bencede
New member
Gemma Handy
St John’s, Antigua
Union Adası’nın, kamuflaj kılıklarını çekmiş, öz savunma eğitiminden geçmiş tabiat bekçileri bu uğraşa hazır görünüyor.
gorevleri, dünyanın en küçük canlı çeşitlerinden birini korumak. Üstelik bu çeşit o denli az ki, yalnızca en küçük Karayip Adaları’ndan Union’un ücra bir köşesinde, 50 hektarlık bir alanda yaşıyor.
Boyu yaklaşık 4 santim olan Union Adası kertenkelesi ya da gekosu, soyu tükenme tehdidiyle karşı karşıya olan bir tıp ve en hayli da yasa dışı yabanî hayvan avcılarının tehdidi altında.
2005 yılında resmen keşfedilmesinden daha sonra bu eşsiz yaratık, mücevher parlaklığındaki renk ve desenleriyle koleksiyoncuları cezbetti ve ne yazık ki süratle Doğu Karayiplerin en epey ticareti yapılan sürüngen hayvanı haline geldi.
Ta ki Union Adası sakinleri bu gidişe “dur” diyene kadar.
2017 yılından bu yana, ada halkından seçilen bekçiler, tabiat muhafaza eğitiminden geçtikten daha sonra St Vincent ve Grenadines adalarının kesimi olan bu el değmemiş ormanlarda devriye geziyor ve kuşkulu birinin görülmesi halinde 7/24 müdahale edebiliyor.
Hükümetin ormanlardan sorumlu bakanlığı ve ortalarında Fauna and Flora International, kısa ismiyle FFI’ın da (Uluslararası Bitki ve Hayvan Müdafaa Örgütü) bulunduğu milletlerarası tabiat müdafaa kuruluşlarının nezaretinde sürdürülen bu uğraşlar yardımıyla küçük kertenkelelerin nüfusu birkaç yıl ortasında yüzde 80 artış gösterdi.
Yakınlarda açıklanan bir araştırmaya bakılırsa 2018 yılında 10 bin civarında olan çeşidin nüfusu şu sıralar 18 bin civarında. Bir öbür deyişle, adada yaşayan insan nüfusunun altı katı.
Hükümetin tabiat muhafazadan sorumlu en üst seviye yetkilisi Glenroy Gaymes, “Toplumun sahip çıkması bu başarıda hayati rol oynadı” diyor.
“Daha evvel insanların birçok bu kertenkelenin varlığından bile haberdar değildi. İnsanlardaki farkındalığı artırmak için mesken ev dolaştık, yol kenarlarında toplantılar yaptık, okul müfredatına koyduk. Beşerler neye benzediğini görsün diye ormana gidip bir tane yakalayıp getirmemiz gerekiyordu. görür görmez herkes hayretler ortasında kalıyordu. Daha büyük bir şey bekliyorlardı” diyor ve sürdürüyor:
“Boyu 4 santimden küçük ve o kadar hoş ki gorenler hayran oluyordu.”
Biyoçeşitlilik cenneti
Roxane Froget, 2018 yılında Union Adası’nın birinci bayan tabiat bekçisi oldu.
“Union Adası’nda bir küçük kertenkele bulunduğunu öğrenince epeyce şaşırmıştım. Onu bütün renkleriyle birinci defa görmez inanılmazdı” diyor.
Doğa aşığı Froget, çabucak projeye dahil olmak için başvurmuş.
gorevlerini, “Ormanda her gün devriye geziyoruz ve beşerler bize 24 saat ulaşabiliyor. Her şeyi koruyoruz. Bitkileri, hatta kertenkelelerin doğal etrafını oluşturan ancak insanların inşaatlarda kullanmak için topladığı taşları bile koruyoruz. Bu bölgenin büsbütün el değmemiş kalması gerekiyor” diye açıklıyor.
İki çocuk annesi tabiat bekçisi Froget gülümseyerek, “Doğada olmayı, kuş seslerini dinlemeyi epeyce seviyorum. Her gün sevinerek işe koşuyorum” diyor.
“Dokuz yaşındaki oğlum da ormanı seviyor. Ona kertenkeleyi ve onu korumak için neler yaptığımı anlatıyorum. Bu işin bir modülü olmaktan epey gururluyum. Bütün bunlar benim adamda, benim konutumda oluyor.”
Bekçilere devriye eğitimi ve öz savunma kurslarının yanı sıra ormanda yaşayan birfazlaca enteresan canlı çeşidi, ilaç imalinde kullanılan bitkiler üzere konularda da geniş bilgi veriliyor. İşlerinin bir modülü da bu ayrıntıları okul çocuklarına ve ziyaretçilere aktarmak.
Union Adası varlıklı bir ülkenin kesimi olmayabilir lakin biyoçeşitlilikte fazlaca güçlü.
Kertenkele projesi başladığından beri grup, çalışmalarını öbür endemik tipleri de koruyacak biçimde genişletmeye başladı.
Bunlardan biri de bir daha yasa dışı yırtıcı hayvan avcılarının tehdidiyle karşı karşıya olan “pembe gergedan” iguanası.
Tıpkı küçük kertenkele üzere çarpıcı görünüş ve renkleriyle koleksiyoncuları cezbetmiş bir cins o da.
Kısa ismi FFI olan tabiat muhafaza kuruluşunun Karayipler masası yöneticisi Isabel Vique, “Çoğu koleksiyoncu aslında tabiat bilimci. Farklı olduğu için bu kertenkeleyi elde etmek, onun üremesini, özelliklerini öğrenmek ve herkestilk evvel bu mevzuyu çalışmak istiyorlar” diyor.
Bu koleksiyoncular ABD’den, Avrupa Birliği’nden bile gelebiliyor.
Isabel Vique, “Fakat biz muhafaza projesine başlayalı, internetteki Union kertenkelesi ilanları yüzde 80 oranında azaldı” diyor.
Yasa dışı avcılar daha evvelce kertenkeleleri bulmak için dost canlısı ve yardımsever Union Adası sakinlerinden bilgi ediniyordu.
Vique, “Adaya turist üzere geliyorlar, insanlara kertenkeleleri nerede bakılırsabileceklerini soruyorlardı. Bu mevzuda o denli bir farkındalık yarattık ki artık beşerler kertenkelelerin nerede bulunacağını asla söylemez, tersine size polis karakolunu gösterirler” diyor.
Union Adası kertenkelesi 2019’da hükümetin gayretleriyle milletlerarası CITES tipleri müdafaa mutabakatı kapsamına alındı ve bu sayede en üst seviyede müdafaa sağlandı.
Bu, beraberinde yasadışı kertenkele avcılarının yakalandıklarında epeyce ağır para cezaları hatta mahpus ile cezalandırılabilmeleri manasına geliyor.
Dünyanın son kuru tropik ormanlarından biri olan kertenkelelerin Chatham Körfezi’ndeki ömür alanları FFI’dan proje yöneticisi James Crockett’e göre “Karayipler doğal hayatı açısından canlı bir laboratuvar gibi”.
“Karayip ormanları, gezegenimizde en hayli tehlikede olan doğal habitatlardan biri. Chatham Körfezi üzere bozulmamış bölgeler ise hayli epey az” diyor.
Bu da projenin kıymetini daha da artıran bir şey.
James Crockett, “Union Adası kertenkelesinin, adayı bütün dünyada temsil edecek simge bir maskot olduğunu düşünüyorum. Küçük, mükammel ve güzel” diyor.
Kertenkele muhafaza çalışmalarının başını çeken Union Adası Etraf İttifakı isimli mahallî sivil toplum yapılanmasının kurucularından Roseman Adams da bu görüşte.
“Hükümette hala buranın büyük turistik yatırımlar için uygun olduğunu düşünenler var. Biz burada bulunan sağlıklı, bozulmamış ve hala yeni tipler keşfedilen orman alanlarının bedelini anlatmaya çalışıyoruz. Şayet burayı muhafaza fırsatını kaçırırsak, bunları ebediyen kaybedeceğiz” diyor.
Adams için küçük kertenkele özel bir mana taşıyor.
“Bu kertenkelenin binlerce yıl hayatta kalabilmiş olması, ne kadar dirençli olduğunu gösteriyor. Kuyruğunu kaldırdığında hayli gururlu görünüyor. Bu çeşit, bizi, Union Adalıları temsil ediyor. Küçük olabiliriz. Lakin gururlu ve dirençliyiz.”
St John’s, Antigua
Union Adası’nın, kamuflaj kılıklarını çekmiş, öz savunma eğitiminden geçmiş tabiat bekçileri bu uğraşa hazır görünüyor.
gorevleri, dünyanın en küçük canlı çeşitlerinden birini korumak. Üstelik bu çeşit o denli az ki, yalnızca en küçük Karayip Adaları’ndan Union’un ücra bir köşesinde, 50 hektarlık bir alanda yaşıyor.
Boyu yaklaşık 4 santim olan Union Adası kertenkelesi ya da gekosu, soyu tükenme tehdidiyle karşı karşıya olan bir tıp ve en hayli da yasa dışı yabanî hayvan avcılarının tehdidi altında.
2005 yılında resmen keşfedilmesinden daha sonra bu eşsiz yaratık, mücevher parlaklığındaki renk ve desenleriyle koleksiyoncuları cezbetti ve ne yazık ki süratle Doğu Karayiplerin en epey ticareti yapılan sürüngen hayvanı haline geldi.
Ta ki Union Adası sakinleri bu gidişe “dur” diyene kadar.
2017 yılından bu yana, ada halkından seçilen bekçiler, tabiat muhafaza eğitiminden geçtikten daha sonra St Vincent ve Grenadines adalarının kesimi olan bu el değmemiş ormanlarda devriye geziyor ve kuşkulu birinin görülmesi halinde 7/24 müdahale edebiliyor.
Hükümetin ormanlardan sorumlu bakanlığı ve ortalarında Fauna and Flora International, kısa ismiyle FFI’ın da (Uluslararası Bitki ve Hayvan Müdafaa Örgütü) bulunduğu milletlerarası tabiat müdafaa kuruluşlarının nezaretinde sürdürülen bu uğraşlar yardımıyla küçük kertenkelelerin nüfusu birkaç yıl ortasında yüzde 80 artış gösterdi.
Yakınlarda açıklanan bir araştırmaya bakılırsa 2018 yılında 10 bin civarında olan çeşidin nüfusu şu sıralar 18 bin civarında. Bir öbür deyişle, adada yaşayan insan nüfusunun altı katı.
Hükümetin tabiat muhafazadan sorumlu en üst seviye yetkilisi Glenroy Gaymes, “Toplumun sahip çıkması bu başarıda hayati rol oynadı” diyor.
“Daha evvel insanların birçok bu kertenkelenin varlığından bile haberdar değildi. İnsanlardaki farkındalığı artırmak için mesken ev dolaştık, yol kenarlarında toplantılar yaptık, okul müfredatına koyduk. Beşerler neye benzediğini görsün diye ormana gidip bir tane yakalayıp getirmemiz gerekiyordu. görür görmez herkes hayretler ortasında kalıyordu. Daha büyük bir şey bekliyorlardı” diyor ve sürdürüyor:
“Boyu 4 santimden küçük ve o kadar hoş ki gorenler hayran oluyordu.”
Biyoçeşitlilik cenneti
Roxane Froget, 2018 yılında Union Adası’nın birinci bayan tabiat bekçisi oldu.
“Union Adası’nda bir küçük kertenkele bulunduğunu öğrenince epeyce şaşırmıştım. Onu bütün renkleriyle birinci defa görmez inanılmazdı” diyor.
Doğa aşığı Froget, çabucak projeye dahil olmak için başvurmuş.
gorevlerini, “Ormanda her gün devriye geziyoruz ve beşerler bize 24 saat ulaşabiliyor. Her şeyi koruyoruz. Bitkileri, hatta kertenkelelerin doğal etrafını oluşturan ancak insanların inşaatlarda kullanmak için topladığı taşları bile koruyoruz. Bu bölgenin büsbütün el değmemiş kalması gerekiyor” diye açıklıyor.
İki çocuk annesi tabiat bekçisi Froget gülümseyerek, “Doğada olmayı, kuş seslerini dinlemeyi epeyce seviyorum. Her gün sevinerek işe koşuyorum” diyor.
“Dokuz yaşındaki oğlum da ormanı seviyor. Ona kertenkeleyi ve onu korumak için neler yaptığımı anlatıyorum. Bu işin bir modülü olmaktan epey gururluyum. Bütün bunlar benim adamda, benim konutumda oluyor.”
Bekçilere devriye eğitimi ve öz savunma kurslarının yanı sıra ormanda yaşayan birfazlaca enteresan canlı çeşidi, ilaç imalinde kullanılan bitkiler üzere konularda da geniş bilgi veriliyor. İşlerinin bir modülü da bu ayrıntıları okul çocuklarına ve ziyaretçilere aktarmak.
Union Adası varlıklı bir ülkenin kesimi olmayabilir lakin biyoçeşitlilikte fazlaca güçlü.
Kertenkele projesi başladığından beri grup, çalışmalarını öbür endemik tipleri de koruyacak biçimde genişletmeye başladı.
Bunlardan biri de bir daha yasa dışı yırtıcı hayvan avcılarının tehdidiyle karşı karşıya olan “pembe gergedan” iguanası.
Tıpkı küçük kertenkele üzere çarpıcı görünüş ve renkleriyle koleksiyoncuları cezbetmiş bir cins o da.
Kısa ismi FFI olan tabiat muhafaza kuruluşunun Karayipler masası yöneticisi Isabel Vique, “Çoğu koleksiyoncu aslında tabiat bilimci. Farklı olduğu için bu kertenkeleyi elde etmek, onun üremesini, özelliklerini öğrenmek ve herkestilk evvel bu mevzuyu çalışmak istiyorlar” diyor.
Bu koleksiyoncular ABD’den, Avrupa Birliği’nden bile gelebiliyor.
Isabel Vique, “Fakat biz muhafaza projesine başlayalı, internetteki Union kertenkelesi ilanları yüzde 80 oranında azaldı” diyor.
Yasa dışı avcılar daha evvelce kertenkeleleri bulmak için dost canlısı ve yardımsever Union Adası sakinlerinden bilgi ediniyordu.
Vique, “Adaya turist üzere geliyorlar, insanlara kertenkeleleri nerede bakılırsabileceklerini soruyorlardı. Bu mevzuda o denli bir farkındalık yarattık ki artık beşerler kertenkelelerin nerede bulunacağını asla söylemez, tersine size polis karakolunu gösterirler” diyor.
Union Adası kertenkelesi 2019’da hükümetin gayretleriyle milletlerarası CITES tipleri müdafaa mutabakatı kapsamına alındı ve bu sayede en üst seviyede müdafaa sağlandı.
Bu, beraberinde yasadışı kertenkele avcılarının yakalandıklarında epeyce ağır para cezaları hatta mahpus ile cezalandırılabilmeleri manasına geliyor.
Dünyanın son kuru tropik ormanlarından biri olan kertenkelelerin Chatham Körfezi’ndeki ömür alanları FFI’dan proje yöneticisi James Crockett’e göre “Karayipler doğal hayatı açısından canlı bir laboratuvar gibi”.
“Karayip ormanları, gezegenimizde en hayli tehlikede olan doğal habitatlardan biri. Chatham Körfezi üzere bozulmamış bölgeler ise hayli epey az” diyor.
Bu da projenin kıymetini daha da artıran bir şey.
James Crockett, “Union Adası kertenkelesinin, adayı bütün dünyada temsil edecek simge bir maskot olduğunu düşünüyorum. Küçük, mükammel ve güzel” diyor.
Kertenkele muhafaza çalışmalarının başını çeken Union Adası Etraf İttifakı isimli mahallî sivil toplum yapılanmasının kurucularından Roseman Adams da bu görüşte.
“Hükümette hala buranın büyük turistik yatırımlar için uygun olduğunu düşünenler var. Biz burada bulunan sağlıklı, bozulmamış ve hala yeni tipler keşfedilen orman alanlarının bedelini anlatmaya çalışıyoruz. Şayet burayı muhafaza fırsatını kaçırırsak, bunları ebediyen kaybedeceğiz” diyor.
Adams için küçük kertenkele özel bir mana taşıyor.
“Bu kertenkelenin binlerce yıl hayatta kalabilmiş olması, ne kadar dirençli olduğunu gösteriyor. Kuyruğunu kaldırdığında hayli gururlu görünüyor. Bu çeşit, bizi, Union Adalıları temsil ediyor. Küçük olabiliriz. Lakin gururlu ve dirençliyiz.”