bencede
New member
T24 Dış Haberler
Moskova ile Batı içindeki tansiyon Soğuk Savaş daha sonrası devrin doruğundayken ve Rusya’nın her an Ukrayna’yı işgal edebileceği tezleri havada uçuşurken farklı diplomat ve siyasetçilerin çoğunlukla Minsk Anlaşmaları’nı gündeme getirdiğini duyuyoruz. Bilhassa Moskova, mutabakatlara önemsemeye devam ettiğinin sinyallerini veriyor.
Minsk Mutabakatları, ismini imzalandığı kentten, Belarus’un başşehri Minsk’ten alıyor. 2014 ve 2015 yılında imzalanan muahedeler Ukrayna ve Rusya yanlısı ayrılıkçılar içinde kalıcı ateşkesi sağlamayı hedefliyordu.
Mutabakatlar bu doğrultuda ayrılıkçılara bağımsızlık sağlamıyor fakat daha fazlaca otonomi vaat ediyordu. Minsk Muahedeleri beraberinde ayrılıkçı işgalindeki Luhansk ve Donestk bölgelerinin Ukrayna’nın kalanına yine entegre edilebilmesi için seçimler düzenlenmesi yolunda bir yol haritası çiziyordu. Ayrılıkçılar denetimindeki bu bölgeler, kolektif olarak ‘Donbas’ diye anılıyor.
Fakat biroldukça uzman, Kiev ve Moskova’nın mutabakatların amacını farklı yorumladığını savunuyor.
Sky News’ın Güvenlik ve Savunma Editörü Deborah Haynes, anlayıştaki farklılığı şöyleki özetliyor:
“Ukrayna hükümeti mutabakatın onlara Ukrayna’yı tekrar birleştirme fırsatı verip ülke üstündeki egemenliklerini külliyen yine sağlayacağını düşünüyor. Lakin iki bölgeye belirli başlı birtakım yetkiler verileceğini kabul ediyor.
Kremlin ise mutabakatların Luhansk ve Donestk’teki Rusya yanlısı idarelere Ukrayna’nın tekrar birleşmesindilk evvel birtakım özel yetkiler verecek bir surece yol açacağına inanıyor. Bu durum, Rusya’nın Truva atı misali ülkede tesir gücüne sahip olmasını sağlar ve Ukrayna asla tam manasıyla bağımsız olamaz.”
Mutabakatların ana hususları neler?
En son imzalanan muahedenin, yani 2015 tarihindeki Minsk 2’nin 13 unsuru bulunuyor.
9 unsur bölgedeki yıllardır süregelen çatışma ile ilgili; ateşkes sağlanması, ağır silahların çekilmesi, savaşa katılanlara af çıkarılması, tutsak ve tutukluların iadesi. hem de “Ukrayna’dan tüm yabancı askerlerin, silahların ve paralı askerlerin çekilmesi” ile ilgili de bir husus bulunuyor. Kiev, bu hususun bölgede olduğu sav edilen Rus asker ve paralı askerleri de kapsayacağını belirtiyor.
Ateşkes teknik olarak hala yürürlükte olsa da çoğunlukla ihlal ediliyor.
Geriye kalan 4 husus ise siyasi tahlille ilgili; mahallî seçimler için taraflar ortası diyalog, Luhansk ve Donestk’e kısa müddetliğine özel bir statü verilmesi ve Kiev’in bölgede tam denetimi sağlaması.
Burada unutmamak gereken bir durum da Rusya’nın mutlaka Ukrayna’daki iç savaşın bir kesimi olduğu tezlerini kabul etmemesi. Yani burada bahsedilen diyalog Rusya ve Ukrayna içinde değil; Kiev ile dünyada hiç bir ülkenin tanımadığı Luhansk Halk Cumhuriyeti ve Donetsk Halk Cumhuriyeti içinde olacaktı.
Uyuşmazlık nerede?
Chatham House’ın Rusya ve Avrasya Programı’nda akademisyenlik yapan eski diplomat Duncan Allan’a bakılırsa uyuşmazlık “Ukrayna’nın egemenliğinde” yatıyor.
Allan’a bakılırsa Ukrayna topraklarına hükümran olmak istese de Kremlin, Donetsk ve Luhansk üstündeki tesirini kullanarak Ukrayna genelinde daha tesirli olmak istiyor.
Allan’a nazaran Rusya, bu iki ülkenin özel statü ile anayasa kapsamına yeniden alınmasını sağlayıp onları ‘Truva atı’ olarak kullanmak istiyor.
Milletlerarası kamuoyu ne rol oynuyor?
Rusya ve Ukrayna ile bir arada Normandiya Kümesi’nde yer alan Almanya ve Fransa mutabakatlarda arabulucu rolü üstlendi. Normandiya Kümesi tarafların bir masada bir ortaya gelebilmesini sağlıyor. Lakin 8 yıllık süreçte küme çabucak hemen önemli bir ilerlemeye imza atamadı.
Moskova ile Batı içindeki tansiyon Soğuk Savaş daha sonrası devrin doruğundayken ve Rusya’nın her an Ukrayna’yı işgal edebileceği tezleri havada uçuşurken farklı diplomat ve siyasetçilerin çoğunlukla Minsk Anlaşmaları’nı gündeme getirdiğini duyuyoruz. Bilhassa Moskova, mutabakatlara önemsemeye devam ettiğinin sinyallerini veriyor.
Minsk Mutabakatları, ismini imzalandığı kentten, Belarus’un başşehri Minsk’ten alıyor. 2014 ve 2015 yılında imzalanan muahedeler Ukrayna ve Rusya yanlısı ayrılıkçılar içinde kalıcı ateşkesi sağlamayı hedefliyordu.
Mutabakatlar bu doğrultuda ayrılıkçılara bağımsızlık sağlamıyor fakat daha fazlaca otonomi vaat ediyordu. Minsk Muahedeleri beraberinde ayrılıkçı işgalindeki Luhansk ve Donestk bölgelerinin Ukrayna’nın kalanına yine entegre edilebilmesi için seçimler düzenlenmesi yolunda bir yol haritası çiziyordu. Ayrılıkçılar denetimindeki bu bölgeler, kolektif olarak ‘Donbas’ diye anılıyor.
Fakat biroldukça uzman, Kiev ve Moskova’nın mutabakatların amacını farklı yorumladığını savunuyor.
Sky News’ın Güvenlik ve Savunma Editörü Deborah Haynes, anlayıştaki farklılığı şöyleki özetliyor:
“Ukrayna hükümeti mutabakatın onlara Ukrayna’yı tekrar birleştirme fırsatı verip ülke üstündeki egemenliklerini külliyen yine sağlayacağını düşünüyor. Lakin iki bölgeye belirli başlı birtakım yetkiler verileceğini kabul ediyor.
Kremlin ise mutabakatların Luhansk ve Donestk’teki Rusya yanlısı idarelere Ukrayna’nın tekrar birleşmesindilk evvel birtakım özel yetkiler verecek bir surece yol açacağına inanıyor. Bu durum, Rusya’nın Truva atı misali ülkede tesir gücüne sahip olmasını sağlar ve Ukrayna asla tam manasıyla bağımsız olamaz.”
Mutabakatların ana hususları neler?
En son imzalanan muahedenin, yani 2015 tarihindeki Minsk 2’nin 13 unsuru bulunuyor.
9 unsur bölgedeki yıllardır süregelen çatışma ile ilgili; ateşkes sağlanması, ağır silahların çekilmesi, savaşa katılanlara af çıkarılması, tutsak ve tutukluların iadesi. hem de “Ukrayna’dan tüm yabancı askerlerin, silahların ve paralı askerlerin çekilmesi” ile ilgili de bir husus bulunuyor. Kiev, bu hususun bölgede olduğu sav edilen Rus asker ve paralı askerleri de kapsayacağını belirtiyor.
Ateşkes teknik olarak hala yürürlükte olsa da çoğunlukla ihlal ediliyor.
Geriye kalan 4 husus ise siyasi tahlille ilgili; mahallî seçimler için taraflar ortası diyalog, Luhansk ve Donestk’e kısa müddetliğine özel bir statü verilmesi ve Kiev’in bölgede tam denetimi sağlaması.
Burada unutmamak gereken bir durum da Rusya’nın mutlaka Ukrayna’daki iç savaşın bir kesimi olduğu tezlerini kabul etmemesi. Yani burada bahsedilen diyalog Rusya ve Ukrayna içinde değil; Kiev ile dünyada hiç bir ülkenin tanımadığı Luhansk Halk Cumhuriyeti ve Donetsk Halk Cumhuriyeti içinde olacaktı.
Uyuşmazlık nerede?
Chatham House’ın Rusya ve Avrasya Programı’nda akademisyenlik yapan eski diplomat Duncan Allan’a bakılırsa uyuşmazlık “Ukrayna’nın egemenliğinde” yatıyor.
Allan’a bakılırsa Ukrayna topraklarına hükümran olmak istese de Kremlin, Donetsk ve Luhansk üstündeki tesirini kullanarak Ukrayna genelinde daha tesirli olmak istiyor.
Allan’a nazaran Rusya, bu iki ülkenin özel statü ile anayasa kapsamına yeniden alınmasını sağlayıp onları ‘Truva atı’ olarak kullanmak istiyor.
Milletlerarası kamuoyu ne rol oynuyor?
Rusya ve Ukrayna ile bir arada Normandiya Kümesi’nde yer alan Almanya ve Fransa mutabakatlarda arabulucu rolü üstlendi. Normandiya Kümesi tarafların bir masada bir ortaya gelebilmesini sağlıyor. Lakin 8 yıllık süreçte küme çabucak hemen önemli bir ilerlemeye imza atamadı.