bencede
New member
“Ukrayna ve Londra da dahil olmak üzere müttefikleri, 1000 yıldır Rusya’yı tehdit ediyor: NATO’yu hudutlarımıza kadar genişletmek, kültürümüzü iptal etmekle tehdit ediyorlar; uzun yıllar bize zorbalık ettiler.”
Rus Duması (parlamento) üyesi ve Rusya’da tesirli bir televizyon programının sunucusu olan Yevgeny Popov, BBC’nin Ukrayna ile ilgili podcast serisinde 19 Nisan’da bunları söylemişti. “NATO’nun Ukrayna planları olağan ki Rus vatandaşları için direkt bir tehdittir.”
Kremlin’in ortaya koyduğu fazlaca farklı anlatım bakımından, bu milletvekilinin görüşleri, Batı’daki bakış açısıyla karşılaştırıldığında hem şaşırtan birebir vakitte aydınlatıcıydı. Batılılar bu tabirleri akıl almaz buluyor, hatta belgelenmiş ispatların bariz bir biçimde göz arkası edilmesi olarak da değerlendirebiliyor.
Ancak bunlar yalnızca Rusya’da Kremlin destekçileri ve daha geniş nüfus tarafınca değil, dünyanın öbür birfazlaca bölgesinde de lisana getirilen niyetlerden yalnızca birkaçı.
Rusya’nın 24 Şubat’ta Ukrayna’yı işgale başlamasından bir hafta daha sonra Birleşmiş Milletler (BM) acil oylama yapmış ve 193 üye ülkeden 141’i işgali kınamıştı. Lakin Çin, Hindistan ve Güney Afrika da dahil olmak üzere birtakım büyük ülkeler çekimser kalmayı tercih etti.
ötürüsıyla, Batılı başkanların, bu savaşın sorumluluğunu tümüyle Rusya’ya atfeden NATO görüşünü tüm dünyanın paylaştığına inanmaları hayal olur, zira o denli değil.
Peki niye bu kadar epeyce ülke Rusya’nın işgali konusunda çekimser?
Doğrudan ekonomik yahut askeri çıkarlardan, Batı’nın ikiyüzlülüğü suçlamalarına ve Avrupa’nın sömürge geçmişine kadar birfazlaca sebebi var. Herkese uyan tek bir tanım yok. Her ülkenin Rusya’yı alenen kınamak yahut Devlet Lideri Putin’i kendinden uzaklaştırmak istememesi için kendine mahsus niçinleri olabilir.
Fransa’nın Mali’den askerlerini çekeceğini ilan etmesini kutlayan bir gösterici Bamako’da Rus bayrağı taşıyor – 19 Şubat 2022
İşbirliğinde ‘sınır yok’
1,4 milyardan fazla nüfusuyla dünyanın en kalabalık ülkesi olan ve birden fazla Ukrayna’daki haberleri tıpkı Rusya’da olduğu üzere devlet denetimindeki medyadan alan Çin ile başlayalım. 24 Şubat’ta Ukrayna işgali başlamadan kısa bir süre evvel, Çin’deki Kış Olimpiyatları’na üst seviye bir ziyaretçi de katılmıştı: Putin.
Çin’in yayımladığı bildiride “iki ülkenin işbirliğinde bir hudut olmadığı” açıklandı. Pekala Putin, Çinli mevkidaşı Şi Cinping’e Ukrayna’ya kapsamlı bir işgal başlatmak üzere olduğu konusunda bilgi vermiş miydi? Çin “Kesinlikle hayır” diyor; lakin bu biçimdesine değerli bir komşuya en ufak bir ipucu bile verilmediğini düşünmek güç.
Çin ve Rusya bir gün stratejik rakipler haline gelebilirler, lakin bugün ortak hareket ediyor ve NATO, Batı ve demokratik kıymetlerini, düşmanlık sonuna yaklaşan bir biçimde hor görüyorlar. Çin, Güney Çin Denizi’ne askeri genişlemesi konusunda ABD ile aslına bakarsan çatışmalı pozisyonda. Pekin ayrıyeten, Uygur nüfusuna yönelik muamelesi, Hong Kong’da demokrasiyi ezmesi ve gerekirse zorla “Tayvan’ı geri alma” sözü konusunda Batılı hükümetlerle çatıştı.
ötürüsıyla Çin ve Rusya’nın NATO’da ortak bir düşmanı var ve hükümetlerinin dünya görüşü her iki ülkenin halkları içinde da paylaşılıyor ve sonuç olarak, Rusya’nın işgaline ve tez edilen savaş kabahatlerine karşı Batı’nın duyduğu nefreti birden fazla sefer paylaşmıyorlar.
Hindistan ve Pakistan’ın Rusya ile sorun yaşamak istememesinin niçinleri var. Hindistan silahlarının birçoklarını Moskova’dan alıyor. Ayrıyeten Çin ile Himalayalar’daki çatışmasında, Rusya’ya müttefik ve gözetici olarak muhtaçlık duyabileceğini düşünüyor.
Pakistan’ın kısa mühlet evvel devrilen başbakanı İmran Han da başta ABD olmak üzere Batı’yı sert bir biçimde eleştiriyordu. Pakistan da Rusya’dan silah alıyor ve kuzeyindeki hayat alanı olarak gördüğü Orta Asya’ya ticaret yollarının güvenliği konusunda Moskova’nın dayanağına muhtaçlık duyuyor.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgal ettiği 24 Şubat’ta Başbakan Han, Putin’i görmek üzere önce planlanmış ziyaretini gerçekleştirdi. Hem Hindistan tıpkı vakitte Pakistan, işgali kınama konusunda BM oylamasında çekimser kaldı.
İkiyüzlülük ve ikili standart
Ayrıca, bilhassa Müslüman nüfusu çoğunlukta olan ülkelerde, birfazlaca kişi tarafınca paylaşılan yaygın bir kanı var: ABD’nin başını çektiği Batı’ya yönelik ikiyüzlülük ve ikili standart suçlaması. 2003’te ABD ve İngiltere, senelerca sürecek şiddete yol açacak biçimde Irak’ı işgal ederek BM’yi ve dünya kamuoyunun çoğunluğunu baypas etmeyi seçmişti.
Washington ve Londra ayrıyeten, Yemen’deki resmi hükümete takviye için sık sık hava atakları düzenleyen Suudi Arabistan’ı silahlandırarak Yemen’deki iç savaşın uzamasına katkıda bulunmakla suçlanıyor.
Afrika’daki bir hayli ülke açısından ise daha tarihî öbür niçinler de rol oynuyor. Sovyet periyodunda, Moskova, kıtanın kuzeyindeki Sahra’dan güneydeki Cape’e kadar ABD ve Batı tesirine karşı koymaya çalışırken kıtaya silah yağdırmıştı. Kimi yerlerde, 19. ve 20. yüzsenelerda Batı Avrupa sömürgeciliğinin mirası, Batı’ya karşı bugün bile devam eden bir öfkedir.
Peki Ortadoğu bu mevzuda nerede duruyor? Suriye’nin Kuzey Kore, Belarus ve Eritre ile birlikte Rusya’nın işgalini desteklemesi şaşırtan değil. Suriye Devlet Lideri Beşar Esad, ülkesi 2015’te IŞİD tarafınca işgal edilme riskiyle karşı karşıya kaldıktan daha sonra ayakta kalabilmek için büyük ölçüde Rusya’ya güveniyor.
Ancak Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) üzere Batı’nın eski müttefikleri bile, BM oylamasını desteklemelerine karşın, Moskova’yı eleştirme konusunda nispeten sessiz kaldılar. BAE’nin fiili hükümdarı Veliaht Prens Muhammed bin Zayed’in Vladimir Putin ile uygun bir münasebeti var; o denli ki, eski Moskova büyükelçisi Putin’le av seyahatlerine çıkardı.
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın ABD Lideri Joe Biden ile alakasının ise büyük ölçüde fonksiyonsuz olduğunu da hatırlamakta yarar var. Karşılıklı hoşnutsuzlukları o kadar fazla ki, iki önderin birbirlerinin telefonlarına karşılık vermeyi reddettikleri bildiriliyor.
2018’in sonlarında dünya önderleri G20 Tepesi için Arjantin’in başşehri Buenos Aires’te bir ortaya geldiğinde, Batı’nın Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın tüyler ürpertici cinayetini emretmekle suçlamasından yalnızca haftalar daha sonra – birden fazla Batılı önder Suudi prensine soğuk davranırken, Putin tam aksisini yapmıştı. Bu, Suudi önderin unutmakta çabuk edeceği bir mevzu değil.
Bunların hiç biri, Belarus haricinde ismi geçen tüm ülkelerin bu işgali faal olarak desteklediği manasına gelmiyor. 2 Mart’ta BM’de yalnızca beş ülke lehte oy kullanmıştı ve bunlardan biri Rusya’ydı.
Fakat şu manaya geliyor: çeşitli niçinlerden ötürü, Batı, ne Putin konusunda, ne yaptırımlar ne de Ukrayna’ya daha fazla silah tedarikiyle Rusya’nın işgaline açıkça karşı koyma konusundaki istekliliğini dünyanın geri kalanının da paylaştığını var iseyamaz.
Rus Duması (parlamento) üyesi ve Rusya’da tesirli bir televizyon programının sunucusu olan Yevgeny Popov, BBC’nin Ukrayna ile ilgili podcast serisinde 19 Nisan’da bunları söylemişti. “NATO’nun Ukrayna planları olağan ki Rus vatandaşları için direkt bir tehdittir.”
Kremlin’in ortaya koyduğu fazlaca farklı anlatım bakımından, bu milletvekilinin görüşleri, Batı’daki bakış açısıyla karşılaştırıldığında hem şaşırtan birebir vakitte aydınlatıcıydı. Batılılar bu tabirleri akıl almaz buluyor, hatta belgelenmiş ispatların bariz bir biçimde göz arkası edilmesi olarak da değerlendirebiliyor.
Ancak bunlar yalnızca Rusya’da Kremlin destekçileri ve daha geniş nüfus tarafınca değil, dünyanın öbür birfazlaca bölgesinde de lisana getirilen niyetlerden yalnızca birkaçı.
Rusya’nın 24 Şubat’ta Ukrayna’yı işgale başlamasından bir hafta daha sonra Birleşmiş Milletler (BM) acil oylama yapmış ve 193 üye ülkeden 141’i işgali kınamıştı. Lakin Çin, Hindistan ve Güney Afrika da dahil olmak üzere birtakım büyük ülkeler çekimser kalmayı tercih etti.
ötürüsıyla, Batılı başkanların, bu savaşın sorumluluğunu tümüyle Rusya’ya atfeden NATO görüşünü tüm dünyanın paylaştığına inanmaları hayal olur, zira o denli değil.
Peki niye bu kadar epeyce ülke Rusya’nın işgali konusunda çekimser?
Doğrudan ekonomik yahut askeri çıkarlardan, Batı’nın ikiyüzlülüğü suçlamalarına ve Avrupa’nın sömürge geçmişine kadar birfazlaca sebebi var. Herkese uyan tek bir tanım yok. Her ülkenin Rusya’yı alenen kınamak yahut Devlet Lideri Putin’i kendinden uzaklaştırmak istememesi için kendine mahsus niçinleri olabilir.
Fransa’nın Mali’den askerlerini çekeceğini ilan etmesini kutlayan bir gösterici Bamako’da Rus bayrağı taşıyor – 19 Şubat 2022
İşbirliğinde ‘sınır yok’
1,4 milyardan fazla nüfusuyla dünyanın en kalabalık ülkesi olan ve birden fazla Ukrayna’daki haberleri tıpkı Rusya’da olduğu üzere devlet denetimindeki medyadan alan Çin ile başlayalım. 24 Şubat’ta Ukrayna işgali başlamadan kısa bir süre evvel, Çin’deki Kış Olimpiyatları’na üst seviye bir ziyaretçi de katılmıştı: Putin.
Çin’in yayımladığı bildiride “iki ülkenin işbirliğinde bir hudut olmadığı” açıklandı. Pekala Putin, Çinli mevkidaşı Şi Cinping’e Ukrayna’ya kapsamlı bir işgal başlatmak üzere olduğu konusunda bilgi vermiş miydi? Çin “Kesinlikle hayır” diyor; lakin bu biçimdesine değerli bir komşuya en ufak bir ipucu bile verilmediğini düşünmek güç.
Çin ve Rusya bir gün stratejik rakipler haline gelebilirler, lakin bugün ortak hareket ediyor ve NATO, Batı ve demokratik kıymetlerini, düşmanlık sonuna yaklaşan bir biçimde hor görüyorlar. Çin, Güney Çin Denizi’ne askeri genişlemesi konusunda ABD ile aslına bakarsan çatışmalı pozisyonda. Pekin ayrıyeten, Uygur nüfusuna yönelik muamelesi, Hong Kong’da demokrasiyi ezmesi ve gerekirse zorla “Tayvan’ı geri alma” sözü konusunda Batılı hükümetlerle çatıştı.
ötürüsıyla Çin ve Rusya’nın NATO’da ortak bir düşmanı var ve hükümetlerinin dünya görüşü her iki ülkenin halkları içinde da paylaşılıyor ve sonuç olarak, Rusya’nın işgaline ve tez edilen savaş kabahatlerine karşı Batı’nın duyduğu nefreti birden fazla sefer paylaşmıyorlar.
Hindistan ve Pakistan’ın Rusya ile sorun yaşamak istememesinin niçinleri var. Hindistan silahlarının birçoklarını Moskova’dan alıyor. Ayrıyeten Çin ile Himalayalar’daki çatışmasında, Rusya’ya müttefik ve gözetici olarak muhtaçlık duyabileceğini düşünüyor.
Pakistan’ın kısa mühlet evvel devrilen başbakanı İmran Han da başta ABD olmak üzere Batı’yı sert bir biçimde eleştiriyordu. Pakistan da Rusya’dan silah alıyor ve kuzeyindeki hayat alanı olarak gördüğü Orta Asya’ya ticaret yollarının güvenliği konusunda Moskova’nın dayanağına muhtaçlık duyuyor.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgal ettiği 24 Şubat’ta Başbakan Han, Putin’i görmek üzere önce planlanmış ziyaretini gerçekleştirdi. Hem Hindistan tıpkı vakitte Pakistan, işgali kınama konusunda BM oylamasında çekimser kaldı.
- Çin-Rusya ilgileri: Batı karşısında perçinlenen ittifakın dünü ve bugünü
- Çin’den NATO’nun genişlemesine karşı Rusya’ya destek
İkiyüzlülük ve ikili standart
Ayrıca, bilhassa Müslüman nüfusu çoğunlukta olan ülkelerde, birfazlaca kişi tarafınca paylaşılan yaygın bir kanı var: ABD’nin başını çektiği Batı’ya yönelik ikiyüzlülük ve ikili standart suçlaması. 2003’te ABD ve İngiltere, senelerca sürecek şiddete yol açacak biçimde Irak’ı işgal ederek BM’yi ve dünya kamuoyunun çoğunluğunu baypas etmeyi seçmişti.
Washington ve Londra ayrıyeten, Yemen’deki resmi hükümete takviye için sık sık hava atakları düzenleyen Suudi Arabistan’ı silahlandırarak Yemen’deki iç savaşın uzamasına katkıda bulunmakla suçlanıyor.
Afrika’daki bir hayli ülke açısından ise daha tarihî öbür niçinler de rol oynuyor. Sovyet periyodunda, Moskova, kıtanın kuzeyindeki Sahra’dan güneydeki Cape’e kadar ABD ve Batı tesirine karşı koymaya çalışırken kıtaya silah yağdırmıştı. Kimi yerlerde, 19. ve 20. yüzsenelerda Batı Avrupa sömürgeciliğinin mirası, Batı’ya karşı bugün bile devam eden bir öfkedir.
- Ukrayna savaşı: Batı ittifakı bölünebilir mi?
- Putin’den ikaz: Ukrayna’ya dışarıdan müdahale edenlere yıldırım süratiyle cevap vereceğiz
Peki Ortadoğu bu mevzuda nerede duruyor? Suriye’nin Kuzey Kore, Belarus ve Eritre ile birlikte Rusya’nın işgalini desteklemesi şaşırtan değil. Suriye Devlet Lideri Beşar Esad, ülkesi 2015’te IŞİD tarafınca işgal edilme riskiyle karşı karşıya kaldıktan daha sonra ayakta kalabilmek için büyük ölçüde Rusya’ya güveniyor.
Ancak Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) üzere Batı’nın eski müttefikleri bile, BM oylamasını desteklemelerine karşın, Moskova’yı eleştirme konusunda nispeten sessiz kaldılar. BAE’nin fiili hükümdarı Veliaht Prens Muhammed bin Zayed’in Vladimir Putin ile uygun bir münasebeti var; o denli ki, eski Moskova büyükelçisi Putin’le av seyahatlerine çıkardı.
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın ABD Lideri Joe Biden ile alakasının ise büyük ölçüde fonksiyonsuz olduğunu da hatırlamakta yarar var. Karşılıklı hoşnutsuzlukları o kadar fazla ki, iki önderin birbirlerinin telefonlarına karşılık vermeyi reddettikleri bildiriliyor.
2018’in sonlarında dünya önderleri G20 Tepesi için Arjantin’in başşehri Buenos Aires’te bir ortaya geldiğinde, Batı’nın Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın tüyler ürpertici cinayetini emretmekle suçlamasından yalnızca haftalar daha sonra – birden fazla Batılı önder Suudi prensine soğuk davranırken, Putin tam aksisini yapmıştı. Bu, Suudi önderin unutmakta çabuk edeceği bir mevzu değil.
Bunların hiç biri, Belarus haricinde ismi geçen tüm ülkelerin bu işgali faal olarak desteklediği manasına gelmiyor. 2 Mart’ta BM’de yalnızca beş ülke lehte oy kullanmıştı ve bunlardan biri Rusya’ydı.
Fakat şu manaya geliyor: çeşitli niçinlerden ötürü, Batı, ne Putin konusunda, ne yaptırımlar ne de Ukrayna’ya daha fazla silah tedarikiyle Rusya’nın işgaline açıkça karşı koyma konusundaki istekliliğini dünyanın geri kalanının da paylaştığını var iseyamaz.