bencede
New member
Lina Shaikhouni | BBC Dünya Servisi
Suriye’nin kuzeydoğusunda yaşayan bu insanların tek gelir ve besin kaynağı, ABD ordusunun attığı çöpler.
25 yaşındaki Alia “İnsanlar bizden utanıyor. Bize çöplük insanları diyorlar” diyor.
Ülkede 10 yıldan uzun müddettir devam eden savaş, Birleşmiş Milletler (BM) bilgilerine göre 15,3 milyon kişinin insani yardıma muhtaç kalmasına yol açtı.
Ve bu bireylerin yüzde 80’i gereğince besine erişemiyor.
Alia’nın kızı Walaa da onlardan biri.
“Et bulmak için, yiyecek bir şeyler bulmak için buradayız zira açız” diyor 12 yaşındaki Walaa.
Kürtlerin denetimindeki Suriye’nin kuzeydoğusunda, IŞİD’e karşı savaş ekonomiyi mahvetmiş durumda.
Alia, çocukları için bu biçimde bir hayat hayal etmiyordu.
Her sabah 7’de iki saatlik bir seyahatten daha sonra buraya geliyor. Genelde Walaa’yı da yanında getiriyor.
Ergenliğe girdiğinde doğurduğu en büyük kızı ise genelde öteki çocuklarına bakmak için meskende kalıyor.
Güneş batana kadar çöplükte çalışıyorlar.
Akşam olduğunda ise ailesinin karnı kazınıyor.
“Kızlarımın başka kızlar üzere okula gideceğini düşünürdüm. Lakin sonları benim üzere oldu: Okumayı da yazmayı da bilmiyorlar” diyor.
Alia’nın kocası tarlalarda çalışıyordu. Ama 10 yıl evvel öldüğünde, aile maddi olarak çöktü.
Bitmek bilmeyen savaş, artan kuraklık ve berbatlaşan ekonomik şartlar onu çaresiz bıraktı.
Çöp arabası çöplüğe gelince çocuklar ileri atılıyor.
Kemikleri yalayıp daha fazlasını aramaya koyuluyor.
“Başka bir yerde iş imkanı olsa bu biçimde bir iş yapmazdım. Lakin yapabileceğim öteki hiç bir iş yok” diyor.
IŞİD’e karşı savaş
2014’te ABD, IŞİD’e karşı savaşan ve iskeletini Kürtlerin oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri’ne takviye olmak için birliklerini bölgeye gönderdi.
Beş yıl daha sonra IŞİD’e karşı zafer ilan edildi.
Şimdi bu bölge Kürtlerin liderliğinde, farklı etnik kümelerin temsil edildiği bir idareye sahip olsa da hayat olağandan epeyce uzak.
Bölgede çalışan bir sivil toplum kuruluşunun lideri “Kuzeydoğunun durumu, ülkenin genelinde şartların kötüleşmesine paralel” diyor.
Güvenlik niçiniyle ismini yazmamızı istemiyor.
Bu bölgedeki geniş tarım toprakları ve petrol kuyuları bir vakit içinder Suriye’nin değerli gelir kaynaklarındandı.
Fakat bu bölgede nüfusun ikiye katlanması, besin fiyatlarının yükselmesi ve güvenliğe dair tehditlerin artması niçiniyle yoksulluk görülmemiş düzeylerde.
Pek birçok, hayatta kalabilmek için insani yardımlara muhtaç.
Fakat bu yardımlar ölçü olarak yetersiz. Ayrıyeten bölgedeki lojistik zorluklar, muhtaçlık duyan herkese ulaşılmasını zorlaştırıyor.
Birleşmiş Milletler (BM) bölgeye yardım ulaştırmakta zorlanıyor, bilhassa de Rusya ve Çin BM’nin teşebbüsüne pürüz olarak Irak’ın bölgeye açılan hudut kapısının kapalı kalmasına yol açtıktan daha sonra işler uygunca zorlaştı.
Bölgeye ulaşan yardımların çoğuysa savaştan en epeyce etkilenmiş Rakka ve Deyrizor üzere kentlerdeki sığınmacı kamplarına gidiyor.
Bu kentlerin içinde kalan, Tel Baydar üzere kırsal bölgeler unutulmuş durumda.
Suriye’nin kuzeydoğusundaki Kamışlı kentinden gazeteci Hamza Hamki, çöpten geçinmenin bölgede yaygın olmadığını lakin son devirde buna mecbur kalanların sayısının bir ölçü arttığını anlatıyor:
“İnsanların altyapı projelerine muhtaçlığı var. Ülkenin bir daha inşa edilmesi lazım. Lakin ortada bu biçimde hiç bir proje yok.”
Bitmek bilmeyen güvenlik riskleri, bu tip projelere yönelik para aktarılmasını engelliyor.
Türkiye, Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) elindeki bölgelere iki başka operasyon düzenledi.
SDG’nin omurgasını oluşturan Halk Savunma Birlikleri (YPG) Türkiye’nin “terör örgütleri” listesinde.
Türkiye, örgütün Suriye’yle sonundaki varlığını kendisine yönelik bir tehdit olarak görüyor.
IŞİD’in canlanması ihtimali de bir başka risk.
ABD’nin bölgedeki varlığı bu tehditlere karşı bir müdafaa sağlasa da buradaki üslerinin ne kadar daha kalacağı aşikâr değil.
Hamki “ABD çekilirse Türkiye’nin yahut Suriye rejiminin bölgeyi ele geçirmesi 24 saatten kısa sürer” diyor ve ekliyor:
“İki senaryo da bölgedeki nüfusu son derece berbat tesirler.
“İnsanların hiç bir tarafla bir sorunu yok, sadece onurlu bir hayat yaşamak istiyorlar.”
Amer ve Walaa üzere çocuklar, savaşın olmadığı bir devri hiç görmedi.
“Keşke biraz daha paramız olsaydı da okula gidip öteki bir yerde çalışabilseydim” diyor Amer, “Tüm isteğim bu.”
Suriye’nin kuzeydoğusunda yaşayan bu insanların tek gelir ve besin kaynağı, ABD ordusunun attığı çöpler.
25 yaşındaki Alia “İnsanlar bizden utanıyor. Bize çöplük insanları diyorlar” diyor.
Ülkede 10 yıldan uzun müddettir devam eden savaş, Birleşmiş Milletler (BM) bilgilerine göre 15,3 milyon kişinin insani yardıma muhtaç kalmasına yol açtı.
Ve bu bireylerin yüzde 80’i gereğince besine erişemiyor.
Alia’nın kızı Walaa da onlardan biri.
“Et bulmak için, yiyecek bir şeyler bulmak için buradayız zira açız” diyor 12 yaşındaki Walaa.
Kürtlerin denetimindeki Suriye’nin kuzeydoğusunda, IŞİD’e karşı savaş ekonomiyi mahvetmiş durumda.
Alia, çocukları için bu biçimde bir hayat hayal etmiyordu.
Her sabah 7’de iki saatlik bir seyahatten daha sonra buraya geliyor. Genelde Walaa’yı da yanında getiriyor.
Ergenliğe girdiğinde doğurduğu en büyük kızı ise genelde öteki çocuklarına bakmak için meskende kalıyor.
Güneş batana kadar çöplükte çalışıyorlar.
Akşam olduğunda ise ailesinin karnı kazınıyor.
“Kızlarımın başka kızlar üzere okula gideceğini düşünürdüm. Lakin sonları benim üzere oldu: Okumayı da yazmayı da bilmiyorlar” diyor.
Alia’nın kocası tarlalarda çalışıyordu. Ama 10 yıl evvel öldüğünde, aile maddi olarak çöktü.
Bitmek bilmeyen savaş, artan kuraklık ve berbatlaşan ekonomik şartlar onu çaresiz bıraktı.
Çöp arabası çöplüğe gelince çocuklar ileri atılıyor.
Kemikleri yalayıp daha fazlasını aramaya koyuluyor.
“Başka bir yerde iş imkanı olsa bu biçimde bir iş yapmazdım. Lakin yapabileceğim öteki hiç bir iş yok” diyor.
IŞİD’e karşı savaş
2014’te ABD, IŞİD’e karşı savaşan ve iskeletini Kürtlerin oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri’ne takviye olmak için birliklerini bölgeye gönderdi.
Beş yıl daha sonra IŞİD’e karşı zafer ilan edildi.
Şimdi bu bölge Kürtlerin liderliğinde, farklı etnik kümelerin temsil edildiği bir idareye sahip olsa da hayat olağandan epeyce uzak.
Bölgede çalışan bir sivil toplum kuruluşunun lideri “Kuzeydoğunun durumu, ülkenin genelinde şartların kötüleşmesine paralel” diyor.
Güvenlik niçiniyle ismini yazmamızı istemiyor.
Bu bölgedeki geniş tarım toprakları ve petrol kuyuları bir vakit içinder Suriye’nin değerli gelir kaynaklarındandı.
Fakat bu bölgede nüfusun ikiye katlanması, besin fiyatlarının yükselmesi ve güvenliğe dair tehditlerin artması niçiniyle yoksulluk görülmemiş düzeylerde.
Pek birçok, hayatta kalabilmek için insani yardımlara muhtaç.
Fakat bu yardımlar ölçü olarak yetersiz. Ayrıyeten bölgedeki lojistik zorluklar, muhtaçlık duyan herkese ulaşılmasını zorlaştırıyor.
Birleşmiş Milletler (BM) bölgeye yardım ulaştırmakta zorlanıyor, bilhassa de Rusya ve Çin BM’nin teşebbüsüne pürüz olarak Irak’ın bölgeye açılan hudut kapısının kapalı kalmasına yol açtıktan daha sonra işler uygunca zorlaştı.
Bölgeye ulaşan yardımların çoğuysa savaştan en epeyce etkilenmiş Rakka ve Deyrizor üzere kentlerdeki sığınmacı kamplarına gidiyor.
Bu kentlerin içinde kalan, Tel Baydar üzere kırsal bölgeler unutulmuş durumda.
Suriye’nin kuzeydoğusundaki Kamışlı kentinden gazeteci Hamza Hamki, çöpten geçinmenin bölgede yaygın olmadığını lakin son devirde buna mecbur kalanların sayısının bir ölçü arttığını anlatıyor:
“İnsanların altyapı projelerine muhtaçlığı var. Ülkenin bir daha inşa edilmesi lazım. Lakin ortada bu biçimde hiç bir proje yok.”
Bitmek bilmeyen güvenlik riskleri, bu tip projelere yönelik para aktarılmasını engelliyor.
Türkiye, Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) elindeki bölgelere iki başka operasyon düzenledi.
SDG’nin omurgasını oluşturan Halk Savunma Birlikleri (YPG) Türkiye’nin “terör örgütleri” listesinde.
Türkiye, örgütün Suriye’yle sonundaki varlığını kendisine yönelik bir tehdit olarak görüyor.
IŞİD’in canlanması ihtimali de bir başka risk.
ABD’nin bölgedeki varlığı bu tehditlere karşı bir müdafaa sağlasa da buradaki üslerinin ne kadar daha kalacağı aşikâr değil.
Hamki “ABD çekilirse Türkiye’nin yahut Suriye rejiminin bölgeyi ele geçirmesi 24 saatten kısa sürer” diyor ve ekliyor:
“İki senaryo da bölgedeki nüfusu son derece berbat tesirler.
“İnsanların hiç bir tarafla bir sorunu yok, sadece onurlu bir hayat yaşamak istiyorlar.”
Amer ve Walaa üzere çocuklar, savaşın olmadığı bir devri hiç görmedi.
“Keşke biraz daha paramız olsaydı da okula gidip öteki bir yerde çalışabilseydim” diyor Amer, “Tüm isteğim bu.”