İklim değişikliği: Bilim insanları, global ısınmayı 1,5 derece ile hudutlu tutmak için artık kritik bir noktada olduğumuzu söylüyor

bencede

New member
Birleşmiş Milletler (BM) bünyesinde Hükümetler Ortası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) üç çalışma kümesine ayrılan 6. Kıymetlendirme Raporu’nun son kısmı yayımlandı.

Hükümetlerin ve insanların iklim krizinin en makus tesirlerini nasıl engelleyebileceğine odaklanan İklim Değişikliğinin Azaltılması başlıklı rapor, dün 195 üye ülke tarafınca onaylandı.

Raporun bulguları, iklim krizinin en makûs tesirlerinden kaçınmamız için global sera gazı emisyonlarının önümüzdeki üç yıl ortasında doruğa ulaşması ve daha sonrasında süratli bir düşüşe geçmesi gerektiğine işaret ediyor.

Rapor, bu biçimde bir noktaya ulaşmamız durumunda bile 2050 yılına kadar atmosferden karbon çekebilecek teknolojiye muhtaçlığımız olacağını söylüyor.

Karbon salımları 2025 yılına kadar doruğa ulaşmalı

Bilim insanları ve hükümet yetkililerinin dikkatle incelediği ve dünyanın hayli tehlikeli bir geleceği önlemesine kılavuzluk edecek rapor, tüm hükümetlerin karbondioksit salımlarını kesmek için tasarlamış olduğu planları yürürlüğe koyması durumunda bile dünyanın bu yüzyılın sonuna kadar yaklaşık 3,2 derece ısınacağını ortaya koyuyor.

Araştırmacılar, hava sıcaklıklarının bu düzeylere yükselmesinin dünyada “benzeri görülmemiş sıcak hava dalgaları, fecî fırtınalar ve yaygın su kıtlıklarına” niye olacağını, bu çeşit çok hava olayları ve felaketlerden uzak durmamız için sıcaklık artışını 1,5 derecede sonlandırmamız gerektiğini söz ediyor.

IPCC raporu, bunun lakin global güç üretimimizi, sanayilerimizi, ulaşım biçimlerimizi, tüketim alışkanlıklarımızı ve tabiat ile münasebetimizi büsbütün değiştirdiğimiz takdirde mümkün olduğunu söylüyor.

Rapora bakılırsa eşik olarak belirlenen bu düzey ile hudutlu kalmamız için hayatımızı sağlamak üzere ürettiğimiz ve tükettiğimiz her şeyden ortaya çıkan karbon salımlarının 2025 yılına kadar doruğa ulaşması, akabinde süratle düşüşe geçmesi ve dünyanın 2050 yılına kadar net sıfır gayesine ulaşması fazlaca kıymetli.

Öteki bir deyişle, 1,5 dereceyle sonlu kalmamız için son 10 yılda niye olduğumuz karbondioksit salımından fazlasını tekrar hiç üretmemeliyiz.

BBC’ye konuşan IPCC raporunun baş müellifi ve Eindhoven Teknik Üniversitesi’nde Sosyo-Teknik İnovasyon ve İklim Değişikliği profesörü Heleen De Coninck, “Rapor, global ısınmayı 1,5 derece ile sonlu tutmamız için artık kritik noktada olduğumuzu gösteriyor” diyor ve devam ediyor:

“Sera gazı emisyonlarımızın 2025 yılına kadar pik düzeye ulaşması ve akabinde süratle azalması gerekiyor. 2050’den daha sonrasında ise atmosferden karbondioksit yakalamamız gerekecek.”

Yenilenebilir güç

Araştırmacılar önümüzdeki birkaç yılın kritik olduğunu, 2030 yılına kadar karbon salımlarının azaltılmadığı takdirde ısınmanın tehlikeli düzeylere ulaşmasının engellenemeyeceğini söylüyor.

Kısa vadede güç üretim biçimlerimiz bu süreçte fazlaca değerli olacak.

Şanslıyız ki dünyada güneş gücü panelleri ve rüzgar türbinleri fiyatlarında son 10 yıl ortasında neredeyse yüzde 85 oranında düşüş oldu.

Etraf örgütü Greenpeace’ten Kaisa Kosonen, “Dünyada hem savaşları birebir vakitte iklim krizini sürdüren fosil yakıt sanayisinin sonu geldi. Artık yeni fosil yakıt yatırımlarının yapılmaması, var olan kömür ve doğalgaz santrallerinin de süratle kapatılması gerekiyor” diyor.

Hükümetlerin düşük karbonlu ulaaşım için çalışması gerekecek

Öte yandan IPCC raporu, insanların hayat ve besin tüketim alışkanlıklarının da değişmesi gerektiğini öne sürüyor.

IPCC Eş Lideri Priyadarshi Shukla, “Alışkanlıklarımızı ve davranışlarımızı değiştirmemize yardımcı olacak hakikat strateji, altyapı ve teknoloji ile 2050 yılına kadar sera gazı salımlarında yüzde 40 ila 70 içinde azalma elde etmemiz mümkün. Ömür alışkanlıklarımızdaki bu değişikliklerin bununla birlikte bizim için daha sağlıklı olduğu da kanıtlandı” diye anlatıyor.

Bunun için hükümetlerin insanları yürümeye, sağlıklı beslenmeye, daha az et tüketmeye teşvik etmesi gerekiyor, elektrikli araçlar için gerekli altyapıyı sağlaması gerekiyor.

Güneş güç panellerinin meblağları son senelerda kıymetli ölçüde düştü

Lakin rapor, global ısınmayı 1,5 derece eşiğinin altında tutmamız için sırf ağaç dikiminin kâfi olmayacağını söylüyor, karbondioksidin yeni teknolojiler aracılığıyla atmosferden direkt yakalanması ve çekilmesi gerektiğini tabir ediyor.

Lakin bu teknolojiler şimdilik fazlaca masraflı ve IPCC üyelerinin kimileri bu biçimde bir yaklaşımın işe yarayacağından kuşkulu.

UCL Üniversitesi’nde profesör olan Arthur Petersen, “Bu rapor hayallerle dolu. Bilhassa atmosferden süratlice ve büyük ölçüde karbonun çekilmesi fikri epeyce tasa verici” diyor ve ekliyor:

“Bu raporda epeyce fazla boş hayal var.”

  • Biyoçeşitlilik Konferansı: ‘Gezegenin ve insanların geleceği’ müzakere masasında
  • Dev ısı pompaları kombilerin yerini alabilir mi?
  • Amazon ormanlarında kritik bir eşiğe gelindi, toplu ağaç vefatları görülebilir
  • Plastik krizinin tahlili için umut doğdu: BM üyeleri milletlerarası mutabakat için müzakerelere başlayacak
 
Üst