Nüfusları yaşlanan ülkeler doğum oranını artırmak için ne yapıyor?

bencede

New member
Petra Zivic
BBC Dünya Servisi



Çin’in nüfusunun 62 yıldır birinci kere azaldığını açıklamasından kısa müddet daha sonra Japonya Başbakanı Fumio Kişida da ülkesindeki düşük doğum oranlarının ve nüfusun yaşlanmasının “acil bir risk” teşkil ettiği konusunda ikazlarda bulundu.



Kişida, Japonya toplumunun fonksiyonunu sürdürememenin eşiğinde olduğunu söylemiş oldu.



Japonya’da doğum oranının rekor düzeyde azalmasının akabinde yetkililer, halkı daha fazla çocuk sahibi olmaya teşvik etmek için çocuklarla ilgili programlara yapılan harcamaları iki katına çıkaracaklarını duyurdu.



Ancak bu meseleler karşısında Japonya ve Çin yalnız değil. Ülkelerin doğum oranlarını nasıl artırmaya çalıştığını derledik.

Uzun doğum izni


Boryana Andreeva Gramatikova, Bulgaristan’ın doğum müsaadesi ödeneğinden yararlanan vatandaşlarından biri



Bulgaristan’da 33 yaşındaki Boryana Andreeva Gramatikova, oğlunun doğumunun akabinde 12 ay boyunca her ay neredeyse maaşının tamamını almaya devam etti.



BBC’ye konuşan Gramatikova, “Doğum müsaadesinin birinci yılında maaşının yüzde 90’ını alıyorsun. İkinci yılda ise minimum fiyat alıyorsun” dedi.



Dünya Bankası bilgilerine göre Bulgaristan, yüzde 22 ile Avrupa Birliği’nde 65 yaş üstü nüfusun en yüksek oranlarından birine sahip.



Bu niçinle de ülke, tabloyu bilakis çevirmek ismine dünyanın en uzun fiyatlı doğum müsaadesi uygulamasına sahip.



Birleşmiş Milletler Çocuk Fonu’nun (UNICEF) gelişmiş ülkelerle ilgili hazırladığı rapora göre ülkelerin sadece yarısı annelere en az altı aylık fiyatlı doğum müsaadesi hakkı sunuyor. Estonya, 85 hafta ile annelere en uzun fiyatlı müsaade müddeti sunarken, Amerika Birleşik Devletleri’nin ise fiyatlı müsaade siyaseti yok.



Gramatikova, “Çocuğunuzu büyütmek için neredeyse iki yıl işten ayrılmış olmanın getirdiği bir güvenlik var” derken kelamlarına şöyle devam etti:



“Çocuğunuzla bağ kurma bahtına sahipsiniz. Bir de şayet (benim olduğum gibi) hasta bir çocuğunuz var ise ve onun yanında olmanız gerekiyorsa, onunla kalabileceğinizi bilmek size gönül rahatlığı veriyor. Hâlâ geri dönecek bir işim var.”



Birleşmiş Milletler’e bakılırsa Bulgaristan’ın 2050 yılına gelindiğinde yüzde 20 ya da daha fazla bir nüfus kaybı yaşaması bekleniyor.



Bulgaristan’da doğum müsaadesi yüksek olsa da, öteki açılardan da ebeveynlere epey düzgün davrandığını söylemek güç.



Gramatikova, bu durumları şöyleki deklare etti:



“Profesyonel çocuk bakım takviyesi konusunda eksiklik, düşük maaşlar, muhteşem enflasyon, konut fiyatlarındaki yükseklik, kadın-erkek maaşları içindeki uçurum üzere daha bir hayli sorun var.”



Genç annelere yapılan büyük ödemeler



Bulgaristan, annelik müsaadesiyle bir arada doğum oranını yükseltmeye çalışırken Güney Kore ise diğer bir tekniğe başvuruyor: Nakit para.



Bu yıl başlayan uygulama ile birlikte ülkede yeni doğan çocuk için her aile 745 dolarlık nakdi yardım almaya hak kazanıyor.



Bu cömertçe yapılan ödemenin sebebi ise epey sıradan.



Güney Kore İstatistik Kurumu datalarına nazaran, ülkede iki yıl içerisinde her beş şahısta birinin 65 yaşın üzerinde olması varsayım ediliyor.



Diğer bir hayli ülke üzere Güney Kore de sıhhat ve toplumsal sisteminin yaşlanan nüfus karşısında hazır olması için gayret sarf ediyor. Gelelim Güney Kore, 2022’de dünyanın en düşük doğurganlık oranına sahip oldu ve sıkıntılar biraz daha fazla büyüdü.



Hükümetin buna karşı hali ise bebek ödemelerini üçe katlamak oldu.



Bu niçinle hükümet de bebek ödemelerini üç misline çıkararak cevap verdi.



Milletvekilleri, ödemelerle ülkenin demografisinde gözle görülür bir değişim umudu içerisinde.



Güney Kore Sıhhat ve Toplumsal İşler Enstitüsü’nden araştırmacı Lee Sang-rim, BBC Korece Servisi’ne 2022’de yaptığı değerlendirmede, “Güney Kore’nin Japonya’yı yalnızca 20 yıl ortasında geçmesi ve dünyanın en yaşlı ülkesi haline gelmesi bekleniyor” dedi.



Robot bakıcılar


Robot Hug, yaşlılıkta hareket sorunu yaşayan bireyler için tasarlandı



Teknolojiye dair tutkusuyla bilinen Japonya’nın, yaşlanan nüfusuyla başa çıkmak için robotlara yönelmesi de şaşırtan değil.



Dünya Bankası bilgilerine bakılırsa, ülkenin yaşlanan iş gücü şimdiden Japonya iktisadını zayıflatmaya başladı.



Japon hükümeti, çocuklarla ilgili siyasetlere ayrılan bütçeyi iki katına çıkartıp yaşlanan nüfus problemini çözmek için yeni bir devlet kurumu kurma planları yapsa da, yaşlılıkta insanların ömrünü kolaylaştırmaya yardımcı olmak için robotlara da yatırım yapıyor.



Japon firmaları, kamu finansmanıyla, hasta bakıcılara yardımcı olmak için bakım robotlarının tasarımı yapıyor.



Robotlar, kullanıldığı kişiyi izleyebilecek, konuşabilecek ve hareketlerine yardımcı olacak biçimde tasarlandı.



Tek çocuk siyasetinden vazgeçme



Çin’in nüfusu, altmış yıldan daha sonra birinci sefer düştü.








Çin hükümeti kamuoyunda tartışma yaratmış tek çocuk siyasetini 2016’da rafa kaldırdı. Ülke, bunun akabinde vergi indirimleri ve daha tesirli anne sıhhati hizmetleri sunuyor, evli çiftlerin iki çocuk sahibi bulunmasına da müsaade veriyor.



Çin Devlet Lideri Şi Cinping, Kasım 2022’de doğum oranlarını artırmayı bundan öncelik haline getirdi. Fakat bu oranı artırmanın düşüşten daha güç olduğu da kanıtlandı.



Çin nüfusu, bin kişi başına sadece 6,77 doğumla 2023 yılı prestijiyle son 60 yıldır birinci defa düştü.



Şi Cinping, yaşlanan nüfus sorununun ulusal bir stratejiyle üstesinden geleceğini taahhüt ediyor.



Ancak Birleşmiş Milletler projeksiyonlarına göre, ülkenin bu mevzudaki geleceği parlak görünmüyor. Bu yüzyıl içerisinde 15-64 yaş ortası nüfusun yüzde 60’tan fazla azalması bekleniyor.



Yaşlanan iş gücü sorununun Çin’in dev iktisadını ve bunun da tüm dünyayı etkilemesinden korkuluyor.



Ömür uzunluğu eğitim






Singapur, dünyada süratle yaşlanan toplumlardan bir oburu.



Hükümet, yaşlanan nüfusun iş gücünde yarattığı zorluklarla başa çıkmak üzere ömür uzunluğu eğitim teşebbüslerine yatırım yaptı.



Dünya Bankası’nın aktardığına göre, kimi üniversiteler mezunlarına mezuniyetlerinden daha sonra 20 yıla kadar bölümle ilgili seçtikleri dersleri sunarken, öteki birtakım üniversiteler de mezunlarına ortaya çıkardıkları yetenekleriyle ilgili derslerin fiyatlarını telafi etmek için kredi veriyor.



Ayrıca Singapurlular, ömürlerinin sonuna kadar kendilerine aylık ödemeler sağlayan ve emeklilik kaynaklarını tüketme risklerini azaltmayı hedefleyen, uzun hayat sigortasını da kullanabiliyor.



Yani hükümet, “Ne kadar uzun yaşarsanız yaşayın kaygıya mahal yok” diyor.



Bu sigorta, zarurî aylık katkı hisseleriyle finanse edilirken, bireye sigortalı bir biçimde yaşadığı sürece yaşlılık devri boyunca aylık ödemeler sağlanıyor.
 
Üst