Divanı Hümayunu kim kaldırdı ?

Irem

New member
Divân-ı Hümâyûn'u Kim Kaldırdı? Bir Tarihsel İnceleme

Merhaba arkadaşlar,

Bugün hepimizin tarih kitaplarında veya belgesellerde sıkça karşılaştığı bir soruyu ele alacağız: "Divân-ı Hümâyûn'u kim kaldırdı?" Osmanlı İmparatorluğu'nun en önemli kurumlarından biri olan Divân-ı Hümâyûn, zaman içinde büyük değişimlere uğramış ve nihayetinde kaldırılmıştır. Peki, bu önemli kurumu kim kaldırdı? Bu kararın ardında hangi etkenler vardı? Bu soruları daha derinlemesine tartışmaya açmak istiyorum. Hadi gelin, birlikte bu tarihi süreci inceleyelim!

Divân-ı Hümâyûn: Osmanlı Yönetiminin Kalbi

Osmanlı İmparatorluğu'nda Divân-ı Hümâyûn, padişahın en yüksek karar organıydı ve imparatorluğun yönetiminde büyük bir rol oynuyordu. Divân, padişahın başkanlığında, sadrazam, vizeler ve diğer önemli devlet adamlarından oluşan bir heyetten meydana geliyordu. Bu organ, devletin iç ve dış politikasına dair en önemli kararları alıyor, adalet sistemini denetliyordu. Divân-ı Hümâyûn’un kararları, tüm Osmanlı İmparatorluğu’nun hukuk ve yönetim yapısını şekillendiriyordu.

Osmanlı’nın ilk dönemlerinde, Divân-ı Hümâyûn, padişahın doğrudan müdahalesiyle çalışıyordu ve bu organ oldukça işlevseldi. Fakat zamanla, özellikle 17. yüzyıldan itibaren, devlet işlerinin giderek karmaşıklaşması, yönetim anlayışındaki değişiklikler ve imparatorluğun büyüyen toprak yapısı, bu yapıyı değiştirmeye başladı.

Divân-ı Hümâyûn’un Kaldırılması: Hangi Etkenler Rol Oynadı?

Divân-ı Hümâyûn, 19. yüzyılda ciddi reform süreçlerine girmeye başladı. Bu dönemde, Batı'dan alınan yenilikçi yönetim anlayışları Osmanlı İmparatorluğu'na entegre edilmeye başlandı. 1839’da başlayan Tanzimat dönemi ile birlikte, imparatorlukta reform hareketleri hız kazandı. Bu reformların en önemlilerinden biri, Divân-ı Hümâyûn’un işlevlerinin değiştirilmesi ve modern bürokratik yapılarla yer değiştirilmesiydi.

Divân-ı Hümâyûn, nihayetinde 1838 yılında kaldırıldı. Peki, bu kararın ardında kim vardı? Osmanlı'daki reform hareketlerinin önderi olan II. Mahmud, Divân-ı Hümâyûn’un kaldırılmasına öncülük etti. Bu karar, padişahın modernleşme çabalarının bir parçasıydı. II. Mahmud, Osmanlı İmparatorluğu'nu modernleştirme sürecinde bir dizi önemli adım attı. Ancak, Divân-ı Hümâyûn’un kaldırılması, yalnızca bir bürokratik değişiklik değildi; aynı zamanda bir yönetim anlayışının dönüşümünü de simgeliyordu.

Erkeklerin Pratik Yaklaşımları: Sonuç Odaklı Bir Değişim

II. Mahmud, Divân-ı Hümâyûn’u kaldırma kararıyla, Osmanlı İmparatorluğu’nu Batı’daki monarşilere daha yakın bir yönetime dönüştürme amacındaydı. Erkeklerin bu tür pratik ve sonuç odaklı kararları genellikle toplumsal düzenin daha verimli hale getirilmesi, devletin daha güçlü bir yapıya kavuşması için atılan adımlardır. II. Mahmud’un kararını, imparatorluğu Batı tarzı bir yönetim biçimine kavuşturma hedefiyle açıklayabiliriz.

Divân-ı Hümâyûn’un kaldırılması, aslında bir tür bürokratik reformdu. Eskiden padişahın çevresindeki bir grup kişiden oluşan Divân, artık yerini daha sistematik ve merkeziyetçi bir yapıya bırakıyordu. Bu, Osmanlı’nın hızla modernleşmeye başlamasıyla paralel bir gelişmeydi. Bürokrasiye daha fazla dayanan bir yönetim tarzı benimsenmişti.

II. Mahmud, reformlarına hız vermek ve yöneticilerin işlerini daha düzenli bir biçimde yapabilmesi için bürokratik yapıyı sadeleştirmeyi hedefliyordu. Bu dönüşüm, tıpkı Batı’daki uygulamalara benzer bir şekilde, yönetim sistemini daha merkeziyetçi ve idari olarak daha verimli hale getirme çabasıydı.

Kadınların Sosyal ve Duygusal Etkileri: Toplumdaki Değişim

Kadınların tarihsel bakış açıları, genellikle duygusal ve toplumsal değişimlere odaklanmıştır. II. Mahmud’un kararının toplumsal yapıyı nasıl etkileyebileceğini değerlendiren kadınlar, bu tür reformların sadece devlet işleyişini etkilemediğini, aynı zamanda halkın hayatını da değiştirdiğini görürlerdi. Divân-ı Hümâyûn’un kaldırılması, imparatorluktaki yerel halkın, özellikle kadınların, yönetimle olan bağlarını zayıflatacak bir gelişme olarak da görülebilir.

Birçok kadın, özellikle köylerde ve kasabalarda, devletle olan ilişkilerini çoğunlukla yerel idarecilerle kuruyordu. Divân’ın kaldırılması, yerel düzeydeki yönetimle olan bağları daha da güçlendirecek bürokratik değişikliklerin temelini atıyordu. Ancak, bu değişiklik aynı zamanda geleneksel toplum düzeninin bozulması anlamına da gelebilirdi. Kadınların çoğunlukla toplumsal ilişkilerdeki yerleri, devletin üst kademeleriyle değil, yerel otoritelerle daha yakın olma eğilimindeydi. Bu nedenle, Divân-ı Hümâyûn’un kaldırılması, kadınların sosyal yapılarındaki dengeyi değiştiren bir karar olarak düşünülebilir.

Sonuç ve Tartışma: Divân-ı Hümâyûn’un Kaldırılmasının Ardındaki Gerçekler

Divân-ı Hümâyûn’un kaldırılmasının ardında hem erkeklerin sonuç odaklı, pratik yaklaşımları hem de kadınların toplumsal ve duygusal etkileri vardı. II. Mahmud’un bu reformları gerçekleştirme kararı, Osmanlı İmparatorluğu’nun Batı dünyasına daha yakın bir yapıya kavuşmasını amaçlıyordu. Ancak, bu tür radikal değişiklikler her zaman toplumsal yapıyı da etkiler. Bu süreçte kadınlar, yerel halkla olan bağlarını daha güçlü bir şekilde korurken, erkekler de sistematik ve merkeziyetçi bir yönetim anlayışı ile işleri kolaylaştırmayı hedefliyordu.

Sonuç olarak, Divân-ı Hümâyûn’un kaldırılması, Osmanlı’nın modernleşme yolundaki önemli bir adımıydı. Ancak bu değişim, her iki cinsiyetin de farklı bakış açılarıyla şekillendi ve toplumsal yapıları da dönüştürdü. Şimdi sizlere sorum şu: Bu tür bürokratik değişiklikler, bir toplumun genel yapısını nasıl etkiler? Sizce kadınlar ve erkekler arasındaki bakış açıları, bu tür büyük kararları nasıl şekillendirir?
 
Üst