bencede
New member
Almanya’da bugün cumhurbaşkanlığı seçimi yapılacak. Federal vekiller ile eyaletlerin yolladığı delegelerin belirleyeceği seçim nasıl yapılıyor, cumhurbaşkanı ne kadar maaş alır, sarayda mı oturur, partili midir?
Almanya’da bugün cumhurbaşkanlığı seçimi yapılacak. Ülkede devletin en üst seviye temsilcisi, öbür bir deyişle “1 Numarası” olarak maddede yer alan cumhurbaşkanı nasıl seçiliyor ve hala bu nazaranvi yürüten Frank-Walter Steinmeier’in bir daha seçilmesi mümkün mü?
Son sorudan başlamak gerekirse; Evet, hala bu nazaranvde bulunan eski Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier’in seçilmesine kesin gözüyle bakılıyor, hakikaten Toplumsal Demokrat Parti kökenli Steinmeier’in adaylığı bir hayli parti tarafınca da destekleniyor. Geçen sonbaharda yapılan seçimlerle muhalefete düşen Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) ve onun kardeş partisi Hristiyan Toplumsal Birlik (CSU) bile Steinmeier’i desteklediklerini deklare ettilar.
bu biçimdece Frank-Walter Steinmeier, hükümette olan Toplumsal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve Hür Demokrat Parti (FDP) ile ana muhalefeti oluşturan Hristiyan Birlik (CDU ve CSU) ittifakı tarafınca destekleniyor. ötürüsıyla da seçimlerin favorisi. Çünkü SPD’nin 391, Yeşiller’in 233, FDP’nin 154, Hristiyan Birlik ittifakını oluşturan CDU ve CSU’nun da 445 delegesi bulunduğu dikkate alınırsa Steinmeier’in ikinci misyon periyodu için salt çoğunluğu sağlaması kesin görünüyor.
AfD’nin CDU’lu aday göstermesi ortalığı karıştırdı
Bir emekçi aileden gelen Steinmeier hukuk okudu ve cumhurbaşkanlığı öncesinde müsteşarlıktan dışişleri bakanlığına epey sayıda misyonda bulundu. Lakin Steinmeier tek aday değil. Son seçimlerde parlamentoya girmeyi kıl hissesi başaran Sol Parti, bir daha geleneğini bozmadı ve bu sefer de yoksullukla çabadaki çalışmalarıyla tanınan bir hak savunucusunu, doktor Gerhard Trabert’i aday gösterdiğini deklare etti.
en çok tartışmaya niye olan isim ise İslam ve göç zıddı, sağ popülist Almanya İçin Alternatif (AfD) partisinin adayı oldu. Hakikaten AfD bu sefer taktiksel bir adım attı ve kendi partisinden bir siyasetçiyi değil, Hristiyan Demokrat Birlik’ten (CDU) Max Otte’yi aday gösterdi. AfD, son senelerda sağ popülist ve çok sağcı telaffuzları ile dikkat çeken CDU’lu Otte’yi aday göstererek, muhalefete düşen, Merkel’in partisi CDU’yu yalnızca yıpratmakla kalmadı, bir nevi alay da etmiş oldu. ABD ve Alman vatandaşı olan Otte’nin aday gösterilmedilk evvel AfD’ye en az 30 bin euro bağış yaptığı da ortaya çıktı. CDU, Otte’nin partiden ihracı için soruşturma başlatırken, önlem emeliyle onun kararınu beklemeden üyeliğini süreksiz olarak da iptal etti.
Bir başka aday da Hür Seçmenler’in (Freie Wähler) gösterdiği bayan astrofizikçi Stefanie Gebauer.
Adaylardan hangisi birinci iki çeşitte salt çoğunluğu sağlarsa seçilmiş oluyor. Her iki tıpta da salt çoğunluğun sağlanamaması halinde sıradan çoğunluğu elde eden aday cumhurbaşkanı seçiliyor.
Cumhurbaşkanı partili mi?
Almanya’da cumhurbaşkanlığı için partiler kendi sıralarından kıdemli ve saygın siyasetçileri aday gösterdiği üzere siyaset haricindeki alanlarda başarılı olan ve kabul nazarann kişiselyetleri de aday yapabiliyor. Cumhurbaşkanı da beş yıllık bir periyot için federal vekiller ile eyalet parlamentolarına önerilen siyasetçi yahut sivil delegelerden oluşan bir seçiciler şurası tarafınca seçiliyor.
Yasal düzenlemeler cumhurbaşkanının partili olmasını yasaklamıyor. Lakin şimdiye kadar bu bakılırsavi üstüne alan ve parti kökenli olan cumhurbaşkanları nazaranv mühletince tarafsızlık prensibi gereği parti üyeliklerini dondurmayı tercih etti. Cumhurbaşkanına ait Almanya Anayasası’nın 55’nci unsurunda ise onun federal yahut eyaletler seviyesinde hükümet üyesi olmaması, kamu hukukî kişiliğine sahip yasa koyucu bir organda yer almaması, cumhurbaşkanlığı haricinde diğer hiç bir yerden maaş almaması, bir ticarethane işletmemesi, bir yerde maaşlı çalışmaması, bir şirketin idare yahut kontrol heyetlerinde yer almaması kaide koşuluyor.
Cumhurbaşkanı sarayda mı oturur?
Almanya’da cumhurbaşkanlığının ofis olarak kullandığı iki yerleşkesi bulunmakta. Berlin’de Bellevue Sarayı’nı en son 1999’da cumhurbaşkanlık mühleti biten, Hristiyan Birlik ittifakı kökenli Roman Herzog konut olarak kullandı. Ona müteakip cumhurbaşkanı seçilen, Türkiye kökenlilerin de kıymet verdiği siyasetçi Toplumsal Demokrat Johannes Rau devrinden bu yana cumhurbaşkanlığı yerleşkesi konut olarak kullanılmıyor. Resmi yerleşke olan Bellevue Sarayı yalnızca resmi temaslar, kabuller, toplantılar ve ofis hedefli kullanılıyor. Cumhurbaşkanı ise Berlin’in kent hududunda bulunan bir konutta kalıyor.
Cumhurbaşkanı’nın Berlin’deki yerleşkesi Bellevue Sarayı’nın yanı sıra Bonn’da da bir resmi yerleşkesi var, eski başkentteki yerleşkenin ismi Hammerschmidt Villası.
Her iki saray da yıllın aşikâr periyotlarında halkın ziyaretine açılıyor ve hatta orada çalışanların da iştirakiyle rehberli seyahatler düzenleniyor.
Almanya Cumhurbaşkanı ne kadar maaş alıyor?
Almanya’da 2020’de belirlenen hazine bütçesine bakılırsa ülkenin en üst seviye memuru olan cumhurbaşkanı yılda yaklaşık 254 bin euro brüt maaş alıyor. İşçi ve gibisi sarfiyatları için de cumhurbaşkanına yıllık 78 bin euro ek sarfiyat bütçesi ayrılıyor.
bakılırsavi daha sonrasında yahut sıhhat sebepleriyle nazaranv mühletini tamamlamadan cumhurbaşkanlığından ayrılması halinde de yıllık gelirini almayı sürdürüyor, ek masrafları için ayrılan 78 bin euro hariç.
Cumhurbaşkanının maaşı her türlü vergiye tabi olup net maaş olarak belirlenmiyor.
Cumhurbaşkanını kim seçiyor?
Almanya’da cumhurbaşkanı direkt halk tarafınca seçilmiyor. Federal Meclis’te yer alan milletvekilleri ile bir daha onların sayısı kadar 16 eyalet parlamentosuna önerilen ve belirlenen delegelerden oluşan bir heyet cumhurbaşkanını seçiyor. Federal Meclis son seçimlerle de büyüyerek 736 vekil sayısına ulaştı. Bir o kadar da eyaletler tarafınca belirlenen delege olduğu göz önünde bulundurulursa cumhurbaşkanını seçecek toplam delegeler heyeti bin 472 şahıstan oluşuyor.
Eyaletlerin belirlediği ve cumhurbaşkanını seçmek üzere Berlin’e gönderilen delegeler içinde etkin yahut emekli siyasetçiler olduğu üzere sanatkarlar, bilim insanları, muharrirler, müzisyenler, atletler yahut emekçiler de olabiliyor. Bu sefer mesela eski seçim bölgesi tarafınca cumhurbaşkanını seçmek üzere delege olarak belirlenen eski Başbakan Angela Merkel de seçiciler şurasında yer alacak. Onun haricinde müellif Saša Stanišić, oyuncu Fritzi Haberlandt, astronot Alexander Gerst, piyanist Igor Levit, tanınmış virologlar Sandra Ciesek ile Christian Drosten da var.
Almanya’da cumhurbaşkanını seçecek şuraya vekiller ve partiler Türkiye kökenli kişi ve kişiselyetleri de delege olarak öneriyor ve gönderiyor. Evvelki Cumhurbaşkanı Joachim Gauck’un seçici konseyine mesela Solingen’de 1993 yılında ırkçıların düzenlediği kundaklamada beş aile üyesini kaybeden Mevlüde Genç giderek oy kullanmıştı.
Pazar günü yapılacak seçimlerde ise Federal Meclis’e farklı partilerden giren 18 Türkiye kökenli vekile ilaveten, eyalet parlamentolarında yer alan kimi Türkiye kökenli vekiller de oy kullanacak. Onlara ilaveten eyalet parlamentolarının teklifiyle seçilen delegeler içinde hayli sayıda sivil de var. Bunlar içinde 8’i Türkiye kökenli 10 kişiyi katleden çok sağcı terör örgütü NSU’nun birinci kurbanı çiçekçi Enver Şimşek’in kızı Semiya Şimşek ve Hanau’da bir ırkçının 2020’de düzenlediği ve dokuz göçmen kökenliyi katlettiği taarruzda oğlu Ferhat Unvar’ı kaybeden Serpil Pak Unvar da var. İlaveten NSU mağdurlarının avukatlarından Mehmet Daimagüler ile kendisi de çok sağcı tehditlere maruz kalan Frankfurtlu avukat Seda Başay-Yıldız da delege.
Kültür sanat ve bilim alanlarından da başarılı bayanların seçici konseyde yer alacağı görülüyor. Korona aşısını geliştiren BioNTech’in kurucusu Dr. Hasret Türeci, ödüllü oyuncu Sibel Kekilli, Nürnberg Kliniği’nde ağır bakımda çalışan bakıcı Ayşe Kâfi ve daha bir hayli Türkiye kökenli delege de cumhurbaşkanı seçimlerinde oy kullanacak.
Sayısı bin 472 olan delegeler pandemi şartları niçiniyle bu sefer Federal Meclis’in büyük salonunda değil, bir daha meclise ilişkin olan Paul Löbe Binası’nın farklı katlarına dağılarak oy kullanacaklar.
Elmas Topcu
©Deutsche Welle Türkçe
Almanya’da bugün cumhurbaşkanlığı seçimi yapılacak. Ülkede devletin en üst seviye temsilcisi, öbür bir deyişle “1 Numarası” olarak maddede yer alan cumhurbaşkanı nasıl seçiliyor ve hala bu nazaranvi yürüten Frank-Walter Steinmeier’in bir daha seçilmesi mümkün mü?
Son sorudan başlamak gerekirse; Evet, hala bu nazaranvde bulunan eski Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier’in seçilmesine kesin gözüyle bakılıyor, hakikaten Toplumsal Demokrat Parti kökenli Steinmeier’in adaylığı bir hayli parti tarafınca da destekleniyor. Geçen sonbaharda yapılan seçimlerle muhalefete düşen Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) ve onun kardeş partisi Hristiyan Toplumsal Birlik (CSU) bile Steinmeier’i desteklediklerini deklare ettilar.
bu biçimdece Frank-Walter Steinmeier, hükümette olan Toplumsal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve Hür Demokrat Parti (FDP) ile ana muhalefeti oluşturan Hristiyan Birlik (CDU ve CSU) ittifakı tarafınca destekleniyor. ötürüsıyla da seçimlerin favorisi. Çünkü SPD’nin 391, Yeşiller’in 233, FDP’nin 154, Hristiyan Birlik ittifakını oluşturan CDU ve CSU’nun da 445 delegesi bulunduğu dikkate alınırsa Steinmeier’in ikinci misyon periyodu için salt çoğunluğu sağlaması kesin görünüyor.
AfD’nin CDU’lu aday göstermesi ortalığı karıştırdı
Bir emekçi aileden gelen Steinmeier hukuk okudu ve cumhurbaşkanlığı öncesinde müsteşarlıktan dışişleri bakanlığına epey sayıda misyonda bulundu. Lakin Steinmeier tek aday değil. Son seçimlerde parlamentoya girmeyi kıl hissesi başaran Sol Parti, bir daha geleneğini bozmadı ve bu sefer de yoksullukla çabadaki çalışmalarıyla tanınan bir hak savunucusunu, doktor Gerhard Trabert’i aday gösterdiğini deklare etti.
en çok tartışmaya niye olan isim ise İslam ve göç zıddı, sağ popülist Almanya İçin Alternatif (AfD) partisinin adayı oldu. Hakikaten AfD bu sefer taktiksel bir adım attı ve kendi partisinden bir siyasetçiyi değil, Hristiyan Demokrat Birlik’ten (CDU) Max Otte’yi aday gösterdi. AfD, son senelerda sağ popülist ve çok sağcı telaffuzları ile dikkat çeken CDU’lu Otte’yi aday göstererek, muhalefete düşen, Merkel’in partisi CDU’yu yalnızca yıpratmakla kalmadı, bir nevi alay da etmiş oldu. ABD ve Alman vatandaşı olan Otte’nin aday gösterilmedilk evvel AfD’ye en az 30 bin euro bağış yaptığı da ortaya çıktı. CDU, Otte’nin partiden ihracı için soruşturma başlatırken, önlem emeliyle onun kararınu beklemeden üyeliğini süreksiz olarak da iptal etti.
Bir başka aday da Hür Seçmenler’in (Freie Wähler) gösterdiği bayan astrofizikçi Stefanie Gebauer.
Adaylardan hangisi birinci iki çeşitte salt çoğunluğu sağlarsa seçilmiş oluyor. Her iki tıpta da salt çoğunluğun sağlanamaması halinde sıradan çoğunluğu elde eden aday cumhurbaşkanı seçiliyor.
Cumhurbaşkanı partili mi?
Almanya’da cumhurbaşkanlığı için partiler kendi sıralarından kıdemli ve saygın siyasetçileri aday gösterdiği üzere siyaset haricindeki alanlarda başarılı olan ve kabul nazarann kişiselyetleri de aday yapabiliyor. Cumhurbaşkanı da beş yıllık bir periyot için federal vekiller ile eyalet parlamentolarına önerilen siyasetçi yahut sivil delegelerden oluşan bir seçiciler şurası tarafınca seçiliyor.
Yasal düzenlemeler cumhurbaşkanının partili olmasını yasaklamıyor. Lakin şimdiye kadar bu bakılırsavi üstüne alan ve parti kökenli olan cumhurbaşkanları nazaranv mühletince tarafsızlık prensibi gereği parti üyeliklerini dondurmayı tercih etti. Cumhurbaşkanına ait Almanya Anayasası’nın 55’nci unsurunda ise onun federal yahut eyaletler seviyesinde hükümet üyesi olmaması, kamu hukukî kişiliğine sahip yasa koyucu bir organda yer almaması, cumhurbaşkanlığı haricinde diğer hiç bir yerden maaş almaması, bir ticarethane işletmemesi, bir yerde maaşlı çalışmaması, bir şirketin idare yahut kontrol heyetlerinde yer almaması kaide koşuluyor.
Cumhurbaşkanı sarayda mı oturur?
Almanya’da cumhurbaşkanlığının ofis olarak kullandığı iki yerleşkesi bulunmakta. Berlin’de Bellevue Sarayı’nı en son 1999’da cumhurbaşkanlık mühleti biten, Hristiyan Birlik ittifakı kökenli Roman Herzog konut olarak kullandı. Ona müteakip cumhurbaşkanı seçilen, Türkiye kökenlilerin de kıymet verdiği siyasetçi Toplumsal Demokrat Johannes Rau devrinden bu yana cumhurbaşkanlığı yerleşkesi konut olarak kullanılmıyor. Resmi yerleşke olan Bellevue Sarayı yalnızca resmi temaslar, kabuller, toplantılar ve ofis hedefli kullanılıyor. Cumhurbaşkanı ise Berlin’in kent hududunda bulunan bir konutta kalıyor.
Cumhurbaşkanı’nın Berlin’deki yerleşkesi Bellevue Sarayı’nın yanı sıra Bonn’da da bir resmi yerleşkesi var, eski başkentteki yerleşkenin ismi Hammerschmidt Villası.
Her iki saray da yıllın aşikâr periyotlarında halkın ziyaretine açılıyor ve hatta orada çalışanların da iştirakiyle rehberli seyahatler düzenleniyor.
Almanya Cumhurbaşkanı ne kadar maaş alıyor?
Almanya’da 2020’de belirlenen hazine bütçesine bakılırsa ülkenin en üst seviye memuru olan cumhurbaşkanı yılda yaklaşık 254 bin euro brüt maaş alıyor. İşçi ve gibisi sarfiyatları için de cumhurbaşkanına yıllık 78 bin euro ek sarfiyat bütçesi ayrılıyor.
bakılırsavi daha sonrasında yahut sıhhat sebepleriyle nazaranv mühletini tamamlamadan cumhurbaşkanlığından ayrılması halinde de yıllık gelirini almayı sürdürüyor, ek masrafları için ayrılan 78 bin euro hariç.
Cumhurbaşkanının maaşı her türlü vergiye tabi olup net maaş olarak belirlenmiyor.
Cumhurbaşkanını kim seçiyor?
Almanya’da cumhurbaşkanı direkt halk tarafınca seçilmiyor. Federal Meclis’te yer alan milletvekilleri ile bir daha onların sayısı kadar 16 eyalet parlamentosuna önerilen ve belirlenen delegelerden oluşan bir heyet cumhurbaşkanını seçiyor. Federal Meclis son seçimlerle de büyüyerek 736 vekil sayısına ulaştı. Bir o kadar da eyaletler tarafınca belirlenen delege olduğu göz önünde bulundurulursa cumhurbaşkanını seçecek toplam delegeler heyeti bin 472 şahıstan oluşuyor.
Eyaletlerin belirlediği ve cumhurbaşkanını seçmek üzere Berlin’e gönderilen delegeler içinde etkin yahut emekli siyasetçiler olduğu üzere sanatkarlar, bilim insanları, muharrirler, müzisyenler, atletler yahut emekçiler de olabiliyor. Bu sefer mesela eski seçim bölgesi tarafınca cumhurbaşkanını seçmek üzere delege olarak belirlenen eski Başbakan Angela Merkel de seçiciler şurasında yer alacak. Onun haricinde müellif Saša Stanišić, oyuncu Fritzi Haberlandt, astronot Alexander Gerst, piyanist Igor Levit, tanınmış virologlar Sandra Ciesek ile Christian Drosten da var.
Almanya’da cumhurbaşkanını seçecek şuraya vekiller ve partiler Türkiye kökenli kişi ve kişiselyetleri de delege olarak öneriyor ve gönderiyor. Evvelki Cumhurbaşkanı Joachim Gauck’un seçici konseyine mesela Solingen’de 1993 yılında ırkçıların düzenlediği kundaklamada beş aile üyesini kaybeden Mevlüde Genç giderek oy kullanmıştı.
Pazar günü yapılacak seçimlerde ise Federal Meclis’e farklı partilerden giren 18 Türkiye kökenli vekile ilaveten, eyalet parlamentolarında yer alan kimi Türkiye kökenli vekiller de oy kullanacak. Onlara ilaveten eyalet parlamentolarının teklifiyle seçilen delegeler içinde hayli sayıda sivil de var. Bunlar içinde 8’i Türkiye kökenli 10 kişiyi katleden çok sağcı terör örgütü NSU’nun birinci kurbanı çiçekçi Enver Şimşek’in kızı Semiya Şimşek ve Hanau’da bir ırkçının 2020’de düzenlediği ve dokuz göçmen kökenliyi katlettiği taarruzda oğlu Ferhat Unvar’ı kaybeden Serpil Pak Unvar da var. İlaveten NSU mağdurlarının avukatlarından Mehmet Daimagüler ile kendisi de çok sağcı tehditlere maruz kalan Frankfurtlu avukat Seda Başay-Yıldız da delege.
Kültür sanat ve bilim alanlarından da başarılı bayanların seçici konseyde yer alacağı görülüyor. Korona aşısını geliştiren BioNTech’in kurucusu Dr. Hasret Türeci, ödüllü oyuncu Sibel Kekilli, Nürnberg Kliniği’nde ağır bakımda çalışan bakıcı Ayşe Kâfi ve daha bir hayli Türkiye kökenli delege de cumhurbaşkanı seçimlerinde oy kullanacak.
Sayısı bin 472 olan delegeler pandemi şartları niçiniyle bu sefer Federal Meclis’in büyük salonunda değil, bir daha meclise ilişkin olan Paul Löbe Binası’nın farklı katlarına dağılarak oy kullanacaklar.
Elmas Topcu
©Deutsche Welle Türkçe