Beykozlu
New member
Barış ERKAYA
Bu sıralar her insanın lisanında. Bilhassa de pay senedi piyasasında 1998’i, 2000’lerin başını, 2006 ve 2007 periyotlarını geçirmemiş yatırımcıların. Olasıdır ki son halka arz furyasıyla borsayı keşfetmiş, çabucak hemen piyasada olabilecek uzun ve büyük dalgalanmaların acı tadına varmamış, düşen ve daha da düşmez dese de tabanı daha da bakılırsan bir piyasa psikolojisini hiç yaşamamış…
Paranın bedeli düşerken borçlanmak
Bankadan ucuz maliyetle kredi çekip borsaya girme hesabı yapanların senaryosu belirli. Nasıl olsa şirketler kârlı. Çekeceği mesela 100 bin TL krediye ödeyeceği yıllık azamî 70 bin TL’yi nasıl olsa pay senedi fiyat yükselişinden çıkaracağı, yatırım yaptığı temettü paylarından alacağı kâr hisselerinin da işin kaymağı olacağına dayalı bir senaryo. Paranın bedeli düşerken, enflasyon gerçekliğinden kopmuş, faizler ise enflasyonun altında ezilmişken bir yıl daha sonra çekilen kredinin aylık 5-6 bin liralık taksit ödemesinin kuşa döneceği de asıl var iseyım. Bakarsanız finansal olarak mantığı olan bir hesaplama üzere görünüyor. Finansal bağımsızlığı kazanmak için olağanda ayda 4-5 bin TL ortası bir parayla pay senedi birikimi yapıp iki yılın sonunda asgarî 100 bin liralık bir birikime ulaşmak yerine 100 bin liralık alımı krediyle bir seferde gerçekleştirip aydan aya taksidini ödeyeceğine inanıyor bu fikri savunanlar.
Rus ruletinden farksız
Hiperenflasyon periyotlarında hele ki bir de faizler enflasyonun altında kalmışsa pahası giderek düşen bir para ünitesiyle borçlanarak mal edinmek mantıklı sayılıyor. Lakin unutmamak gerekiyor ki bu var iseyım, bedeli süratle yükselip süratle düşebilen varlık sınıfları için geçerli bir senaryo değil. Bu bir potansiyel getiri/potansiyel risk hesaplaması gerektiriyor. Bu var iseyımla hareket edip çektiği krediyle pay senedi almak borsanın geçmişte tekraren sefer yaşattığı çöküş senaryolarının hiç birinin asla gerçekleşmeyeceğine, alım yapılan fiyatların tahminen de tepe fiyatlar olabileceği ihtimalinin yüzde 5-10 bile olmayacağına inanmak demek. Gereğince uzun müddettir bu piyasaların içerisinde yer alan biri olarak, bunun bir Rus ruletinden farksız olduğunu söylemem gerekiyor.
Ortalama 3 yılda bir çöküş
Tepe düzeyini bir daha görmesi 1998 Temmuz’undan daha sonra 5 ay, 2000 Nisan’ından daha sonra neredeyse 4 yıl, 2006 Şubat’ından daha sonra 1 yıl 3 ay, 2007 Ekim’inden daha sonra 2.5 yıl, 2010 Ekim’inden daha sonra 2 yıl, 2015 Mayıs’ından daha sonra 2 yıl, 2018 Ocak’ından daha sonra 2 yıl sürmüş bir borsadan bahsediyoruz. Bu da 20 yılda 7 kez, yani yaklaşık her 3 yılda 1 en ortalama 1-2.5 yıl içinde büyük düşüş dalgalanması yaşayan bir piyasa demek oluyor.
KİM KREDİYLE PAY ALABİLİR?
Pekala, borçlanarak pay almak ne vakit mantıklı olabilir? Cebinizde nitekim bu kredi ödemelerini rahatlıkla yapacağınız ve yakın vakitte gereksiniminiz olmayacak bir paranız var ise, bu durumda kendi paranızla pay almaktansa bankanın parasıyla pay almak fazlaca daha mantıklı olabilir. Ancak o da vade boyunca sabit bir faizi garanti altına almak kaydıyla. Öbür türlüsü bankadan size servet transferi değil, sizden borsa kurtlarına servet transferi olabilir.
Bu sıralar her insanın lisanında. Bilhassa de pay senedi piyasasında 1998’i, 2000’lerin başını, 2006 ve 2007 periyotlarını geçirmemiş yatırımcıların. Olasıdır ki son halka arz furyasıyla borsayı keşfetmiş, çabucak hemen piyasada olabilecek uzun ve büyük dalgalanmaların acı tadına varmamış, düşen ve daha da düşmez dese de tabanı daha da bakılırsan bir piyasa psikolojisini hiç yaşamamış…
Paranın bedeli düşerken borçlanmak
Bankadan ucuz maliyetle kredi çekip borsaya girme hesabı yapanların senaryosu belirli. Nasıl olsa şirketler kârlı. Çekeceği mesela 100 bin TL krediye ödeyeceği yıllık azamî 70 bin TL’yi nasıl olsa pay senedi fiyat yükselişinden çıkaracağı, yatırım yaptığı temettü paylarından alacağı kâr hisselerinin da işin kaymağı olacağına dayalı bir senaryo. Paranın bedeli düşerken, enflasyon gerçekliğinden kopmuş, faizler ise enflasyonun altında ezilmişken bir yıl daha sonra çekilen kredinin aylık 5-6 bin liralık taksit ödemesinin kuşa döneceği de asıl var iseyım. Bakarsanız finansal olarak mantığı olan bir hesaplama üzere görünüyor. Finansal bağımsızlığı kazanmak için olağanda ayda 4-5 bin TL ortası bir parayla pay senedi birikimi yapıp iki yılın sonunda asgarî 100 bin liralık bir birikime ulaşmak yerine 100 bin liralık alımı krediyle bir seferde gerçekleştirip aydan aya taksidini ödeyeceğine inanıyor bu fikri savunanlar.
Rus ruletinden farksız
Hiperenflasyon periyotlarında hele ki bir de faizler enflasyonun altında kalmışsa pahası giderek düşen bir para ünitesiyle borçlanarak mal edinmek mantıklı sayılıyor. Lakin unutmamak gerekiyor ki bu var iseyım, bedeli süratle yükselip süratle düşebilen varlık sınıfları için geçerli bir senaryo değil. Bu bir potansiyel getiri/potansiyel risk hesaplaması gerektiriyor. Bu var iseyımla hareket edip çektiği krediyle pay senedi almak borsanın geçmişte tekraren sefer yaşattığı çöküş senaryolarının hiç birinin asla gerçekleşmeyeceğine, alım yapılan fiyatların tahminen de tepe fiyatlar olabileceği ihtimalinin yüzde 5-10 bile olmayacağına inanmak demek. Gereğince uzun müddettir bu piyasaların içerisinde yer alan biri olarak, bunun bir Rus ruletinden farksız olduğunu söylemem gerekiyor.
Ortalama 3 yılda bir çöküş
Tepe düzeyini bir daha görmesi 1998 Temmuz’undan daha sonra 5 ay, 2000 Nisan’ından daha sonra neredeyse 4 yıl, 2006 Şubat’ından daha sonra 1 yıl 3 ay, 2007 Ekim’inden daha sonra 2.5 yıl, 2010 Ekim’inden daha sonra 2 yıl, 2015 Mayıs’ından daha sonra 2 yıl, 2018 Ocak’ından daha sonra 2 yıl sürmüş bir borsadan bahsediyoruz. Bu da 20 yılda 7 kez, yani yaklaşık her 3 yılda 1 en ortalama 1-2.5 yıl içinde büyük düşüş dalgalanması yaşayan bir piyasa demek oluyor.
KİM KREDİYLE PAY ALABİLİR?
Pekala, borçlanarak pay almak ne vakit mantıklı olabilir? Cebinizde nitekim bu kredi ödemelerini rahatlıkla yapacağınız ve yakın vakitte gereksiniminiz olmayacak bir paranız var ise, bu durumda kendi paranızla pay almaktansa bankanın parasıyla pay almak fazlaca daha mantıklı olabilir. Ancak o da vade boyunca sabit bir faizi garanti altına almak kaydıyla. Öbür türlüsü bankadan size servet transferi değil, sizden borsa kurtlarına servet transferi olabilir.