Minsk Muahedesi nedir, neleri kapsıyor ve tarafları kimler?

bencede

New member
Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, Ukrayna’nın doğusundaki iki bölgenin bağımsızlığını tanımasından bir gün daha sonra yaptığı açıklamada, Minsk Mutabakatı’nın artık var olmadığını söylemiş oldu.

Basın toplantısı düzenleyen Putin, “Minsk Mutabakatı, dün Donbas’taki halk cumhuriyetlerinin tanınmasından epey öncesinde öldürüldü” dedi.

Muahedeyi ortadan kaldıranların kendileri ya da tanıdıkları iki bölgenin idareleri olmadığını söyleyen Putin, bunun sorumluluğunun Kiev idaresinde olduğunu savundu.

Pekala, Moskova’nın Batılı ülkeler tarafınca görmezlikten gelmekle suçladığı, Putin’in ise artık var olmadığını söylemiş olduği Minsk Muahedesi nedir, neleri kapsıyor ve tarafları kimler?

Birinci mutabakat

Ukrayna’nın doğusundaki Donetsk ve Luhansk bölgelerinde Rus takviyeli ayrılıkçı güçler ile Ukrayna’ya bağlı askeri birlikler içinde çıkan çatışmaları sonlandırmak maksadıyla Rusya, Ukrayna, Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı (AGİT) ve iki ayırlıkçı bölgenin temsilcileri Eylül 2014’te Belarus’un başşehri Minsk’te bir ortaya geldi.

Toplantının akabinde Kiev ile ayrılıkçı güçler, ağır silahların ortadan kaldırılması ve mahkum takası da dahil olmak üzere 12 husus üzerinde anlaştı ve Minsk Protokolü diye de anılan ve ateşkesi amaçlayan Minsk Muahedesi’ni imzaladı.

12 Unsurluk Minsk Protokolü,

  • Derhal ateşkes ilanı edilmesi
  • Ukrayna’daki silahlı kümeler askeri donanım, savaşçılar ve paralı askerlerin geri çekilmesi
  • Ateşkesin Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı AGİT tarafınca gözlenip denetlenmesi
  • Donetsk ve Luhansk’daki isyancıların elindeki bölgelere idare yetkileri devredilmesi
  • Ukrayna-Rusya hududunun AGİT tarafınca gözlenmesi ve hudutta tampon güvenlik bölgeleri oluşturulması
  • “Kapsayıcı ulusal diyalog”un devam ettirilmesi
  • Donetsk ve Luhansk’da erken mahallî seçime gidilmesini içeriyordu.
Lakin muahede, her iki tarafın da sık sık gerçekleştirdiği ihlaller niçiniyle çatışmayı durdurmayı başaramadı.

İkinci mutabakat

Getty Images

Bundan 5 ay daha sonra Şubat 2015’te, Ukrayna’nın Rusya yanlısı ayrılıkçılara toprak kaybetmesinin akabinde Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ile Ukrayna Devlet Lideri Petro Poroşenko, Fransa Cumhurbaşkanı Francois Hollande, Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Belarus Devlet Lideri Aleksandr Lukaşenko’nun iştirakiyle yeni bir toplantı daha gerçekleştirildi.

Batı yanlısı Kiev hükümeti toplantı öncesinde, varılacak her türlü mutabakatın Minsk protokolünde çizilen sonlara dayanması ve çatışma bölgesinde ateşkes ilan edilerek ağır silahların geri çekilmesi taleplerini vurguladı.

Kiev, Donetsk ve Luhansk bölgelerinin “federal” bir yapıya kavuşmasına karşı durdu lakin daha fazla özerklik tanıyabileceğini ve Rus nüfusun anadile dair taleplerini karşılamaya hazır olduklarını söylemiş oldu.

Ukrayna hükümeti Rus ordusu ve askeri donanımının ülkesine geçişine mahzur olunmasını da istedi.

İsyancılar ayrıyeten Ukrayna ortasında özel statü ya da özerklik halindeki bir tahlilden değil ayrılıktan yana olduklarını da belirtti. Luhansk ve Donetsk’e yönelik Ukrayna ekonomik ambargosunun son bulmasını da acil talep olarak öne sürdüler.

Tüm bu iklimde gerçekleşen ve 16 saat süren görüşmelerin akabinde İkinci Minsk Muahedesi olarak da anılan 13 unsurluk yeni bir ateşkes protokolü daha imzalandı.

Getty Images Şubat 2015’te imzalanan ikinci Minsk protokolünün birinci sayfası

Putin, toplantı daha sonrasında, “Ana sıkıntılarda uzlaşıya varmayı başardık” dedi.

Ayrılıkçıların Eylül ayındaki Minsk görüşmelerinde üzerinde mutabakata varılan sonlara geri çekilmeyi kabul ettiği, bunun karşılığında da Ukrayna birliklerinin cepheden çekileceği tabir edildi.

Mutabakat maddeleri’ne göre, ağır silahların kaldırılacağı, tüm tutsakların özgür bırakılacağı ya da takas edileceği ve Ukrayna’nın yıl sonuna kadar memleketler arası hudutlarda denetimi sağlayacağı konusunda anlaşıldı.

Lakin epey sürmeden, bir daha karşılıklı ihlaller sonucunda bölgede ateşkes sağlanamadı.
 
Üst