Ukrayna ve birtakım Batı ülkelerinin Rusya başkanı Putin’i göndermek istediği ‘Lahey’in ehemmiyeti ne?

bencede

New member
Ukrayna’nın işgalinin akabinde Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in “savaş suçu” işlediği savları ve Hollanda’nın Lahey kentinde yargı önüne çıkarılması gerektiği daha yüksek sesle dillendirilmeye başladı.

Dünyada “adalet” denince birinci akla gelen yerlerden biri olan ve biroldukça ülkenin Putin’in gönderilmesin istediği Lahey, bugünkü statüsüne bir öteki Rus başkanının katkısı kararı ulaştı.

Ortalarında İngiltere, Hollanda ve Belçika’nın da bulunduğu 39 ülke, Ukrayna’daki savaş ve insanlığa karşı hataların soruşturulması için bu hafta Lahey’deki Milletlerarası Ceza Mahkemesi’ne başvurdu.

Lahey’deki mahkemenin başsavcısı Karim Ahmed Khan, resmi soruşturma başlatmış olduğunı deklare etti.

Putin ve Rusya idaresinin milletlerarası mahkemede yargılanması beklentisini akılda tutmak hedefiyle, Ukrayna’da birfazlaca noktaya yerleştirilen trafik levhalarında, “bütün yolların Lahey’e çıktığına” işaret ediliyor.

Lahey, hayli sayıda memleketler arası hukuk kuruluşuna konut sahipliği yapıyor.

Rus Çarı 3. Nikolay’ın katkısı

Pekala Hollanda’nın Kuzey Denizi kıyısındaki bu sakin kenti, nasıl dünyanın “adalet ve barış kenti” haline geldi.


Hollanda’nın hükümet merkezi olan, yaklaşık 515 bin nüfusa sahip Lahey’in, “adalet şehri” haline gelmesindeki en büyük hisse sahiplerinden biri Rus Çarı 3. Nikolay oldu.

Rus Çarın teşebbüsüyle 1889 yılında Lahey’de birinci barış konferansı düzenlendi.

Savaşlarda nelerin yapılıp yapılmayacağı bu konferansta ele alındı. Barış konferansı, 1907 yılında yenidenlandı. Sıcak hava balonundan bombalama ve kimyasal silahların kullanmasının yasaklanması üzere kararlar Lahey’de alındı.

Savaşan tarafların kurallara uyup uymadığının belirlenmesi hedefiyle Lahey’deki Barış Sarayı’nda “Daimi Tahkim Mahkemesi” kuruldu.

Bunu 1922’deki Milletlerarası Daimi Adalet Divanı’nın kurulması izledi. Bu örgüt, 2. Dünya Savaşı’ndan daha sonra 1945’te Birleşmiş Milletler’in kurduğu Milletlerarası Adalet Divanı’na dönüştü.

Devletler ortası uyuşmazlıkları ele alan Memleketler arası Adalet Divanı’nın yanı sıra, bireylerin yargılanabilmesi için Milletlerarası Ceza Mahkemesi de Lahey’de kuruldu.

Roma Statüsü’nü temel alan ve 2002’de kurulan mahkeme, 1990’larda Yugoslavya’nın dağılması daha sonrası işlenen savaş, insanlık ve soykırım cürümlerini ele aldı.

Sırp önderler Slobodan Miloseviç ve Radovan Karadziç’in de ortalarında bulunduğu hayli sayıda sanık Lahey’de mahkeme önüne çıktı.

Eski Yugoslavya Savaş Kabahatleri Mahkemesi’nin yanı sıra Lahey’de, İran – ABD Alacaklar Mahkemesi, Lübnan ve Kosova mahkemeleri de kuruldu.

Eski Kosova Cumhurbaşkanı Haşim Taçi ile Kosova’nın bağımsızlığı sırasında savaş kabahati işlemekle suçlanan Kosova Kurtuluş Ordusu (UÇK ) üst seviye yöneticileri Lahey’de gözaltında bulunuyor.


ABD yaptırımı

Son dönende yüklü olarak Afrika’da işlenen savaş kabahatlerini ele alan Memleketler arası Ceza Mahkemesi’nin Afganistan’daki savaş hatalarını soruşturma sonucu, ABD idaresinin yansısına yol açmıştı.

Washington idaresi, bu karar niçiniyle mahkeme üyelerine yaptırım sonucu almıştı.

Lahey’de misal nitelikle farklı kurum ve kuruluşlar da bulunuyor.

Birleşmiş Milletler Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü (OPCW), Avrupa Birliği Polis Teşkikatı (Europol) ile Avrupa Birliği İsimli İşbirliği Kurumu (Eurojust), Benelüks Fikri Mülkiyet Ofisi (BOIP) ve Avrupa Patent Ofisi (EPO) üzere hayli sayıda memleketler arası kuruluş da Lahey’de bulunuyor.

Hollanda medyası, Rus Çarı 3. Nikolay’ın teşebbüsüyle “adalet ve barış kentine” dönüşen Lahey’in, Rusya’nın son önderi Putin’i de mahkeme önüne çıkartıp çıkartamayacağını tartışıyor.

Rusya, Memleketler arası Ceza Mahkemesi’ne taraf değil.
 
Üst