişi tıpkı şeyi yapmakta kendisini daha özgür hissediyor” diyor.
- Emma Watson, sevgilisi olmadığını ve ‘kendisiyle münasebette olduğunu’ söylemiş oldu: Bekarlık, memnunluk mu demek?
Ancak, bu bilgiler, karşılık verenlerin geri kalan %58’inin bu biçimde düşünmediği manasına geliyor; aslında, pandemi kaynaklı izolasyon biroldukça bekarı olumsuz etkiledi ve kimileri açısından ayıplamanın artmasına niye oldu. Match, ankete katılan bekarların %37’sinin aşk hayatları konusunda “endişeli arkadaşları ve ailelerinden” daha fazla soruya maruz kalkdıklarını söylemiş oldu. Nitekim de Abrams, ABD üzere ülkelerde giderek artan sayıda bekarların bu davranıştan muhtemel bir uzaklaşmaya işaret etmesine karşın, bekar ayıplamasının “hala çok yaygın” olduğunu öne sürüyor.
bir daha de uzmanlar, değişen demografinin bekarlık konusundaki yargıları değiştirmeye devam edeceğinden umutlu. DePaulo, bu artışı bekarlarda “sayıların gücü” olarak isimlendiriyor ve “Nüfus Ofisi’nin her yeni istatistiği bekar insan sayısının giderek arttığını gösteriyor” diyor ve ekliyor:
“Nüfusun büyük bir kısmı evli değilse, ki ABD’de bu oran yarıya yakın, hepsinde bir sorun olduğunu söylemek zorlaşıyor.”