bencede
New member
Gülsen Solaker
Türkiye seçimler öncesinde bir taraftan İsrail ile olağanlaşma sürecini devam ettirmek isterken, öbür yandan Filistin konusunda hassas tabanını gözetmeye çalışıyor.
İsrail ile Filistinli kümeler içinde son periyotta yükselen tansiyon iki tarafta da kayıplara yol açarken, seçimler öncesinde bir taraftan İsrail ile olağanlaşma sürecini devam ettirmek isteyen Ankara başka yandan Filistin konusunda hassas tabanını da gözetmeye çalışıyor. Uzmanlara nazaran seçimlere kadar iki ülke ihtiyat siyasetini sürdürmeye çalışacak.
İsrail güçlerinin 26 Ocak’ta Cenin mülteci kampına düzenlediği baskında 10 Filistinli, 27 Ocak’ta ise yedi İsrailli sivil, işgal altındaki Doğu Kudüs’te bulunan Neve Yakov isimli İsrail yerleşiminde bir Filistinlinin açtığı ateş kararı öldürüldü. İsrail yetkilileri bu taarruza cevap olarak toplu gözaltılar gerçekleştirirken, bölgedeki tansiyon hala yüksek.
Uluslararası Af Örgütü de dün yaptığı yazılı açıklamada, İsrail güçlerinin 31 Ocak 2022’den bu yana geçen bir sene ortasında en az 220 Filistinliyi öldürdüğünü duyururken, son bir yılda öldürülen Filistinlilerin 35’inin Ocak 2023’te ömrünü kaybettiğini bildirdi.
Tansiyon daha da tırmanır mı?
Peki bölgedeki tansiyon niye artıyor?
Tel Aviv Üniversitesi’nden Dr. Hay Eytan Cohen Yanarocak, Filistin Özerk İdaresi (FÖY) kurulduğu birinci günden bugüne Batı Şeria’daki Filistin Emniyet Teşkilatı ile İsrail İç Güvenlik Teşkilatı Şin Bet ve İsrail Savunma Kuvvetleri (İSK) içinde tesis edilmiş olan taarruz önleyici bir güvenlik düzeneği bulunduğunu hatırlatarak, lakin son 3 aydır FÖY’nin gerek Şin Bet ile gerekse de İSK ile kurulan bu güvenlik bağını büsbütün kopardığını belirtiyor.
İsrail’in kendisine karşı terör saldırısına hazırlanan şüphelilerin kimliklerini daha evvel Filistin polisine verdiğini, Filistin polisinin de gerekli gözaltı yahut tutuklamaları yaptığını söyleyen Yanarocak, Filistin polisi şu an bu adımları atmayınca Şin Bet ve İSK’nın İsrailli sivillerin güvenliğini sağlamak için Batı Şeria’da Filistin polisinden bağımsız operasyonlar yapmaya mecbur kaldığını söylüyor.
Ankara nasıl bir siyaset takip ediyor?
Öte yandan, Ankara’nın taraflar içinde tansiyonu düşürmeye yönelik davetlerini devam ettirdiği, İsrail ile başlatmış olduğu olağanlaşma niçiniyle ise eskiye kıyasla daha dikkatli bir lisan kullandığı göze çarpıyor.
Dışişleri Bakanlığı şiddet olaylarının tırmanmasının akabinde iki başka açıklama yayınladı.
Cenin olayı ile ilgili açıklamada İsrail kuvvetlerince düzenlenen baskında epeyce sayıda Filistinlinin ömrünü kaybettiğinin kederle öğrenildiği belirtilerek, “Özellikle Batı Şeria’da giderek daha da artan tansiyondan ve artık neredeyse her gün yaşanan can kayıplarından derin telaş duyuyor ve sivillerin vefatlarına yol açan bu akınları şiddetle kınıyoruz” denildi. Ankara, bölgede tansiyonun tırmanmasının önüne geçilmesi ve can kayıplarının önlenmesi için İsrail makamlarına gerekli tedbirleri aktif biçimde almaları istikametindeki davetini da bir dahaledi.
Bakanlık Kudüs’te 27 Ocak akşamı bir sinagoga düzenlenen ve fazlaca sayıda kişinin hayatını kaybettiği saldırıyı ise “terör saldırısı” olarak niteleyerek, “Son devirde bölgede artış gösteren hücumların yeni bir şiddet sarmalına dönüşmesinden telaş duyuyor, tüm tarafları itidale ve bu tıp olayların durdurulması için gerekli tedbirleri almaya çağırıyoruz” sözlerini kullandı.
Açıklamalar daha sonrası gerek toplumsal medyada gerekse kimi muhalefet partilerince iktidara tenkitler yöneltildiği gözlendi.
Yanarocak, Türkiye’nin takındığı tutumun “uzun süren uğraşlardan daha sonra beden bulan normalizasyonun ruhuna uygun olduğunu” söyleyerek, Türkiye’nin İsrail ile kurduğu bağ ve temas yardımıyla Filistinlilere daha fazla faydası olduğunu gördüğünü söz ediyor. Yanarocak kelamlarını şu biçimde sürdürüyor:
“Filistinlilerin yanı sıra bu Türkiye’nin de yeni Ortadoğu konseptine ahenk sağlaması açısından değerli. İbrahim Mutabakatlarından daha sonra Ortadoğu artık o eski İsrail’i soyutlayan bölge değil. Artık herkes herkesle konuşuyor. Kıymetli olan menfaatler. Gerisi teferruat.”
Ceylan da İsrail’le bağlardaki olağanlaşmanın açıklamalara yansımış olduğunun gözlendiğini belirterek, istikrarlı bir lisan kullanılmış olduğunu söylüyor. Yaklaşan seçimlerin bu istikrarlı lisanı değiştirme ihtimalinin olup olmayacağı sorusuna ise Ceylan şöyleki cevap veriyor:
“Filistin sıkıntısı seçim konusu yapılırsa tabanı tatmin etmek ismine telaffuzun epey daha sert bir hal alacağını öngorebiliriz. Bu durumdan ikili bağlar olumsuz etkilenebilir. Fakat ülkenin dış siyaset çıkarları açısından olağanlaşmanın sürdürülmesinin elzem olduğunu umarım politikler göz önünde bulundururlar.”
Türkiye ile İsrail ihtiyatlı mı devam eder?
İlişkilerini yıllar daha sonra büyükelçilik düzeyine çıkaran Türkiye ile İsrail’in bundan daha sonra seçimlere kadar ihtiyatlı devam etmesi bekleniyor.
Ceylan, münasebetlerde bilhassa son 10 yılda yaşananlara bakıldığında inancın oldukça zedelendiğini söyleyerek, “O yüzden temkinli adımlar atılıyor olması normal” diyor. Bölge uzmanına nazaran havadaki bu ihtiyat öbür yandan meçhullüğü de besliyor ve Filistin probleminin bir daha tırmanışı da buna katkıda bulunuyor.
Bu ortada İsrail’de Binyamin Netenyahu’nun kurduğu yeni hükümet ülkenin en sağcı iktidarı olarak tanımlanıyor ve bunun da tırmanan tansiyonda hissesi olabileceği yorumları yapılıyor. Netenyahu ile Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan evvelce yıldızları barışan iki başkan değil lakin yeni süreçle bir arada daha temkinli bir lisan kullanıldığı gözleniyor.
Ceylan İsrail’de seçim sonuçları belirtildiktan daha sonra Erdoğan’ın olağanlaşmanın sürdürüleceği tarafında bir bildiri verdiğini anımsatarak, tıpkı ihtiyatı şu ana kadar Netanyahu’nun da gösterdiğini belirtiyor. Türkiye’nin reaksiyonunun bu çok sağcı hükümetin bilhassa Filistinlilere ve işgal altındaki topraklardaki yerleşim inşa süreçleri siyasetlerine bağlı olarak şekillenebileceğini belirten Ceylan, şöyleki konuşuyor:
“İsrail hükümetinin de nasıl kararlar alabileceğini, ihtiyatlı davranıp davranmayacağını koalisyon üyeleri düşünüldüğünde kestirmek güç. Olağanlaşmanın sürmesi isteniyorsa tahminen gözlerden uzak olmak, düşük profilde seyretmek kamuoyunu da harekete geçirmemek açısından beklenebilir bir durum.”
Halen çalışmalarını İsrail’de sürdüren Yanarocak şu an Netanyahu’nun rayına girmiş olan ikili bağlantıların gidişatından şad olduğunu söyleyerek, Türkiye’de yaklaşan seçimler öncesi olumlu yahut olumsuz özel bir adım atmayacağını öngörüyor. Yanarocak, şöyleki konuşuyor:
“Netanyahu tıpkı daha evvel Erdoğan’ın İsrail seçimlerinde yapmış olduğu üzere Türkiye’deki seçimlere kadar bekle ve gör konumunda duracaktır. Mayıs’a kadar dikkatimizi çekecek özel bir gelişimin yaşanacağını bu safhada düşünmüyorum.”
Türkiye seçimler öncesinde bir taraftan İsrail ile olağanlaşma sürecini devam ettirmek isterken, öbür yandan Filistin konusunda hassas tabanını gözetmeye çalışıyor.
İsrail ile Filistinli kümeler içinde son periyotta yükselen tansiyon iki tarafta da kayıplara yol açarken, seçimler öncesinde bir taraftan İsrail ile olağanlaşma sürecini devam ettirmek isteyen Ankara başka yandan Filistin konusunda hassas tabanını da gözetmeye çalışıyor. Uzmanlara nazaran seçimlere kadar iki ülke ihtiyat siyasetini sürdürmeye çalışacak.
İsrail güçlerinin 26 Ocak’ta Cenin mülteci kampına düzenlediği baskında 10 Filistinli, 27 Ocak’ta ise yedi İsrailli sivil, işgal altındaki Doğu Kudüs’te bulunan Neve Yakov isimli İsrail yerleşiminde bir Filistinlinin açtığı ateş kararı öldürüldü. İsrail yetkilileri bu taarruza cevap olarak toplu gözaltılar gerçekleştirirken, bölgedeki tansiyon hala yüksek.
Uluslararası Af Örgütü de dün yaptığı yazılı açıklamada, İsrail güçlerinin 31 Ocak 2022’den bu yana geçen bir sene ortasında en az 220 Filistinliyi öldürdüğünü duyururken, son bir yılda öldürülen Filistinlilerin 35’inin Ocak 2023’te ömrünü kaybettiğini bildirdi.
Tansiyon daha da tırmanır mı?
Peki bölgedeki tansiyon niye artıyor?
Tel Aviv Üniversitesi’nden Dr. Hay Eytan Cohen Yanarocak, Filistin Özerk İdaresi (FÖY) kurulduğu birinci günden bugüne Batı Şeria’daki Filistin Emniyet Teşkilatı ile İsrail İç Güvenlik Teşkilatı Şin Bet ve İsrail Savunma Kuvvetleri (İSK) içinde tesis edilmiş olan taarruz önleyici bir güvenlik düzeneği bulunduğunu hatırlatarak, lakin son 3 aydır FÖY’nin gerek Şin Bet ile gerekse de İSK ile kurulan bu güvenlik bağını büsbütün kopardığını belirtiyor.
İsrail’in kendisine karşı terör saldırısına hazırlanan şüphelilerin kimliklerini daha evvel Filistin polisine verdiğini, Filistin polisinin de gerekli gözaltı yahut tutuklamaları yaptığını söyleyen Yanarocak, Filistin polisi şu an bu adımları atmayınca Şin Bet ve İSK’nın İsrailli sivillerin güvenliğini sağlamak için Batı Şeria’da Filistin polisinden bağımsız operasyonlar yapmaya mecbur kaldığını söylüyor.
Ankara nasıl bir siyaset takip ediyor?
Öte yandan, Ankara’nın taraflar içinde tansiyonu düşürmeye yönelik davetlerini devam ettirdiği, İsrail ile başlatmış olduğu olağanlaşma niçiniyle ise eskiye kıyasla daha dikkatli bir lisan kullandığı göze çarpıyor.
Dışişleri Bakanlığı şiddet olaylarının tırmanmasının akabinde iki başka açıklama yayınladı.
Cenin olayı ile ilgili açıklamada İsrail kuvvetlerince düzenlenen baskında epeyce sayıda Filistinlinin ömrünü kaybettiğinin kederle öğrenildiği belirtilerek, “Özellikle Batı Şeria’da giderek daha da artan tansiyondan ve artık neredeyse her gün yaşanan can kayıplarından derin telaş duyuyor ve sivillerin vefatlarına yol açan bu akınları şiddetle kınıyoruz” denildi. Ankara, bölgede tansiyonun tırmanmasının önüne geçilmesi ve can kayıplarının önlenmesi için İsrail makamlarına gerekli tedbirleri aktif biçimde almaları istikametindeki davetini da bir dahaledi.
Bakanlık Kudüs’te 27 Ocak akşamı bir sinagoga düzenlenen ve fazlaca sayıda kişinin hayatını kaybettiği saldırıyı ise “terör saldırısı” olarak niteleyerek, “Son devirde bölgede artış gösteren hücumların yeni bir şiddet sarmalına dönüşmesinden telaş duyuyor, tüm tarafları itidale ve bu tıp olayların durdurulması için gerekli tedbirleri almaya çağırıyoruz” sözlerini kullandı.
Açıklamalar daha sonrası gerek toplumsal medyada gerekse kimi muhalefet partilerince iktidara tenkitler yöneltildiği gözlendi.
Yanarocak, Türkiye’nin takındığı tutumun “uzun süren uğraşlardan daha sonra beden bulan normalizasyonun ruhuna uygun olduğunu” söyleyerek, Türkiye’nin İsrail ile kurduğu bağ ve temas yardımıyla Filistinlilere daha fazla faydası olduğunu gördüğünü söz ediyor. Yanarocak kelamlarını şu biçimde sürdürüyor:
“Filistinlilerin yanı sıra bu Türkiye’nin de yeni Ortadoğu konseptine ahenk sağlaması açısından değerli. İbrahim Mutabakatlarından daha sonra Ortadoğu artık o eski İsrail’i soyutlayan bölge değil. Artık herkes herkesle konuşuyor. Kıymetli olan menfaatler. Gerisi teferruat.”
Ceylan da İsrail’le bağlardaki olağanlaşmanın açıklamalara yansımış olduğunun gözlendiğini belirterek, istikrarlı bir lisan kullanılmış olduğunu söylüyor. Yaklaşan seçimlerin bu istikrarlı lisanı değiştirme ihtimalinin olup olmayacağı sorusuna ise Ceylan şöyleki cevap veriyor:
“Filistin sıkıntısı seçim konusu yapılırsa tabanı tatmin etmek ismine telaffuzun epey daha sert bir hal alacağını öngorebiliriz. Bu durumdan ikili bağlar olumsuz etkilenebilir. Fakat ülkenin dış siyaset çıkarları açısından olağanlaşmanın sürdürülmesinin elzem olduğunu umarım politikler göz önünde bulundururlar.”
Türkiye ile İsrail ihtiyatlı mı devam eder?
İlişkilerini yıllar daha sonra büyükelçilik düzeyine çıkaran Türkiye ile İsrail’in bundan daha sonra seçimlere kadar ihtiyatlı devam etmesi bekleniyor.
Ceylan, münasebetlerde bilhassa son 10 yılda yaşananlara bakıldığında inancın oldukça zedelendiğini söyleyerek, “O yüzden temkinli adımlar atılıyor olması normal” diyor. Bölge uzmanına nazaran havadaki bu ihtiyat öbür yandan meçhullüğü de besliyor ve Filistin probleminin bir daha tırmanışı da buna katkıda bulunuyor.
Bu ortada İsrail’de Binyamin Netenyahu’nun kurduğu yeni hükümet ülkenin en sağcı iktidarı olarak tanımlanıyor ve bunun da tırmanan tansiyonda hissesi olabileceği yorumları yapılıyor. Netenyahu ile Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan evvelce yıldızları barışan iki başkan değil lakin yeni süreçle bir arada daha temkinli bir lisan kullanıldığı gözleniyor.
Ceylan İsrail’de seçim sonuçları belirtildiktan daha sonra Erdoğan’ın olağanlaşmanın sürdürüleceği tarafında bir bildiri verdiğini anımsatarak, tıpkı ihtiyatı şu ana kadar Netanyahu’nun da gösterdiğini belirtiyor. Türkiye’nin reaksiyonunun bu çok sağcı hükümetin bilhassa Filistinlilere ve işgal altındaki topraklardaki yerleşim inşa süreçleri siyasetlerine bağlı olarak şekillenebileceğini belirten Ceylan, şöyleki konuşuyor:
“İsrail hükümetinin de nasıl kararlar alabileceğini, ihtiyatlı davranıp davranmayacağını koalisyon üyeleri düşünüldüğünde kestirmek güç. Olağanlaşmanın sürmesi isteniyorsa tahminen gözlerden uzak olmak, düşük profilde seyretmek kamuoyunu da harekete geçirmemek açısından beklenebilir bir durum.”
Halen çalışmalarını İsrail’de sürdüren Yanarocak şu an Netanyahu’nun rayına girmiş olan ikili bağlantıların gidişatından şad olduğunu söyleyerek, Türkiye’de yaklaşan seçimler öncesi olumlu yahut olumsuz özel bir adım atmayacağını öngörüyor. Yanarocak, şöyleki konuşuyor:
“Netanyahu tıpkı daha evvel Erdoğan’ın İsrail seçimlerinde yapmış olduğu üzere Türkiye’deki seçimlere kadar bekle ve gör konumunda duracaktır. Mayıs’a kadar dikkatimizi çekecek özel bir gelişimin yaşanacağını bu safhada düşünmüyorum.”