Batılı istihbaratçıların peşinde olduğu soru: Putin’in aklından neler geçiyor?

bencede

New member
Batılı istihbarat üniteleri, Rusya önderi Vladimir Putin’in kendi yarattığı bir çember ortasında kapana kısıldığı görüşündeler ve bu onları endişelendiriyor.

İstihbaratçılar senelerca Putin’in planlarını anlayabilmek için onun başından geçenlerin peşine düştü.

Rus güçleri Ukrayna’da tıkanmış bir imaj verirken, bu kanıları öğrenebilmek, Putin’in baskı altında nasıl tepki vereceğini anlamak ismine her zamankinden değerli bir hal almış durumda.

Onun ruh halini anlayabilmek, krizin daha tehlikeli bir hal almasını önlemek ismine hayati bir değer taşıyor.

Rus başkanın hasta olduğuna dair spekülasyonlar yapılıyordu. Lakin biroldukça uzman Putin’in çok izole bir durumda olduğunu ve etrafında alternatif olabilecek fikirleri lisana getirecek kimse olmadığını kıymetlendiriyor.

Bu izole hal, uzun masalarda yalnız bir biçimde baş köşede oturduğu fotoğraflara da yansıyor.

Bir Batılı istihbarat yetkilisi, Putin’in işgal planının bir KGB casusu tarafınca oluşturulmuşa benzediğini söylüyor ve planının, saklılığa büyük ehemmiyet veren “komplocu dar bir grup” tarafınca oluşturduğunu kıymetlendiriyor.

Lakin sonuç tam bir kaos oldu. Rus kumandanlar hazır değildi ve hatta birtakım askerler neden hududu geçtiklerini dahi bilmiyordu.

Bir karar verici

Kaynakları hakkında ipucu vermeyen Batılı casuslar, işgal planı hakkında, Rusya liderliği ortasındaki biroldukca bireyden daha fazla şey biliyordu.

Lakin artık daha güç bir nazaranvleri var; Rusya başkanının bir daha sonraki adımını öngörmek.

SPUTNIK / AFP Şubat ayında yapılan bir güvenlik doruğu

CIA’in Rusya operasyonlarını yönetmiş bir isim olan John Sipher, “Kremlin’in bir daha sonraki adımını anlamaktaki zorluğun ardında, Putin’in tek karar verici olması yatıyor” diyor.

İngiltere’nin Saklı İstihbarat Servisi’nin (MI6) eski lideri John Sawers da benzeri bir görüşü lisana getiriyor ve “en yakınındaki isimler bile bilmezken” Putin’in ne düşündüğünü öngörmenin kuvvetliğüne vurgu yapıyor.

Psikoloji profesörü olan Adrian Furnham, Putin’in kendi propagandasının kurbanı olduğunu, görüş aldığı şahısların fazlaca hudutlu olması niçiniyle de dünyaya bakışının garipleştiğini görüşünde.

İstihbaratçılar, Putin’in yakın etrafında hiç bir vakit fazla kişi bulunmadığını fakat husus Ukrayna’yı işgale geldiğinde bu çemberin güzelce daraldığını söylüyorlar.

Bu çemberde yer alanların da, Putin’e büsbütün inanmış, ihtiraslarını ve hedeflerini sorgulamayan bireylerden oluştuğu belirtiliyor.

Bu yakın etrafın ne kadar dar olduğu, işgal öncesi Kremlin’deki güvenlik doruğunda ortaya serilmişti.

Onu yakından gözlemleyenler, 1990’larda Rusya’nın yaşadığı, Sovyetler daha sonrası karışıklık devrini unutturma dileği ile hareket ettiği görüşündeler.

Ayrıyeten, iktidarının Batı tarafınca elinden alınmaya çalışıldığı ve tıpkı Batı’nın Rusya’nın önünü kapama kararlılığında olduğuna dair bir inançla hareket ettiğini düşünüyorlar.

Putin’le tanışmış bir kişi, Kaddafi’nin 2011’de devrildikten daha sonra öldürülürken manzaralarını izleme takıntısını hatırlatıyor.

DENIS SINYAKOV

CIA Lideri William Burns’ten Putin’in ruh sıhhatini değerlendirmesi istendiğinde şu cevabı vermişti: “O, yıllardır kindarlık ve ihtirasla yanıcı hal alan bir motorla hareket ediyor.”

Burns, Putin’in görüşlerinin yıllar ortasında sertleştiğini ve alternatif görüşlere de kapandığını anlatıyor.

Rusya başkanı delirdi mi?

Bu soru birfazlaca Batı’da biroldukca kişi tarafınca lisana getiriliyor. Ve ancak az bir küme uzman bu soruyu yararlı buluyor. Bir psikolog, Ukrayna işgali sonucunın niye verildiğini, şayet o sonucu veren kişiyi peşin kararla meczup olarak değerlendirirsek, anlayamayız diyor.

CIA bünyesindeki bir grup, yabancı önderler hakkında, sıhhat, geçmiş ve bağlantılar üzerinden “liderlik analizleri” yapıyor.

Kullandıkları bir öbür araç da, farklı önderlerle yapılan temaslardan elde edilen bilgiler. Örneğin, 2014 yılında Angela Merkel periyodun ABD Lideri Obama’ya, Putin hakkında “o farklı bir dünyada yaşıyor” demişti.

Fransa başkanı Macron da Putin ile son görüşmesinde, Rus başkanı evvelki görüşmelere bakılırsa “daha katı ve izole” gördüğünü söylemiş oldu.

Anadolu Agency / Getty Images Putin ve Macron’un Kremlin’deki Ukrayna doruğu

Pekala bu ortada bir şeyler mi değişti? Kimileri, fazla ispat ortaya koymadan, Putin’in sıhhatinin berbatlaşmış olabileceğini ya da ilaçlara reaksiyon veriyor olabileceğini ortaya atıyor.

Ruhsal faktörleri öne çıkaranlar da var. Putin’in Rusya’yı müdafaanın bahtı olduğunu düşündüğü ve bir daha harika güç statüsünü ona kazandırmak için az vakti kaldığı fikri ile hareket ediyor olabileceği görüşü lisana getiriliyor. Bir taraftan da Covid’de kendini epeyce fazla izole etmiş olmasının yaratabileceği mümkün ruhsal tesirlere atıf yapılıyor.

ABD idaresinde diplomat olarak vazife yapmış ve artık bir niyet kuruluşunda olan Ken Dekleva, Putin’in ruh sıhhatinin bozuk olmadığını düşündüğünü fakat ivedi ile hareket etmeye başladığı görüşünü lisana getiriyor.

Putin’in çemberi içine, yararlı ayrıntıların ulaşmıyor olduğu telaşı de hakim. Rus istihbarat servisleri, Ukrayna’da askerlerin nasıl karşılanacağı üzere duymak istemeyeceği ayrıntıları işgal öncesi ondan saklamış olabilir.

Bu hafta bir Batılı yetkili, Putin’in hala birliklerinin durumu konusunda, Batılı istihbarat servisleri kadar bilgisi olmayabileceğini söylemiş oldu.

Bu mümkün bilgi eksikliği, krizin derinleşmesi durumunda verebileceği reaksiyon konusunda telaşlar doğuruyor.

Meczup adam teorisi

Putin’in kendisi çocukken bir fareyi nasıl kovaladığına ait bir kıssa paylaşmıştı. Köşeye sıkışan farenin, akın haline geçtiği ve genç Vladimir’i kaçmaya ittiğini anlatmıştı. Batılı devlet insanları, Putin’in kendisini köşeye sıkışmış hissedip hissetmediği sorusunu lisana getiriyor.

AFP

Bir Batılı yetkili, “Soru, acımasızlığın düzeyini artıracak ve krizi, kullanmaya hazır olduğunu söylemiş olduği silah sistemleri noktasına taşıyacak mı?” diyor.

Putin’in taktik bir nükleer silah kullanabileceği bir müddetdir söz ediliyor.

Psikoloji profesörü olan Adrian Furnham, ani bir kararla “düğmeye basın” diyebileceği kaygısının olduğunu söylüyor.

Putin’in mecnun adam teorisi olarak isimlendirilen bir taktiğe oynuyor olabileceği de lisana getiriliyor.

Buna göre Rus önderin, düşmanlarını geri çekilmeye zorlamak için, nükleer silah kullanması dahil, her şeyi yapabilecek bir mecnun adam olarak göstermek isteyebileceği de bedellendiriliyor.

Batılı casuslar ve siyaset yapıcılar için Putin’in niyetlerini anlamak her zamankinden daha kıymetli. Onu, tehlikeli bir reaksiyon verecek hale getirmeden nereye kadar zorlayabileceklerini iddia edebilmeleri büyük ehemmiyet taşıyor.

“Putin’in kendine bakışında, kusura ve zayıflığa yer yok. Hatta bunlara karşı nefret besliyor.” diyen Ken Dekleva devam ediyor: “Köşeye sıkışmış bir Putin, daha tehlikeli bir Putin’dir. kimi vakit ayının kafes dışına çıkış ormana geri dönmesine müsaade vermek daha hayırlıdır”
 
Üst