Kayyım atamalarına Avrupa’dan tenkit

bencede

New member
Kayhan Karaca
Strasbourg


Avrupa’da mahallî idarelerin parlamentosu pozisyonundaki Avrupa Mahallî ve Bölgesel İdareler Kongresi (AYBYK) bugün Strasbourg’da tartışıp oyladığı Türkiye kontrol raporunda, yürürlükteki terörle gayret mevzuatında terörizm teriminin geniş çerçevede yorumlanarak seçilmiş belediye liderlerinin bakılırsavden alınması ve yerlerine seçilmemiş şahısların atanmasını “Türk vatandaşlarının demokratik seçiminin önemli ihlali ve Türkiye’de mahallî demokrasinin düzgün işleyişinin önünde engel” olarak tanımladı.

Rapora ek karar metninde, Türkiye’de seçilmiş lokal vekillerin durumuna ait AYBYK tarafınca geçtiğimiz senelerda hazırlanan tavsiye kararlarının büyük ölçüde uygulanmadığı not edildi. Karar 21’e karşı 100 oyla kabul edildi, 6 vekil çekimser kaldı.

Güneydoğu’da seçimleri kazanan kimi belediye lider adaylarına Yüksek Seçim Şurası tarafınca mazbata verilmemesinin, Türkiye’nin de taraf olduğu Avrupa Mahallî İdareler Özerklik Şartı’nın (Şart) özerk mahallî idare kavramıyla ilgi hususuna ters olduğu kaydedildi. Kimi belediye liderlerinin azledilerek nazaranvden uzaklaştırılması ve yerlerine kayyım atanması Koşul unsurlarına muhalif gösterildi.

Valilerin pozisyonu

Valilerin bununla birlikte devlet nazaranvlisi ve vilayet özel yönetiminin en üst amiri fonksiyonu görmesinin devlet ile lokal idare içinde gerekli ayrılık unsuruna muhalif olduğuna işaret edilen kararda, bu hususta yasal değişiklik yapılması istendi. Valilerin lokal idarelerin faaliyetleri ile kararları üstündeki idari vesayeti de eleştirildi.

Devletin lokal idarelerin planlama kararlarında çok düzenleme yapmasının ve mahallî idarelere danışmaması eleştiriliyor. Mahallî vergi oranlarını belirleme ytesirinin kısıtlı olması ve mahallî gelirlerin yarısından fazlasının devlet bütçesinden kaynaklanması lokal idarelerin mali özerkliğini sınırlayıcı faktör olarak gösteriliyor.

Bakanlar Komitesi’ne tavsiye

AYBYK, Avrupa Konseyi’nin icra organı olan Bakanlar Komitesi’ne yönelik tavsiye sonucunda ise terörle çaba mevzuatındaki terörizm tarifini değiştirmesi, yargı sonucu olmaksızın belediye liderlerinin azledilme ve kayyım atama uygulamalarına son vermesi ve valilerin bundan bu biçimde hukuken vilayet özel yönetimi amiri fonksiyonu görmemesi için yasal değişiklikler yapması istikametinde Ankara’ya davette bulunulması talep edildi.

Tavsiye sonucunda, Anayasa’nın 127’nci hususunda belirtilen idari vesayet teriminin en düşük seviyede uygulanmasını, mahallî idarelerle görüş alışverişinin çoğaltılmasını ve lokal idarelerin öz kaynaklarının artmasını sağlayıcı tedbirler alınması da istendi.

Karar metinleri AYBYK Türkiye raportörleri Vladimir Plebilic (Slovenya) ve David Eray (İsviçre) tarafınca hazırlandı.

Genel şurada kelam alan David Eray, Türkiye’nin güvenlik telaşlarını anladıklarını, terörle gayret etme hakkının yasal olduğunu ve AYBYK’nın terörü sürekli kınadığını belirtmekle bilirkte, demokratik bir toplumda bu alanda alınacak güvenlik tedbirlerin yalnızca halkı müdafaa emelli olması gerektiğini söylemiş oldu.

Türk heyeti liderinden itiraz

AYBYK Türk heyeti başkanlığı misyonunu yürüten Kocaeli Büyükşehir Belediye Lideri Tahir Büyükakın, Türkiye’nin “terörü genişletici bir yorumla ele aldığı tenkidine katılmalarının mümkün olamayacağını” ve “raportörlerin bu ifadeyi soyut halde kullandıklarını” söylemiş oldu. Büyükakın “terör terördür, terorist teröristtir” formunda konuştu.

Vladimir Plebilic ise Türkiye’nin Avrupa Mahallî İdareler Özerklik Şartı’nı 1992’de onaylamış olmakla bir arada, bu dokümana en hayli çekince koyan Avrupa ülkelerinin başında geldiğine dikkat çekti.

Ankara, Avrupa’da mahallî idareler açısından referans niteliğindeki bu belgeyi 21 Kasım 1988 tarihinde imzalamış, 9 Aralık 1992 tarihinde onaylamış, lakin Şart’ın 7 unsurundaki 10 paragrafa çekince koymuştu.

Strasbourg merkezli AYBYK, ortalarında Türkiye’nin de olduğu Avrupa Kurulu üyesi ülkelerde lokal ve bölgesel demokrasinin durumunu pahalandırıyor. Esas fonksiyonu mahallî ve bölgesel demokrasilerdeki gelişmeleri denetlemek ve güçlendirmek olan AYBYK, 1985 yılında Kabul edilen Avrupa Mahallî İdareler Özerklik Şartı’nın üye ülkelerdeki uygulamalarını denetliyor.
 
Üst