Yalnızca kağıt üzerinde var olan ormanlar göz boyamak için nasıl kullanılıyor?

bencede

New member
Son devirde dünya çapında epeyce sayıda orman onarımı ve ağaç dikim programı başlatıldı. Bu programların akıbetini izleyen BBC yalnızca kağıt üstünde var olan birtakım ormanları ortaya çıkardı. Uzmanlar, ağaç dikiminden epey projelerin takibinin eksikliğinin altını çiziyor ve bu projeleri göz boyama olarak niteliyor. Besin ve Tarım Örgütü (FAO) ağaç dikimlerinin izlenmesi için bu hafta yeni bir çerçeve yayımlıyor ve gelişen uydun teknolojilerinin bu çalışmaları desteklemesi bekleniyor.

Dünyanın en tanınmış mangrov ormanları araştırmacılarından Dr. Jurgenne Primavera, Filipinler’in pastoral lloilo kıyısına bakarken kaşlarını çatıyor. Altı yıl evvel ülkenin argümanlı Ulusal Yeşillendirme Programının bir modülü olarak bu sığ sulara mangrovlar dikilmişti. Lakin bugün mavi sular ve gökyüzünden öbür bir şey görünmüyor.

Tropik kıyı şeritlerinde bulunan mangrov ormanları, sayısız çeşit için besin açısından güçlü üreme alanları olarak fonksiyon görüyor. Bu özel ormanlar pek yüksek kapasitede karbon tutmasıyla iklim kriziyle gayrette kritik rol üstleniyor.

Dr. Primavera, fidanların yüzde 90’ının öldüğünü zira ekilen mangrov çeşidinin bu kumlu kıyı bölgesinden çok çamurlu derelere uygun olduğunu söylüyor. Hükümetin bu cins fidanları, bulunması ve ekiminin kolay olması niçiniyle tercih ettiğini söylüyor.

Dr. Primavera: “Ekimde kolaylık sağlamak için bilim feda edildi.” diyor.

Filipinler’in Ulusal Yeşillendirme Programı, 2011 ve 2019 yılları içinde 1,5 milyon hektar orman ve mangrov yetiştirmeyi hedefliyordu. Buna rağmen ülkenin Kontrol Komitesi’nden gelen bir rapor, programın birinci beş yılında dikimlerin yüzde 88’inin başarısız olduğunu tespit etti.

Dr Primavera’nın elinde tuttuğu mangorv meyvesi kumlu topraklarda yetişiyor

Son devirde dünya çapında hükümetler tarafınca fazlaca sayıda orman onarımı ve ağaç dikimi programı başlatıldı. Kimileri bölgesel kimileri global bu programlar asmosferden karbondioksiti emerek global ısınmanın tesirlerini sonlandırmayı amaçlıyor.

Bu projelerden en büyüğü 2030 yılına kadar gayesine ulaşmayı planlıyor fakat projede ne karar ilerleme sağlandığı çabucak hemen bilinmiyor.

Birleşmiş Milletler (BM) Etraf Programı’nın İklm için Tabiat ünitesinin eski lideri Tim Christophersen, dünya çapında onarımı taahhüt edilen 1 milyar hektar arazinin büyük bir kısmının onarımının gerçekleşmediğini söylüyor.

heybetli dikim programlarının devam edip hudutlu sonuçlar verdiği durumlar da var. BBC, Filipinler’de olduğu üzere, çoklukla kâfi ihtimam gösterilmediği için başarısız olan onlarca örneği araştırdı.

Filipinler hükümeti, Ulusal Yeşillendirme Programının yüzde 88’inin başarısız olduğu resmi Kontrol Kurulu değerlendirmesine ait BBC’nin yorum taleplerine karşılık vermedi.

Dr. Primavera’nın kıyı bölgeleri için yanlış mangrov tipi olduğunu söylemiş olduği bitkileri diken mahallî idare, birtakım yerlerde fidanların yüzde 50’sinin hayatta kaldığını belirtti.

Dikimlerin yapıldığı biroldukça ülkede çalışmaların akibeti meçhul.

Örneğin Hindistan’ın Uttar Pradeş Eyaleti, son beş yıl ortasında on milyonlarca fidan dikti, fakat BBC, Banda yakınlarındaki dikim alanlarını görmeye gittiğinde buradaki fidanların fazlaca azının yaşadığını buldu.

Dikimlere dair posterlerin varlığına karşın ağaçların yerini çalılıklar almıştı.

Ekosistem onarımı üzerine araştırma yapan Hindistan İşletme Okulu’nda Doç. Dr. Ashwini Chhatre, bu ekimler sıklıkla gösteriş için yapıldığını belirtiyor ve sürecin dikim alanlarının hazırlanması için yapılan ihalelere daha fazla odaklandığını söylüyor:

“Bütün bu gereçlerin temini için kontratlar yapılıyor ve bu süreç emniyetli olmayabiliyor. Sürece katılanların birden fazla dikimle ilgileniyor, dikimin başarısıyla ilgilenmiyor.”

Uttar Pradeş’in Orman Müdürü Mamta Dubey, BBC’ye, kamu fidanlıkları için tüm materyallerin resmi hükümet kanalları aracılığıyla rekabetçi fiyatlarla satın alındığını ve birden fazla dikimin üçüncü taraflarca başarılı olarak değerlendirildiğini belirtti.

Uzmanlar Hindistan’ın 1990’lardan bu yana Danimarka büyüklüğünde bir alanda dikim çalışmaları yaptığını lakin orman örtüsünün sırf kademeli olarak arttığını söylüyor.

‘Dikimlerin birçok reklam amaçlıydı’

Buna göre yapılan dikim çalışmalarında hayatta kalma oranı yüzde 50’nin altında.

BM Besin ve Tarım Örgütü (FAO) Yardımcı Yöneticisi Tina Vahanen’e nazaran, bu yalnızca Hindistan’ın sorunu değil:

“Dikimlerin birden fazla reklam maksatlıydı; ağaç yetiştirmek için elzem olan rastgele bir takip yapılmadı.”

BBC, Mozambik’te de benzeri bir sıkıntıyla karşılaştı. AFR100 ismindeki Orman Onarımı Teşebbüsü’ne katılan özel şirketlerin epeyce sayıda tek çeşit (monokültür) bitki dikimi yapmasına müsaade veriyordu.

Dikimlerin birden fazla büyümüştü fakat çalışmaların merkezindeki köylüler ve Sivil Toplum Kuruluşları (STK) bu dikimler için doğal ormanların yok edildiğinden şikayet ediyor.

Bu dikimleri yapan şirketler, toprakta daha evvel sağlıklı bir orman olduğu tezini reddettiler ve toprakların farklı ticari emellerle kullanıldığını söylemiş olduler.

BBC ayrıyeten dikilen okaliptüs ağacının Portucel isimli bir şirket tarafınca kesildiğine de şahit oldu. Portucel’den bir sözcü, yeni ağaçların dikileceğini ve sürecin bir daha başlayacağını söylemiş oldu.

  • Büyük fidan dikme programları etrafa ‘yarardan fazlaca ziyan verebilir’
Portucel, Dünya Bankası’nın Milletlerarası Finans Kurumu’ndan (IFC) fon almıştı. Kurum, BBC’nin yorum talebine karşılık vermedi.

Mozambik hükümeti de BBC’nin yorum talebine cevap vermedi.

FAO’dan dikim projelerini izlemek için yeni bir çerçeve

Tarım ve Besin Örgütü (FAO) bu hafta arazi onarımı projelerini izlemek için yeni bir çerçeve tanıtacak.

FAO’nun Ulusal Orman İzleme Grubu Başkanı Julian Fox, hükümetler ve öbür ortak kuruluşlarla 20 gösterge üzerinde mutabakata varıldığını söylemiş oldu. Dikim faaliyetlerinin mahallî topluluklar tarafınca desteklenmediğinde ekseriyetle başarısız olduğu anlaşıldığından, ormanların mahallî topluluklara sağladığı yararlar öne çıkarılıyor.

Fox bu çerçeveyle temelde, “ülkelerin ilerlemelerini manalı ve şeffaf bir biçimde ölçme ve raporlamalarını” sağlayacak kapasiteyi oluşturmasının amaçlandığını söylüyor.

  • Toplu ağaç dikim kampanyaları iklim kriziyle çabada ne kadar tesirli?
  • İngiltere’de yapılan araştırma: Her 3 ağaç tipinden biri yok olabilir, Türkiye’de 13 tıp tehdit altında
Fox’a bakılırsa burada temel olarak kaliteli izleme datalarının milletlerarası arenada paylaşılması kıymetli.

Ancak bilgileri toplama nazaranvi hala ülkelerin sorumluluğunda ve bunu yapacaklarının garantisi yok.

Ancak uzmanlar bu yeni teşebbüsün uydu izleme sistemlerindeki gelişmelerle desteklendiğini söylüyor.

BM Etraf Programı’ndan Tim Christophersen, bu hususta greenwashing olarak bilinen çok fazla göz boyama yapıldığını söylüyor ve; “Bunu ortaya çıkarmamız gerekiyor.” diyor.

Christophersen: “Greenwashing cazip geliyor aksiyona geçmekten ve gerçek şeyi yapmaktan daha ucuza mal oluyor.” diyor.
 
Üst