Beykozlu
New member
Barış ERKAYA
Bilançolar açıklanıyor. Borsa İstanbul ise geçen haftanın son günü küresel kaynaklı birinci önemli aşağı taraflı yansısını vermiş, yeni haftaya ise istikametsiz bir başlangıç yapmış durumda. Düşüş daha sonrası birinci reaksiyon pek de üst dönüşü teyit eder çeşitten değil. Ama kelam konusu değerleme olunca, BİST-100 endeksi tekrar yükseliş trendine dönmüş olsun ya da olmasın yadsınamaz bir gerçek var ki, Türkiye pay senedi piyasası milletlerarası emsallerine bakılırsa sudan ucuz. fiyatların yerini bulmasının önündeki tek pürüz ise görünen o ki Türkiye iktisadının bir daha bir büyüme kıssası vaat etmeye dönememiş olması. Bunun da oluşması durumunda bugünkü durumda olduğu üzere yalnızca yerli kurumsal ve ferdî yatırımcılar için değil, yakın vakitte küresel bazda kârlı bir enstrüman bulmakta hayli zorlanacak olan memleketler arası yatırımcılar için de Türk payları en ilgi alımlı seçeneklerden biri olacak. bu biçimdea kadar gerekli olan en kıymetli şey ise şirketlerin büyümesi ve karlılığının devam etmesi.
Bu açıdan da bugünlerde açıklanan 2022 birinci çeyrek bilançoları hayli kıymetli. Pandeminin artık yavaş yavaş gündemimizden çıkmaya başladığı periyotların birinci sinyallerini veren bu bilançolardaki bilgiler, uzmanlara nazaran şirketlerin değerlemeleri yani pay fiyatları üzerinde değerli tesirler yaratabilecek.
BİRİNCİ BİLANÇOLARDA ÖNE ÇIKANLAR
Açıklanan birinci çeyrek bilançolarına bakıldığında birkaç gayrimenkul şirketi haricinde şirketlerin neredeyse tamamının karlılıklarında patlama devam ediyor. Yatırım iştirakleri ve aracı kurumlar üzere borsa odaklı şirketlerin karlarında büyük sıçramalar gerçekleşirken bankalarda yüksek karlılığı birinci sinyali Garanti Bankası bilançosuyla, otomotiv şirketlerinde yüksek karlılığın sinyali ise Anadolu Isuzu ve Türk Traktör bilançolarıyla alındı.
Önümüzdeki günlerde bilançolar gelmeye devam edecek. Problem şu ki, açıklanacak yüksek karların ne kadarı daha öncesinden oluşan karlılık beklentileriyle fiyatlara dahil edildi?
KÂRLILIĞI SATIN ALINMIŞLARA DİKKAT!
Rasyonet’in 21 aracı kurumla gerçekleştirdiği anket sonuçlarını Foreks’in 18 kurumla yaptığı anketle eşleştirdik ve az sayıda kurumun varsayım yaptığı şirketlerin kâr sayılarını dışarıda bıraktık. Çıkan 2022 birinci çeyrek kâr varsayımlarını ise geriye dönük 4 çeyrek datalarıyla konsolide ederek yıllıklandırılmış bir kâr iddiası sayısına ulaştık.
Bu bilgi bize fakat yıllık datalarla bir mana taşıyan fiyat/ yarar kıyaslaması için bir veri sağlamış oldu. olağan olarak geçmiş bilgiler gelecek datalar için bir gösterge olmaz. Lakin kıyaslama yapabilmek açısından kıymetli birtakım sonuçlar ortaya koyduğu da bir gerçek.
pek epeyce şirketin pay senedi fiyatının yüksek kar beklentisiyle geçtiğimiz 3-4 ay içerisinde yükseldiği dikkat çekiyor. Bu niçinle de beklentinin fiyata ne kadar yansıdığını gorebilmek açısından geriye dönük 4 çeyrek fiyat/kazanç sayılarının ortalamasını aldık.
Buna bakılırsa birçok BİST-100 endeksine dahil olan şirketlerin bir birçoklarında fiyatın içerisine oldukcatan kâr beklentilerinin dahil edildiği gözden kaçmıyor. Ancak görünen o ki kârlılığını sürdüren hatta daha da yükselten lakin geçmiş fiyat dataları bu beklentinin gereğince fiyatlanmadığını gösteren şirketler de yok değil.
BU KARLAR ENDEKSİ DE SÜRÜKLEYEBİLİR
34 borsa şirketinin yıllıklandırılmış toplam kâr varsayımı 2022/03 devri için 164 milyar 572 milyon TL düzeyinde. Bu şirketlerin mevcut piyasa bedeli toplamı ise 743 milyar 595 milyon TL’yi buluyor. Bu da 34 borsa şirketinin toplamı baz alındığında 4.52 fiyat/ yarar düzeyine denk geliyor. meğer BİST-100 endeksinin mevcut fiyat/kazanç oranı 9 düzeyinin biraz üzerinde. Yani bu şirketlerin f/k ortalaması piyasa ortalamasının neredeyse yarısı düzeyinde. Bu da şayet beklenen bu karlar gerçekleşirse BİST-100 endeksinin ortalama fiyat/kazanç oranı daha da düşecek demek oluyor. Türkiye pay senedi piyasasının daha da ucuzlayacağı bir senaryo… Bu durumda iki şey olabilecek: Ya fiyatlar bir daha yükselişe geçerek f/k ortalamasını bir daha yakalayacak ya da BİST-100 tarihinde görmediği bir ucuzlama sürecine devam edecek. Hangisinin yaşanacağını daima bir arada goreceğiz.
Fiyat/kazanç dataları nasıl yorumlanır?
Fiyat/kazanç bilgileri aslında en sıradan anlatımıyla şirketlerin kaç yıllık karı kadar piyasa pahasına sahip olduğunu gösteren bir değerleme çarpanı. Aslında geçmiş fiyatlarla kıyaslama açısından da kıymetli birtakım sonuçlar ortaya koyabiliyor. Örnek vermek gerekirse diyelim ki bir şirket son bir yıldır ortalama 5 f/k oranıyla piyasada süreç görüyor. Şirketin kârı mesela yüzde 50 arttığında bu şirketin öbür tüm datalar sabitken f/k oranı 3.33’e düşmüş olacak. Lakin şayet şirketin fiyatlaması bu kârlılık performansını takip etme eğilimindeyse bu durumda şirket paylarının de 5 f/k ortalamasını bir daha yakalayabilmesi için yüzde 50 kıymet kazanması gerekiyor. Bu olağan olarak biraz evvel de altını çizdiğimiz üzere ceteris paribus, yani tüm öteki değişkenler sabitken yapılan bir var iseyım. Kârlılığın azalmasını sağlayabilecek bir diğer değişken bu var iseyımı büsbütün de değiştirebilir. Bu da yatırım yapılan şirketlerin tüm gelişmelerini epey yakından takip etmeyi zarurî kılıyor.
Banka ve holdinglerde yüksek beklenti
Kâr varsayımlarına ve geçmiş f/k performanslarına baktığımızda bankacılık paylarının niye son devirde bu kadar hareketli olduğunu rahatlıkla anlayabiliyoruz. Yüksek karlılığa dönüş işaret veren bankaların payları, beklenen karları ve geçmiş f/k performanslarına bakılırsa yüzde 10-20 prim potansiyeli taşıyor. Bilhassa son periyotta yerli ve yabancı yatırım kuruluşlarının raporları da aslında bu beklentiyi teyit eder nitelikte. tıpkı vakitte bu bankaları konsolide eden holdinglerin de karlarında yüksek bir artış beklentisi var. Bunun da holding paylarında ilerleyen devirlerde hareketlilik getirebileceği düşünülüyor. Kardemir bilançosuyla demiriçelik bölümündeki yükselen karlılığın sinyalleri alınmıştı. Ereğli Demir Çelik için de benzeri bir iddia kelam konusu. Bunun haricinde bilhassa yüksek nakit döngüsüne sahip çimento şirketlerinde beklentilerin yükseldiği gözden kaçmıyor. Yüksek kâr beklentisine sahip şirketlerin birçoğu beraberinde borsanın gösterge endeksi olan BİST-100’ün içerisinde de yer alıyor. Bu da bu paylardaki fiyatlamaların BİST-100 endeksi üzerinde tesiri olacağını gösteriyor. Yani bu paylardaki fiyatlamalar değiştikçe borsa endeksini de birlikteinde sürükleme potansiyeline sahip.
FAİZSİZ TAKSİTLİ NAKİT AVANS
Türk İktisat Bankası’nın (TEB) dijital bankacılık platformu CEPTETEB, birinci sefer CEPTETEB’li olup taşınabilir uygulama üzerinden kredi kartı müracaatında bulunan şahıslara 3.000 TL’ye kadar olan nakit muhtaçlıkları için 6 ay taksitli faizsiz nakit avans kullanma fırsatı sunuyor. 8 Nisan-10 Mayıs tarihleri içinde müracaat yapanlar için geçerli olan kampanyadan yararlanmak için CEPTETEB Taşınabilir Uygulaması’ndan manzaralı görüşme yaparak yahut https://www.cepteteb.com. tr’de bulunan “Müşteri Ol” müracaat formları aracılığıyla birinci sefer CEPTETEB’li olmak kâfi olacak.
GERİ DÖNÜŞÜMLÜ KREDİ KARTI
HSBC Türkiye, kredi ve banka kartlarında yüzde 85 oranında geri dönüştürülmüş plastikten üretilmiş kartların kullanmasına geçiyor. HSBC Türkiye Ferdi Bankacılık ve Birikim İdaresi Genel Müdür Yardımcısı Ayşe Yenel, “Kartlarımızın üretimindeki değişiklikle; plastik atık oranını kart başına yaklaşık 3 gr ve karbon salımını da 7 gr azalttık. Bu sayede karbon ayak izimizin azaltılmasına da katkıda bulunuyoruz. Daha düşük karbon iktisadına geçişi hızlandırmak ana stratejimizin en kıymetli bileşenlerinden biri ve bu bahiste farklı projeleri hayata geçirmeye devam ediyoruz. Kartın ön yüzünde yazan isim- soy isim, kart numarası üzere bilgiler artık arka yüzde yer alacak” dedi.
KAVAKEN’E 500 BİN DOLAR YATIRIM
Re-Pie Portföy İdaresi, yenilenebilir güç bölümüne yapay zekâ ve makine öğrenmesi odağında tahliller geliştiren yeni kuşak teşebbüslerden Kavaken’e yatırım yaptı. Kavaken, Re-Pie Portföy ile birlikte Boğaziçi Ventures, Osman Arlı, Yağız Gökdemir, Muhammet Kaya, Olcayto Yiğit ve Yetik Kadri Mert üzere yatırımcılardan toplam 500 bin dolar yatırım aldı. Re-Pie Portföy İdaresi, son senelerda Getir, Turk. net, Colendi, BinBin, Easycep, Inofab, Musixen, Hasfin, Arvis Games, tiplay studio, Zebra Electronics, Tırport ve Düşyeri üzere yeni jenerasyon teşebbüslere yatırım yaparak Türkiye start-up ekosistemine kıymetli katkılar sağladı.
Bilançolar açıklanıyor. Borsa İstanbul ise geçen haftanın son günü küresel kaynaklı birinci önemli aşağı taraflı yansısını vermiş, yeni haftaya ise istikametsiz bir başlangıç yapmış durumda. Düşüş daha sonrası birinci reaksiyon pek de üst dönüşü teyit eder çeşitten değil. Ama kelam konusu değerleme olunca, BİST-100 endeksi tekrar yükseliş trendine dönmüş olsun ya da olmasın yadsınamaz bir gerçek var ki, Türkiye pay senedi piyasası milletlerarası emsallerine bakılırsa sudan ucuz. fiyatların yerini bulmasının önündeki tek pürüz ise görünen o ki Türkiye iktisadının bir daha bir büyüme kıssası vaat etmeye dönememiş olması. Bunun da oluşması durumunda bugünkü durumda olduğu üzere yalnızca yerli kurumsal ve ferdî yatırımcılar için değil, yakın vakitte küresel bazda kârlı bir enstrüman bulmakta hayli zorlanacak olan memleketler arası yatırımcılar için de Türk payları en ilgi alımlı seçeneklerden biri olacak. bu biçimdea kadar gerekli olan en kıymetli şey ise şirketlerin büyümesi ve karlılığının devam etmesi.
Bu açıdan da bugünlerde açıklanan 2022 birinci çeyrek bilançoları hayli kıymetli. Pandeminin artık yavaş yavaş gündemimizden çıkmaya başladığı periyotların birinci sinyallerini veren bu bilançolardaki bilgiler, uzmanlara nazaran şirketlerin değerlemeleri yani pay fiyatları üzerinde değerli tesirler yaratabilecek.
BİRİNCİ BİLANÇOLARDA ÖNE ÇIKANLAR
Açıklanan birinci çeyrek bilançolarına bakıldığında birkaç gayrimenkul şirketi haricinde şirketlerin neredeyse tamamının karlılıklarında patlama devam ediyor. Yatırım iştirakleri ve aracı kurumlar üzere borsa odaklı şirketlerin karlarında büyük sıçramalar gerçekleşirken bankalarda yüksek karlılığı birinci sinyali Garanti Bankası bilançosuyla, otomotiv şirketlerinde yüksek karlılığın sinyali ise Anadolu Isuzu ve Türk Traktör bilançolarıyla alındı.
Önümüzdeki günlerde bilançolar gelmeye devam edecek. Problem şu ki, açıklanacak yüksek karların ne kadarı daha öncesinden oluşan karlılık beklentileriyle fiyatlara dahil edildi?
KÂRLILIĞI SATIN ALINMIŞLARA DİKKAT!
Rasyonet’in 21 aracı kurumla gerçekleştirdiği anket sonuçlarını Foreks’in 18 kurumla yaptığı anketle eşleştirdik ve az sayıda kurumun varsayım yaptığı şirketlerin kâr sayılarını dışarıda bıraktık. Çıkan 2022 birinci çeyrek kâr varsayımlarını ise geriye dönük 4 çeyrek datalarıyla konsolide ederek yıllıklandırılmış bir kâr iddiası sayısına ulaştık.
Bu bilgi bize fakat yıllık datalarla bir mana taşıyan fiyat/ yarar kıyaslaması için bir veri sağlamış oldu. olağan olarak geçmiş bilgiler gelecek datalar için bir gösterge olmaz. Lakin kıyaslama yapabilmek açısından kıymetli birtakım sonuçlar ortaya koyduğu da bir gerçek.
pek epeyce şirketin pay senedi fiyatının yüksek kar beklentisiyle geçtiğimiz 3-4 ay içerisinde yükseldiği dikkat çekiyor. Bu niçinle de beklentinin fiyata ne kadar yansıdığını gorebilmek açısından geriye dönük 4 çeyrek fiyat/kazanç sayılarının ortalamasını aldık.
Buna bakılırsa birçok BİST-100 endeksine dahil olan şirketlerin bir birçoklarında fiyatın içerisine oldukcatan kâr beklentilerinin dahil edildiği gözden kaçmıyor. Ancak görünen o ki kârlılığını sürdüren hatta daha da yükselten lakin geçmiş fiyat dataları bu beklentinin gereğince fiyatlanmadığını gösteren şirketler de yok değil.
BU KARLAR ENDEKSİ DE SÜRÜKLEYEBİLİR
34 borsa şirketinin yıllıklandırılmış toplam kâr varsayımı 2022/03 devri için 164 milyar 572 milyon TL düzeyinde. Bu şirketlerin mevcut piyasa bedeli toplamı ise 743 milyar 595 milyon TL’yi buluyor. Bu da 34 borsa şirketinin toplamı baz alındığında 4.52 fiyat/ yarar düzeyine denk geliyor. meğer BİST-100 endeksinin mevcut fiyat/kazanç oranı 9 düzeyinin biraz üzerinde. Yani bu şirketlerin f/k ortalaması piyasa ortalamasının neredeyse yarısı düzeyinde. Bu da şayet beklenen bu karlar gerçekleşirse BİST-100 endeksinin ortalama fiyat/kazanç oranı daha da düşecek demek oluyor. Türkiye pay senedi piyasasının daha da ucuzlayacağı bir senaryo… Bu durumda iki şey olabilecek: Ya fiyatlar bir daha yükselişe geçerek f/k ortalamasını bir daha yakalayacak ya da BİST-100 tarihinde görmediği bir ucuzlama sürecine devam edecek. Hangisinin yaşanacağını daima bir arada goreceğiz.
Fiyat/kazanç dataları nasıl yorumlanır?
Fiyat/kazanç bilgileri aslında en sıradan anlatımıyla şirketlerin kaç yıllık karı kadar piyasa pahasına sahip olduğunu gösteren bir değerleme çarpanı. Aslında geçmiş fiyatlarla kıyaslama açısından da kıymetli birtakım sonuçlar ortaya koyabiliyor. Örnek vermek gerekirse diyelim ki bir şirket son bir yıldır ortalama 5 f/k oranıyla piyasada süreç görüyor. Şirketin kârı mesela yüzde 50 arttığında bu şirketin öbür tüm datalar sabitken f/k oranı 3.33’e düşmüş olacak. Lakin şayet şirketin fiyatlaması bu kârlılık performansını takip etme eğilimindeyse bu durumda şirket paylarının de 5 f/k ortalamasını bir daha yakalayabilmesi için yüzde 50 kıymet kazanması gerekiyor. Bu olağan olarak biraz evvel de altını çizdiğimiz üzere ceteris paribus, yani tüm öteki değişkenler sabitken yapılan bir var iseyım. Kârlılığın azalmasını sağlayabilecek bir diğer değişken bu var iseyımı büsbütün de değiştirebilir. Bu da yatırım yapılan şirketlerin tüm gelişmelerini epey yakından takip etmeyi zarurî kılıyor.
Banka ve holdinglerde yüksek beklenti
Kâr varsayımlarına ve geçmiş f/k performanslarına baktığımızda bankacılık paylarının niye son devirde bu kadar hareketli olduğunu rahatlıkla anlayabiliyoruz. Yüksek karlılığa dönüş işaret veren bankaların payları, beklenen karları ve geçmiş f/k performanslarına bakılırsa yüzde 10-20 prim potansiyeli taşıyor. Bilhassa son periyotta yerli ve yabancı yatırım kuruluşlarının raporları da aslında bu beklentiyi teyit eder nitelikte. tıpkı vakitte bu bankaları konsolide eden holdinglerin de karlarında yüksek bir artış beklentisi var. Bunun da holding paylarında ilerleyen devirlerde hareketlilik getirebileceği düşünülüyor. Kardemir bilançosuyla demiriçelik bölümündeki yükselen karlılığın sinyalleri alınmıştı. Ereğli Demir Çelik için de benzeri bir iddia kelam konusu. Bunun haricinde bilhassa yüksek nakit döngüsüne sahip çimento şirketlerinde beklentilerin yükseldiği gözden kaçmıyor. Yüksek kâr beklentisine sahip şirketlerin birçoğu beraberinde borsanın gösterge endeksi olan BİST-100’ün içerisinde de yer alıyor. Bu da bu paylardaki fiyatlamaların BİST-100 endeksi üzerinde tesiri olacağını gösteriyor. Yani bu paylardaki fiyatlamalar değiştikçe borsa endeksini de birlikteinde sürükleme potansiyeline sahip.
FAİZSİZ TAKSİTLİ NAKİT AVANS
Türk İktisat Bankası’nın (TEB) dijital bankacılık platformu CEPTETEB, birinci sefer CEPTETEB’li olup taşınabilir uygulama üzerinden kredi kartı müracaatında bulunan şahıslara 3.000 TL’ye kadar olan nakit muhtaçlıkları için 6 ay taksitli faizsiz nakit avans kullanma fırsatı sunuyor. 8 Nisan-10 Mayıs tarihleri içinde müracaat yapanlar için geçerli olan kampanyadan yararlanmak için CEPTETEB Taşınabilir Uygulaması’ndan manzaralı görüşme yaparak yahut https://www.cepteteb.com. tr’de bulunan “Müşteri Ol” müracaat formları aracılığıyla birinci sefer CEPTETEB’li olmak kâfi olacak.
GERİ DÖNÜŞÜMLÜ KREDİ KARTI
HSBC Türkiye, kredi ve banka kartlarında yüzde 85 oranında geri dönüştürülmüş plastikten üretilmiş kartların kullanmasına geçiyor. HSBC Türkiye Ferdi Bankacılık ve Birikim İdaresi Genel Müdür Yardımcısı Ayşe Yenel, “Kartlarımızın üretimindeki değişiklikle; plastik atık oranını kart başına yaklaşık 3 gr ve karbon salımını da 7 gr azalttık. Bu sayede karbon ayak izimizin azaltılmasına da katkıda bulunuyoruz. Daha düşük karbon iktisadına geçişi hızlandırmak ana stratejimizin en kıymetli bileşenlerinden biri ve bu bahiste farklı projeleri hayata geçirmeye devam ediyoruz. Kartın ön yüzünde yazan isim- soy isim, kart numarası üzere bilgiler artık arka yüzde yer alacak” dedi.
KAVAKEN’E 500 BİN DOLAR YATIRIM
Re-Pie Portföy İdaresi, yenilenebilir güç bölümüne yapay zekâ ve makine öğrenmesi odağında tahliller geliştiren yeni kuşak teşebbüslerden Kavaken’e yatırım yaptı. Kavaken, Re-Pie Portföy ile birlikte Boğaziçi Ventures, Osman Arlı, Yağız Gökdemir, Muhammet Kaya, Olcayto Yiğit ve Yetik Kadri Mert üzere yatırımcılardan toplam 500 bin dolar yatırım aldı. Re-Pie Portföy İdaresi, son senelerda Getir, Turk. net, Colendi, BinBin, Easycep, Inofab, Musixen, Hasfin, Arvis Games, tiplay studio, Zebra Electronics, Tırport ve Düşyeri üzere yeni jenerasyon teşebbüslere yatırım yaparak Türkiye start-up ekosistemine kıymetli katkılar sağladı.