Beykozlu
New member
Şebnem TURHAN
Yüksek enflasyon, TL’deki bedel kaybı, gerçek faizin negatifte seyretmesi yatırımcıyı getiri arayışına yöneltti. Bilhassa Aralık 2021’den bu yana kur muhafazalı TL mevduat ile döviz kurlarında stabilizasyon sağlanmasına çalışılırken Eylül 2022’den bu yana düşen siyaset faizi yüzde 61,14 tüketici enflasyonu karşısında sabit getirili TL varlıklardan yatırımcıyı çıkardı. Pekala nereye gitti yatırımcı ve niye?
Yatırımcının birinci tercihi Borsa İstanbul oldu. Rusya-Ukrayna savaşına, iktisattaki yavaşlamaya karşın global piyasalardan farklı hareket eden Borsa İstanbul BİST100 endeksi yılbaşından bu yana TL bazında yüzde 26,5, dolar bazında yüzde 15 getiri sağladı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bilgilerine bakılırsa üç aylık tüketici enflasyonu yüzde 22,81 düzeyinde. BİST100 endeksinin TL bazındaki getirisi yatırımcısına enflasyonun üzerinde kar sağlamış görünüyor.
MSCI Türkiye endeksi de sene başından bu yana yüzde 12 dolar bazında getiri ile en âlâ gelişmekte olan Avrupa ülkesi pozisyonunda. Borsa İstanbul BİST100 endeksi 17 Aralık’ta gördüğü 2400 puanı hedefliyor kapanışta ise her gün yeni rekor kırıyor. Borsa İstanbul’daki süreç hacmi de yatırımcının tercihinin kıymetli bir göstergesi oluyor. Süreç hacmi 17 Aralık 2021’de gördüğü 91 milyar lira düzeyindeki rekoruna ulaşmasa da 62.7 milyar lira ile en yüksek birinci 10 süreç hacminin ortasına geldi. Analistler enflasyonun, kurun ve borsanın birlikte yükseldiği bir periyoda girildiğini lisana getirirken pay senedi alarak servetini muhafazaya çalışan yatırımcının dikkatli ve seçici olması gerektiği ihtarını da yaptı.
kuvvetli cirolar sanayi şirketlerini öne çıkardı
Yılbaşından bu yana yükselişini sürdüren Borsa İstanbul’a Rusya-Ukrayna savaşına ve yabancı yatırımcının daima çıkışından da olumsuz etkilemiş görünmüyor. 24 Şubat’ta başlayan Rusya Ukrayna savaşından bu yana BİTST100 endeksi TL bazında yüzde 26,62, dolar bazında ise yüzde 20,64 getiri sağladı. bu vakitte TL bazında yüzde 46,65 yükselen madencilik endeksi getiride birinci oldu. Emtia fiyatlarındaki artışın da desteklediği madencilik endeksi dolar bazında ise yüzde 39,75 yukarda. İkincilik ise TL bazında yüzde 38,85 yükselen kimya kesiminde. Kimya dalı dolar bazında ise yatırımcısına yüzde 32,29 getiri sağlamış durumda. Bilanço devrinde epeyce fazlaca âlâ sonuçlara imza atan sanayi endeksindeki şirketler ise bu vakitte TL bazında yüzde 27,43 yükselirken dolar bazında yüzde 21,41 artış sağladı. BİST50 şirketleri TL bazında yüzde 26,3, BİST30 endeksi ise yüzde 26,11 yükseliş sağladı.
Pandemi periyodunun endeksleri geride kaldı
Pandemi periyodunda yeni yatırımcının gözdesi olan BİSTTUMY yani BİST100 dışı payları kapsayan endeks ise bu yeni devirde geride kaldı. BİSTTUMY endeksi savaşın başlamasından bu yana TL bazında yüzde 18,2 yükseliş sağladı. bir daha yeni yatırımcının tercih ettiği halka arz şirketlerinin bulunduğu halka arz endeksinde ise TL bazlı getiri yüzde 19,49 düzeyinde kaldı. O denli ki halka arz endeksinin yılbaşından bu yana dolar bazında getirisi yalnızca yüzde 0,84, TL bazında ise yüzde 20. bir daha BİSTTUMY endeksinin ise dolar bazında yılbaşından bu yana yüzde 2,51 yatırımcısına kaybettirmiş durumda. Yılbaşından bu yana TL bazında getirisi ise yüzde 7,25 düzeyinde. Yeni yatırımcıların tercih ettiği ve periyot devir sert hareketlerle yüksek getiri de elde ettikleri şirketlerin bulunduğu endeksler enflasyona yenilmiş görünüyor.
ANALİSTLER BORSA İSTANBUL’U YORUMLADI
● ENFLASYONA KARŞI TESİRLİ MÜDAFAA ARACI
Tuncay Turşucu Araştırma ve Danışmanlık Kurucusu Tuncay Turşucu: 2021 Aralık ayında TL’de yaşanan paha kaybı ve döviz kurlarında şok yükseliş borsada ucuzluk temasını yarattı. Bu yılın son çeyreğinde endekste bilhassa büyük şirketlerde önemli bir ralliye niye olmuştu. Akabinde gelen yüksek enflasyon ve bir daha 2022 de beklenen ortalama kur beklentisinin 2021 yılına göre önemli oranda yüksek olması bu öyküyü destekliyor. Borsadaki yükselişin ana teması yüksek enflasyon ve buna bağlı olarak şirketlerde 2022 bilançolarında beklenen kuvvetli ciro ve kar sayıları. Pay başı karların artacağı beklentisi maksat meblağlarında yükselmesine niye oluyor ve alıcı buluyor. şüphesiz bunda enflasyona karşı öteki bir korunma aracı olmamasının sebebi var. Bugün yüzde 17 faizle mevduata yatıran bir yatırımcı yüzde 61 enflasyona bakılırsa otomatik olarak gerçek ziyanda bulunuyor. Dolar kuru artarsa tahminen ziyanını telafi edebilir. Lakin bu da tekrar enflasyona niye olacak ve ileriki süreçte yine gerçek ziyana girebilir. Vatandaş bu niçinle tasarrufunu ya gayrimenkule ya da menkul değere yönlendiriyor. Gayrimenkul fiyatlarındaki çok artış ve her insanın alacak tasarrufunun olmaması borsanın önünü açmış durumda. Bu endeksteki yükselişi birlikteinde getirmekte. Üstelik yabancının satmaya devam etmesine karşın. Yerli yatırımcıların borsaya ilgisi var ve bu devam edecek görünüyor. Son bir yılda TÜFE yüzde 61,14 olurken, BİST100 endeksi yüzde 60,4 arttı. Görüldüğü üzere bu sayılar borsanın enflasyona karşı tesirli bir korunma aracı olduğu görüşünü destekliyor. Pay bazında ise enflasyonun fazlaca üzerinde getiri sağlayan şirketler oldu. olağanüstü bir olumsuz olmadığı sürece bu temanın borsa endeksindeki yükselişi destekleyeceğini düşünüyorum. 2022 yılında BİST100 endeksinin 2407 tepesini test edeceğini ve geçmesini mümkün görüyorum. Bilhassa birinci çeyrek bilanço sonuçları ve şirketlerin vereceği 2022 yılı amaçları ile ilgili bildiriler bu beklentileri epey daha fazla güçlendirecektir ve asıl üst hareket birinci çeyrek bilanço neticelerindan daha sonra güçlenerek devam edebilir.
● CİROLAR ENFLASYONUN ÜZERİNDE ARTIŞ YAŞIYOR
Marbaş Menkul Bedeller Genel Müdür Yardımcısı Soner Kuru: Rusya-Ukrayna krizinin akabinde gelen satışlarla 1.830 düzeyine kadar çekilen BİST 100 endeksi buradan başlayan ralli hareketiyle yüzde 30’a yakın prim yapmış durumda. Bu yükselişte sanayi, holdingler ve ulaştırma öncü olurken bankacılık endeksinin geride kaldığını gördük. Yerli yatırımcı ilgisi yüksek, pay senedi piyasası yıllık yüzde 61’e gelen enflasyondan korunma aracı olarak görülüyor ki bunun yanlışsız model olduğunu düşünüyoruz. sebebi ise sıradan; TÜİK en son ocak ayı ciro endekslerini deklare etti, toplam ciro 2021 Ocak’tan 2022 Ocak ayına yüzde 90 artmış, sanayi bölümü cirosu ise yüzde 106 artış göstermiş, birebir devirde enflasyon yüzde 48 idi. Yani şirketler gelirlerini enflasyondan daha fazla arttırabiliyor, bu da pay senetleri fiyatlarına yansıyor. Önümüzdeki haftalarda açıklanacak şubat ve mart cirolarında da tıpkı görüntüyü nazaranceğiz. Bu kapsamda borsada üst hareketin devamını bekliyoruz.
● PAY SENEDİNİN PORTFÖYLERDEKİ YÜKÜ SÜRECEK
Albaraka Baş Ekonomisti Ömer Emeç: Kur muhafazalı mevduatın yürürlüğe girmesinden itibaren kurda değerli ölçüde bir stabilizasyon görüldüğünden ve hane halkının emtialar üzere direkt doğruya enflasyon müdafaası sağlayabilecek enstrümanlara erişimi pek olmadığından, firma bilançoları vasıtasıyla dolaylı da olsa enflasyon doğrultusunda ve hatta üzerinde getiri performansı sağlama mümkünlüğü bulunan pay senetlerine yatırımcı ilgisinin artmış oluşu mümkün görünüyor. Önümüzdeki süreçte de enflasyonun temel kaynağı büyük olasılıkla global emtia fiyatlarındaki hareketler olmayı sürdüreceğinden bu gidişatın sürmesi ve hane halkının portföy tercihlerinde pay senedi tartısının artmaya devam etmesi beklenebilir görüşündeyim.
Yüksek enflasyon, TL’deki bedel kaybı, gerçek faizin negatifte seyretmesi yatırımcıyı getiri arayışına yöneltti. Bilhassa Aralık 2021’den bu yana kur muhafazalı TL mevduat ile döviz kurlarında stabilizasyon sağlanmasına çalışılırken Eylül 2022’den bu yana düşen siyaset faizi yüzde 61,14 tüketici enflasyonu karşısında sabit getirili TL varlıklardan yatırımcıyı çıkardı. Pekala nereye gitti yatırımcı ve niye?
Yatırımcının birinci tercihi Borsa İstanbul oldu. Rusya-Ukrayna savaşına, iktisattaki yavaşlamaya karşın global piyasalardan farklı hareket eden Borsa İstanbul BİST100 endeksi yılbaşından bu yana TL bazında yüzde 26,5, dolar bazında yüzde 15 getiri sağladı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bilgilerine bakılırsa üç aylık tüketici enflasyonu yüzde 22,81 düzeyinde. BİST100 endeksinin TL bazındaki getirisi yatırımcısına enflasyonun üzerinde kar sağlamış görünüyor.
MSCI Türkiye endeksi de sene başından bu yana yüzde 12 dolar bazında getiri ile en âlâ gelişmekte olan Avrupa ülkesi pozisyonunda. Borsa İstanbul BİST100 endeksi 17 Aralık’ta gördüğü 2400 puanı hedefliyor kapanışta ise her gün yeni rekor kırıyor. Borsa İstanbul’daki süreç hacmi de yatırımcının tercihinin kıymetli bir göstergesi oluyor. Süreç hacmi 17 Aralık 2021’de gördüğü 91 milyar lira düzeyindeki rekoruna ulaşmasa da 62.7 milyar lira ile en yüksek birinci 10 süreç hacminin ortasına geldi. Analistler enflasyonun, kurun ve borsanın birlikte yükseldiği bir periyoda girildiğini lisana getirirken pay senedi alarak servetini muhafazaya çalışan yatırımcının dikkatli ve seçici olması gerektiği ihtarını da yaptı.
kuvvetli cirolar sanayi şirketlerini öne çıkardı
Yılbaşından bu yana yükselişini sürdüren Borsa İstanbul’a Rusya-Ukrayna savaşına ve yabancı yatırımcının daima çıkışından da olumsuz etkilemiş görünmüyor. 24 Şubat’ta başlayan Rusya Ukrayna savaşından bu yana BİTST100 endeksi TL bazında yüzde 26,62, dolar bazında ise yüzde 20,64 getiri sağladı. bu vakitte TL bazında yüzde 46,65 yükselen madencilik endeksi getiride birinci oldu. Emtia fiyatlarındaki artışın da desteklediği madencilik endeksi dolar bazında ise yüzde 39,75 yukarda. İkincilik ise TL bazında yüzde 38,85 yükselen kimya kesiminde. Kimya dalı dolar bazında ise yatırımcısına yüzde 32,29 getiri sağlamış durumda. Bilanço devrinde epeyce fazlaca âlâ sonuçlara imza atan sanayi endeksindeki şirketler ise bu vakitte TL bazında yüzde 27,43 yükselirken dolar bazında yüzde 21,41 artış sağladı. BİST50 şirketleri TL bazında yüzde 26,3, BİST30 endeksi ise yüzde 26,11 yükseliş sağladı.
Pandemi periyodunun endeksleri geride kaldı
Pandemi periyodunda yeni yatırımcının gözdesi olan BİSTTUMY yani BİST100 dışı payları kapsayan endeks ise bu yeni devirde geride kaldı. BİSTTUMY endeksi savaşın başlamasından bu yana TL bazında yüzde 18,2 yükseliş sağladı. bir daha yeni yatırımcının tercih ettiği halka arz şirketlerinin bulunduğu halka arz endeksinde ise TL bazlı getiri yüzde 19,49 düzeyinde kaldı. O denli ki halka arz endeksinin yılbaşından bu yana dolar bazında getirisi yalnızca yüzde 0,84, TL bazında ise yüzde 20. bir daha BİSTTUMY endeksinin ise dolar bazında yılbaşından bu yana yüzde 2,51 yatırımcısına kaybettirmiş durumda. Yılbaşından bu yana TL bazında getirisi ise yüzde 7,25 düzeyinde. Yeni yatırımcıların tercih ettiği ve periyot devir sert hareketlerle yüksek getiri de elde ettikleri şirketlerin bulunduğu endeksler enflasyona yenilmiş görünüyor.
ANALİSTLER BORSA İSTANBUL’U YORUMLADI
● ENFLASYONA KARŞI TESİRLİ MÜDAFAA ARACI
Tuncay Turşucu Araştırma ve Danışmanlık Kurucusu Tuncay Turşucu: 2021 Aralık ayında TL’de yaşanan paha kaybı ve döviz kurlarında şok yükseliş borsada ucuzluk temasını yarattı. Bu yılın son çeyreğinde endekste bilhassa büyük şirketlerde önemli bir ralliye niye olmuştu. Akabinde gelen yüksek enflasyon ve bir daha 2022 de beklenen ortalama kur beklentisinin 2021 yılına göre önemli oranda yüksek olması bu öyküyü destekliyor. Borsadaki yükselişin ana teması yüksek enflasyon ve buna bağlı olarak şirketlerde 2022 bilançolarında beklenen kuvvetli ciro ve kar sayıları. Pay başı karların artacağı beklentisi maksat meblağlarında yükselmesine niye oluyor ve alıcı buluyor. şüphesiz bunda enflasyona karşı öteki bir korunma aracı olmamasının sebebi var. Bugün yüzde 17 faizle mevduata yatıran bir yatırımcı yüzde 61 enflasyona bakılırsa otomatik olarak gerçek ziyanda bulunuyor. Dolar kuru artarsa tahminen ziyanını telafi edebilir. Lakin bu da tekrar enflasyona niye olacak ve ileriki süreçte yine gerçek ziyana girebilir. Vatandaş bu niçinle tasarrufunu ya gayrimenkule ya da menkul değere yönlendiriyor. Gayrimenkul fiyatlarındaki çok artış ve her insanın alacak tasarrufunun olmaması borsanın önünü açmış durumda. Bu endeksteki yükselişi birlikteinde getirmekte. Üstelik yabancının satmaya devam etmesine karşın. Yerli yatırımcıların borsaya ilgisi var ve bu devam edecek görünüyor. Son bir yılda TÜFE yüzde 61,14 olurken, BİST100 endeksi yüzde 60,4 arttı. Görüldüğü üzere bu sayılar borsanın enflasyona karşı tesirli bir korunma aracı olduğu görüşünü destekliyor. Pay bazında ise enflasyonun fazlaca üzerinde getiri sağlayan şirketler oldu. olağanüstü bir olumsuz olmadığı sürece bu temanın borsa endeksindeki yükselişi destekleyeceğini düşünüyorum. 2022 yılında BİST100 endeksinin 2407 tepesini test edeceğini ve geçmesini mümkün görüyorum. Bilhassa birinci çeyrek bilanço sonuçları ve şirketlerin vereceği 2022 yılı amaçları ile ilgili bildiriler bu beklentileri epey daha fazla güçlendirecektir ve asıl üst hareket birinci çeyrek bilanço neticelerindan daha sonra güçlenerek devam edebilir.
● CİROLAR ENFLASYONUN ÜZERİNDE ARTIŞ YAŞIYOR
Marbaş Menkul Bedeller Genel Müdür Yardımcısı Soner Kuru: Rusya-Ukrayna krizinin akabinde gelen satışlarla 1.830 düzeyine kadar çekilen BİST 100 endeksi buradan başlayan ralli hareketiyle yüzde 30’a yakın prim yapmış durumda. Bu yükselişte sanayi, holdingler ve ulaştırma öncü olurken bankacılık endeksinin geride kaldığını gördük. Yerli yatırımcı ilgisi yüksek, pay senedi piyasası yıllık yüzde 61’e gelen enflasyondan korunma aracı olarak görülüyor ki bunun yanlışsız model olduğunu düşünüyoruz. sebebi ise sıradan; TÜİK en son ocak ayı ciro endekslerini deklare etti, toplam ciro 2021 Ocak’tan 2022 Ocak ayına yüzde 90 artmış, sanayi bölümü cirosu ise yüzde 106 artış göstermiş, birebir devirde enflasyon yüzde 48 idi. Yani şirketler gelirlerini enflasyondan daha fazla arttırabiliyor, bu da pay senetleri fiyatlarına yansıyor. Önümüzdeki haftalarda açıklanacak şubat ve mart cirolarında da tıpkı görüntüyü nazaranceğiz. Bu kapsamda borsada üst hareketin devamını bekliyoruz.
● PAY SENEDİNİN PORTFÖYLERDEKİ YÜKÜ SÜRECEK
Albaraka Baş Ekonomisti Ömer Emeç: Kur muhafazalı mevduatın yürürlüğe girmesinden itibaren kurda değerli ölçüde bir stabilizasyon görüldüğünden ve hane halkının emtialar üzere direkt doğruya enflasyon müdafaası sağlayabilecek enstrümanlara erişimi pek olmadığından, firma bilançoları vasıtasıyla dolaylı da olsa enflasyon doğrultusunda ve hatta üzerinde getiri performansı sağlama mümkünlüğü bulunan pay senetlerine yatırımcı ilgisinin artmış oluşu mümkün görünüyor. Önümüzdeki süreçte de enflasyonun temel kaynağı büyük olasılıkla global emtia fiyatlarındaki hareketler olmayı sürdüreceğinden bu gidişatın sürmesi ve hane halkının portföy tercihlerinde pay senedi tartısının artmaya devam etmesi beklenebilir görüşündeyim.